Trwa ładowanie...

Jak rozmawiać z dzieckiem? Na co zwrócić uwagę, by dzieci nas słuchały?

 Ewa Rosiecka
26.11.2023 14:27
Dla dobrej komunikacji niezbędne jest zrozumienie i uważne słuchanie
Dla dobrej komunikacji niezbędne jest zrozumienie i uważne słuchanie (Adobe Stock)

Jak rozmawiać z dzieckiem? Komunikowanie się z maluchem często sprawia dorosłym kłopot. W wielu przypadkach jest to spowodowane tym, że zwracamy się do dziecka jak do dorosłego, niezrozumiałym dla niego językiem lub przekazujemy nieprecyzyjne, mało konkretne komunikaty. Jsk rozmawiać z dziećmi, by nas słuchały? Oto kilka porad!

spis treści

1. Dlaczego dzieci nas nie słuchają?

Rozmowa z dzieckiem to dla wielu rodziców problem. Często mimo szczerych chęci wypowiadane słowa nie trafiają do pociechy, co powoduje irytację i frustrację. Dlaczego tak się dzieje?

Warto wiedzieć, że maluch jest w stanie zapamiętać oraz przyswoić w jednocześnie do 7 słów, a każde następne nie jest przez nie rozumiane a tym bardziej zapamiętywane. Ważne zatem, by w każdym przypadku komunikat kierowany do dziecka był zwięzły i rzeczowy.

Zobacz film: "W jaki sposób zmienia się zachowanie dziecka od drugiego roku życia?"

Podczas rozmowy z dzieckiem w pierwszej kolejności powinniśmy skupić się, by zrozumieć pociechę oraz zmienić sposób komunikowania oczekiwań i potrzeb wobec niego. Bardzo często nieświadomie powielamy wzorce wyniesione z rodzinnego domu. Niejednokrotnie były one dla nas krzywdzące, mimo to stosujemy je.

Na zachowanie dziecka ogromny wpływ ma również atmosfera panująca w domu. Jeśli maluch dobrze się w nim czuje, jest bardziej otwarty na współpracę i łatwiej jest mu być posłusznym. Analogicznie, gdy atmosfera w domu nie jest przyjazna, maluch zaczyna się buntować i na każde polecenie rodzica reaguje odmową.

Gdy przeanalizujemy nasze sposoby komunikowania się z dziećmi, możemy zauważyć, że odpowiednio formułując wypowiedzi, możemy skutecznie się z nimi porozumiewać, unikając karania dzieci.

Kary pojawiają się najczęściej, gdy nie możemy porozumieć się z dzieckiem - chcemy coś przekazać, a maluch rozumie to zupełnie inaczej. W takim sytuacjach pojawia się złość, nieodpowiednie zachowanie dziecka i w efekcie - kara.

2. Jak rozmawiać z dzieckiem? Nie zaprzeczaj uczuciom malucha i uważnie słuchaj

Każde dziecko ma prawo do swoich uczuć. Może denerwować się z różnych powodów, które mogą wydawać się dorosłym błahe, jednak dla niego są one bardzo istotne.

Kluczem do dobrego porozumienia jest zrozumienie. Nigdy nie powinniśmy bagatelizować lub wyśmiewać dziecięcych problemów - w takiej sytuacji pociecha może zupełnie zamknąć się w sobie i nabawić się większej ilości lęków.

Gdy dziecko nam coś opowiada, słuchajmy ze zrozumieniem i empatią, akceptując uczucia naszego małego rozmówcy. Nawet gdy problem dziecka wydaje nam się mało istotny, zawsze powinniśmy brać pod uwagę jego zdanie.

Wyjątkiem są oczywiście sytuacje zagrożenia zdrowia lub życia dziecka. W takim przypadku nie możemy pójść na ugodę - krótko wyjaśnijmy dziecku że są bezdyskusyjne zasady, do których musi się stosować i w niektórych sytuacjach nie ma miejsca na bunt oraz wyjaśnienia.

