Odklejenie się łożyska – objawy, przyczyny i postępowanie
Odklejenie się łożyska to stan nagły, wymagający natychmiastowej interwencji lekarskiej. Stanowi bezpośrednie zagrożenie życia dla dziecka i matki. Jak rozpoznać odklejenie się łożyska i jakie są jego przyczyny?
1. Odklejenie się łożyska – objawy
Odklejenie się łożyska podczas porodu w warunkach fizjologicznych powinno nastąpić w III fazie porodu. Niekiedy jednak dochodzi do tego wcześniej, co jest sytuacją bardzo niebezpieczną.
Przedwczesne odklejenie się łożyska (łac. ablatio placentae praecox) prawidłowo usadowionego to sytuacja w położnictwie, do której dochodzi najczęściej w ostatnich miesiącach ciąży lub w czasie porodu (najczęściej w jego I fazie podczas rozwierania). Ma wówczas miejsce krwawienie z naczyń matczynych, a niekiedy też z naczyń płodowych w obrębie miejsca, w którym przyczepione było łożysko. Powstaje krwiak pozałożyskowy, który w najgorszym przypadku może odciąć płodowi dostęp do tlenu.
Odklejenie się łożyska w ciąży, objawy daje dość charakterystyczne. Sygnałem alarmowym jest krwawienie z dróg rodnych, któremu często towarzyszą ból podbrzusza i okolicy ledźwiowej oraz rytmiczne skurcze. Ból w tym przypadku może przemijać lub przypominać drętwienie. W ciężkich przypadkach mogą pojawić się nudności i wymioty.
Niekiedy kobiety pytają czy odklejenie się łożyska boli. Na pewno łatwo zauważyć, że dzieje się coś niepokojącego, a w ciąży każdy wzbudzający obawy objaw warto od razu konsultować z lekarzem.
2. Odklejenie się łożyska – przyczyny
Trudno jednoznacznie wskazać przyczynę przedwczesnego odklejenia się łożyska. Wśród czynników ryzyka wyróżnia się:
- palenie tytoniu,
- wiek matki powyżej 35. roku życia,
- nadciśnienie tętnicze lub stan przedrzucawkowy,
- krótką pępowinę,
- ciążę mnogą,
- wielowodzie,
- brak suplementacji kwasu foliowego,
- przedwczesne oddzielenie łożyska w poprzedniej ciąży,
- nieprawidłowości w budowie macicy.
Do przedwczesnego odklejenia się łożyska może również dojść w wyniku urazu brzucha, np. w wypadku komunikacyjnym. Stąd też u ciężarnej biorącej udział w takim zdarzeniu, nawet jeśli nie zgłasza żadnych niepokojących objawów, zaleca się wykonanie badania USG.
3. Odklejenie się łożyska – skutki
Rokowanie uzależnione jest od tego, jak duża część łożyska uległa odklejeniu. Jeśli jego oddzielenie jest niewielkie, częściowe, wówczas ciąża jest utrzymana, a dziecko może nadal rozwijać się w łonie mamy.
Jeśli jednak dojdzie do odklejenia się znacznej części łóżyska lub całej jego powierzchni, wówczas może dojść do znacznej utraty krwi, niewydolności nerek, niewydolności wielonarządowej, a nawet zgonu.
Konsekwencje przedwczesnego oddzielenia się łożyska w przypadku dziecka wynikają przede wszystkim z przedwczesnego porodu. Może też dojść do niedotlenienia okołoporodowego, a w skrajnych przypadkach – do zgonu okołoporodowego.
4. Jak często zdarza się odklejenie łożyska?
Na szczęście przedwczesne odklejenie się łożyska nie występuje zbyt często. Dotyczy 0,5-1,5 proc. ciąż. W wielu przypadkach też udaje się w porę zareagować i uniknąć najgroźniejszych dla zdrowia i życia powikłań. Kluczowa jest szybka reakcja i włączenie odpowiedniego leczenia.
