Adopcja w Polsce. Jak wygląda przygotowanie do adopcji w Polsce?

Adopcja dziecka to często żmudny proces, który wymaga zaangażowania i zrozumienia, jednak jest najlepszym rozwiązaniem, gdy biologiczni rodzice nie mogą lub nie chcą podjąć się rodzicielstwa. W Polsce adopcja wiąże się z wieloma procedurami i może trwać dość długo, a przed podjęciem decyzji należy rozważyć wszystkie za i przeciw. Jak wygląda procedura adopcji w Polsce? Jak przygotować się do adopcji i jakie warunki muszą spełnić adopcyjni rodzice?

1. Adopcja dziecka w Polsce

Adopcja dziecka (łac. adoptio - przybranie, usynowienie) polega na prawnym przekazaniu praw rodzicielskich biologicznych rodziców na rzecz nowych opiekunów - przysposabiających. Ma wymiar nie tylko psychologiczny, ale również prawny: powstałe w wyniku adopcji relacje, które łączą dziecko i jego nowych rodziców są takie same, jak te oparte na więzach krwi i pochodzenia.

Proces ten ma na celu znalezienie bezpiecznego i kochającego domu dla dziecka, które z różnych przyczyn nie może pozostać w rodzinie biologicznej. Polskie prawo stawia na pierwszym miejscu dobro dziecka, dlatego proces adopcyjny jest dokładnie monitorowany i regulowany.

2. Przygotowanie do adopcji

Zobacz film: "Ciekawe gry i zabawy dla całej rodziny"

Przygotowanie do adopcji w Polsce obejmuje szereg kroków mających na celu ocenę przygotowania przyszłych rodziców oraz stworzenie odpowiednich warunków dla dziecka. Proces ten jest ściśle kontrolowany przez instytucje zajmujące się adopcją oraz organy państwowe.

Przyszli rodzice są poddawani badaniom psychologicznym i socjalnym, które mają ocenić ich zdolności do bycia rodzicami adopcyjnymi oraz ich gotowość do podjęcia tego wyjątkowego wyzwania. Dodatkowo przyszli rodzice muszą przejść specjalistyczne szkolenie dotyczące opieki nad dzieckiem adopcyjnym, jego potrzebami i ewentualnymi trudnościami.

3. Warunki adopcji w Polsce

W naszym kraju przysposobić można osobę małoletnią, wyłącznie dla jej dobra - w całym procesie najważniejsze jest dziecko. Dla niego dobierana jest rodzina, nie zaś odwrotnie.

Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, rodzicami adopcyjnymi mogą zostać osoby, które:

• mają pełną zdolność do czynności prawnych, która umożliwia sprawowanie władzy rodzicielskiej po adopcji;
• posiadają osobiste kwalifikacje (moralne, zdrowotne, mają również stabilną sytuację materialną);
• uzyskały opinię kwalifikacyjną ośrodka adopcyjnego, a także świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ten ośrodek.

Dodatkowo między rodzicami adopcyjnymi a przysposabianym dzieckiem musi istnieć odpowiednia różnica wieku. W świetle ustawodawstwa polskiego ocena, jaka różnica wieku powinna dzielić obydwie strony, należy do sądu, ponieważ nie ma dokładnych regulacji w tej kwestii.

Zgodnie z art. 115 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego adoptować mogą małżonkowie, rozumiani jako związek mężczyzny i kobiety, lub osoba samotna. W przypadku osób, które podejmują się adopcji w pojedynkę, w czasie procedury adopcyjnej powinny wykazać, że mogą liczyć na wsparcie najbliższej rodziny.

Jeśli dziecko ukończyło 13 lat, do przysposobienia konieczna jest jego zgoda. Sąd powinien jednak wysłuchać również dziecka, które nie osiągnęło tego wieku, jeśli jest w stanie pojąć znaczenie adopcji. Wyjątkowo sąd może orzec adopcję bez wyrażenia zgody, jeśli nie jest do niej zdolny lub gdy maluch uważa się za dziecko przysposabiającego.

Do adopcji potrzebna jest również zgoda rodziców lub opiekunów adoptowanej osoby, chyba że zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej, są nieznani, lub porozumienie się z nimi nie jest możliwe. Sąd mimo braku zgody biologicznych rodziców może orzec o adopcji, jeśli ich zdolność do czynności prawnych jest ograniczona, gdy odmowa zgody na adopcję jest niezgodna z interesem dziecka.