Dzieci umierają na raka, bo wstydzą się rozmawiać z rodzicami
Dzieci umierają na raka, bo wstydzą się rozmawiać z rodzicami

Polskim onkologom znany jest przypadek chłopca, który zmarł na nowotwór jądra, ponieważ wstydził się

przeczytaj artykuł

3. Jak rozmawiać z dzieckiem? Zwróć uwagę na swój sposób mówienia do dziecka

Istotny jest sposób, w jaki zwracamy się do dziecka. Nie powinniśmy ciągle dzieciom rozkazywać, a tym bardziej ich zastraszać, obwiniać czy przekupywać. Relacje powinny być oparte na wzajemnym zrozumieniu, szacunku i tolerancji - w ten sposób komunikacja staje się łatwiejsza i przynosi lepsze rezultaty.

Aby dziecko wypełniało swoje obowiązki, dobrze jest opisywać dane problemy. Jeśli po raz kolejny bez rezultatu prosimy dziecko o wykonanie danej czynności, wytłumaczmy mu bez większych emocji, dlaczego jest to tak ważne.

Pamiętajmy, że komunikaty kierowane do dziecka, jak wyżej wspomnieliśmy, powinny być krótkie i precyzyjne, aby nie pozostawiały żadnych wątpliwości.

4. Jak rozmawiać z dzieckiem? Dobra komunikacja zamiast kar

Kary, krzyki oraz groźby nie stanowią dobrego podłoża do komunikacji. Zamiast odpowiedniego zachowania dziecka wywołują najczęściej opór, złość, chęć zemsty oraz zwiększają poczucie winy dziecka.

Zamiast krzyków mówmy dziecku o swoich uczuciach. Jeśli maluch podczas zabawy np. stłukł cenną pamiątkę, możemy powiedzieć: "przykro mi, ponieważ stłukłeś cenny dla mnie przedmiot". Ponadto dobrze jest przekazać nasze oczekiwania w związku z tą sytuacją: "liczę, że nie będziesz już więcej grał w domu w piłkę".

Powinniśmy zasugerować także sposób naprawy szkody, oczywiście biorąc pod uwagę bezpieczeństwo dziecka. Jeśli przedmiot był szklany, sami pozbierajmy pozostałości, nie narażając dziecka na skaleczenie.

Gdy maluch ma świadomość, że źle postąpił i jego czyny pociągają za sobą określone konsekwencje, nie czuje, że jest atakowane. Konsekwencje nie powinny objawiać się przemocą psychiczną lub fizyczną.

5. Jak rozmawiać z dzieckiem? Chwal mądrze dziecko

Pochwały są ważne - podnoszą dzieciom samoocenę oraz poprawiają samopoczucie, jednak powinniśmy stosować je z umiarem. Jeśli robimy to nieumiejętnie, możemy sprawić, że w przyszłości maluch będzie bezkrytyczny wobec siebie i trudno będzie mu zaangażować się w różne działania.

Dobra pochwała nie powinna być przesadzona: najpierw opisujemy, co widzimy, następnie co w związku z tym czujemy i na koniec podsumowujemy. Pochwała może także przyjmować formę stwierdzeń na temat uczuć, np. "miło wejść do posprzątanego pokoju." Maluch w ten sposób będzie miał poczucie, że ma wpływ na to, jak czują się inni, oraz że jego poprawne zachowanie sprawia, że bliscy są mu wdzięczni.

Pamiętajmy jednak, by nie chwalić dziecka, gdy zrobi coś niedokładnie. W takiej sytuacji będzie to powielać w przyszłości.

6. Jak rozmawiać z dzieckiem? Konsekwencja i zdecydowanie rodzica

Jako rodzice powinniśmy zarządzać planem dnia dziecka. Jeśli poinformujemy malucha, że po obejrzeniu filmy powinno się wykąpać, tak właśnie ma być. Nawet gdy dziecko będzie probowało wymuszać na nas zmianę, nie możemy na to pozwolić. Jeśli ulegniemy, sytuacje te będą się powtarzać, my stracimy autorytet, a dziecko będzie robić to, co chce i nie będzie posłuszne.

Rozmawianie z dzieckiem to proces budowania więzi i wspierania jego rozwoju. Poprzez zrozumienie emocji, używanie zrozumiałego języka oraz kreowanie codziennych okazji do rozmów, możemy tworzyć zdrową przestrzeń komunikacyjną, która pozytywnie wpłynie na relację rodzic - dziecko. Zainwestujmy czas i uwagę, aby nasze dzieci czuły się słyszane i zrozumiane.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze