Czy naprawdę ospę trzeba wyleżeć?

Na pewno chorego na ospę należy odizolować w domu przez minimum dwa tygodnie – w ten sposób nie będzie mógł zarazić przypadkowych osób. W domu dziecko powinno zostać do momentu, aż wyschną strupki (po wygojonych krostach), co zwykle trwa od 7 do 10 dni. Warto też wziąć pod uwagę, że wycieńczony organizm potrzebuje czasu na odzyskanie formy, dobrze jest zatem zostawić dziecko w domu na kolejny tydzień, a nawet dwa.

Dość powszechny jest pogląd, że chorego na ospę należy położyć w łóżku pod stosem kołder, bo ospy nie wolno „przeziębić”. To jednak nieprawda – leżenie w przegrzanych i w ogóle niewietrzonych pokojach, w grubej piżamce, zamiast przyspieszać wyleczenie, jedynie nasila świąd oraz opóźnia zasychanie pękających krostek.

Lekarze radzą więc, by chore na ospę dziecko przebywało w wietrzonym kilka razy dziennie pokoju. Najlepiej w temperaturze ok. 21-23°C. Aby krostki na skórze szybko się goiły i mniej swędziały, dziecko należy ubrać w cienką piżamkę z naturalnej tkaniny, najlepiej z bawełny. Trzeba ją często zmieniać – zawsze zaraz po zapoceniu. Często też należy zmieniać pościel, w której śpi chory. Najlepiej ją prać co 2-3 dni. Dzięki temu można zapobiec powikłaniom z powodu zakażeń bakteryjnych skóry i zakażenia wykwitów bakteriami, takimi jak paciorkowce lub gronkowce.

Jeżeli wystąpi gorączka można stosować leki przeciwgorączkowe – przeciwskazane są pochodne kwasu salicylowego (popularna aspiryna), w tej chorobie nie podajemy też ibuprofenu. Najlepsze są preparaty z paracetamolem. Można także podawać leki przeciwhistaminowe, które łagodzą dokuczliwy świąd, a w przypadkach bardzo nasilonych objawów – leki antywirusowe, które hamują namnażanie się wirusa w organizmie. W niektórych przypadkach (gdy dochodzi do nadkażeń bakteryjnych, ospa jest chorobą wirusową, więc antybiotyk nie ma tu pierwotnie żadnego zastosowania) może być konieczny antybiotyk podawany doustnie.

Co prawda ospa jest zazwyczaj łagodna u dzieci, ale istnieje realne ryzyko jej ciężkiego przebiegu i powikłań. W Polsce w wyniku ciężkiego przebiegu i powikłań ospy wietrznej co roku trafia do szpitala około 1000 osób, z czego około 80% to dzieci poniżej 10 roku życia. Warto też wiedzieć, że ryzyko powikłań jest szczególnie duże w przypadku noworodków, a także u chorych z zaburzeniami odporności (np. pacjenci leczeni z powodu choroby nowotworowej), ale powikłania występują również u dzieci uprzednio zdrowych.

Przebycie ospy wietrznej gwarantuje uzyskanie odporności na całe życie, jednak może nastąpić nawrót w przypadku upośledzenia układu odpornościowego (np. zakażenie wirusem HIV). Po przechorowaniu wirus ospy wietrznej pozostaje w organizmie dziecka w stanie „uśpienia”. Reaktywacja wirusa ospy wietrznej może spowodować wystąpienie półpaśca.