4. Jak wygląda procedura adopcyjna w Polsce?

Procedura adopcyjna w Polsce jest wieloetapowym procesem, który obejmuje:

• wstępną rozmowę i zebranie dokumentów (akt zawarcia małżeństwa, zaświadczenie o stanie zdrowia, zaświadczenie, że nie jest się zarejestrowanym w poradni odwykowej, o zarobkach, niekaralności, opinia z miejsca pracy);
• spotkanie z psychologiem i pedagogiem, podczas którego podaje się motywy adopcji, badane są możliwości i predyspozycje psychiczne kandydatów na rodziców;
• wywiad środowiskowy - wizyta w domu, która ma na celu zorientowanie się w warunkach socjalnych oraz bliższe poznanie kandydatów;
• udział w szkoleniu - przybliżenie problemów związanych z adopcją dziecka oraz sposobów ich rozwiązania;
• kwalifikacja kandydatów do adopcji - komisja kwalifikacyjna ośrodka sporządza opinię potrzebną do złożenia w sądzie rodzinnym;
• informacje o wybranym dziecku (omówienie jego rodzinnej sytuacji, stanu zdrowia);
• pierwsze spotkanie przyszłych rodziców z dzieckiem tam, gdzie w danej chwili przebywa, np. w domu dziecka (od tej pory można odwiedzać dziecko, można podczas tego spotkania porozmawiać z psychologiem, wychowawcą, lekarzem z placówki);
• przygotowanie wniosku do sądu rodzinnego o adopcję dziecka i złożenie go razem z dokumentacją zebraną w ośrodku (pracownicy ośrodka uczestniczą razem z rodzicami w sądowym postępowaniu);
• zwykle sąd pozaprocesowo wyraża zgodę na zabranie dziecka do domu na tzw. okres preadopcyjny, na drugiej rozprawie zaś orzeka adopcję;
• po uprawomocnieniu wyroku sądu (21 dni) sporządzana jest nowa metryka urodzenia dziecka.

5. Ile kosztuje adopcja dziecka w Polsce?

Koszty związane z adopcją dziecka w Polsce mogą być zróżnicowane i obejmują opłaty związane z badaniami psychologicznymi, socjalnymi, szkoleniem oraz opłaty sądowe.

Nie ma jednoznacznej kwoty, która pokrywa wszystkie koszty, ponieważ mogą one się różnić w zależności od miejsca zamieszkania przyszłych rodziców oraz od instytucji zajmującej się adopcją.

6. Ile trwa adopcja dziecka w Polsce?

Czas trwania procesu adopcyjnego w Polsce może być zmienny i zależny od wielu czynników, takich jak dostępność dzieci gotowych do adopcji, liczba kandydatów na rodziców adopcyjnych oraz przebieg poszczególnych etapów procedury. Cały proces adopcji może trwać od kilku miesięcy do kilku lat.

7. Rodzina zastępcza a adopcja

Celem zarówno rodziny zastępczej, jak i adopcyjnej jest stworzenie dziecku właściwego środowiska wychowawczego oraz rodzinnego.

Charakterystyka adopcji:

• adopcja prawnie wiąże dziecko z rodzicami adopcyjnymi, którzy w świetle prawa wpisani są w akt urodzenia dziecka, rodzina adopcyjna jest traktowana jak biologiczna;
• po adopcji dziecko dostaje nowe nazwisko, a niektórych przypadkach również imię;
• biologiczni rodzice muszą zrzec się praw rodzicielskich lub zostać ich pozbawionymi;
• rodzice adopcyjni nie dostają innych środków finansowych na utrzymanie dziecka, niż inni rodzice biologiczni;
• adopcyjni rodzice mają stałą opiekę nad dzieckiem.

Charakterystyka rodziny zastępczej:

• do rodziny zastępczej mogą trafić maluchy, których rodzice stracili prawa rodzicielskie lub ich władza została ograniczona, zawieszona, lub są nieznani;
• umieszczenie dziecka w zastępczej rodzinie nie powoduje powstania więzi prawnej między dzieckiem a opiekunem;
• rodzina zastępcza nadzorowana jest przez sąd rodzinny oraz organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, odpowiadające również za jej wsparcie;
• tego typu opieka ma charakter czasowy, choć zdarza się, że dzieci przebywają w rodzinie zastępczej wiele lat;
• rodzina zastępcza co miesiąc otrzymuje środki na pokrycie kosztów utrzymania malucha;
• rodzina zastępcza umożliwia dziecku i rodzicom biologicznym oraz innym ważnym osobom w jego życiu kontakt.

Wniosek o adopcję to złożone i odpowiedzialne przedsięwzięcie, wymagające gotowości emocjonalnej, cierpliwości oraz zaangażowania. Przyszli rodzice powinni być przygotowani na różne wyzwania, ale także na piękne doświadczenia związane z byciem rodzicem adopcyjnym.