Obowiązki dziecka. Jak ustalić je adekwatnie do wieku?
Obowiązki dziecka nie tylko wynikają z prawa, ale są też elementem wychowania. Jeśli będą odpowiednio dobrane pod względem wieku i umiejetności, rozwijają kilkulatka. Podpowiadamy, jakie powinny być obowiązki dziecka w domu i jak je egzekowować.
1. Obowiązki dziecka wobec rodzica
Art. 91 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego § 2 wskazuje, że "dziecko, które pozostaje na utrzymaniu rodziców i mieszka u nich, jest obowiązane pomagać im we wspólnym gospodarstwie". Pomoc ta nie może jednak przeszkadzać w jego edukacji i wychowaniu. Musi też odpowiadać możliwościom fizycznym i psychicznym małoletniego.
Tyle prawo, w rzeczywistości jednak obowiązki dzieci sprowadzają się do dbania o czystość własnego pokoju, sprzątania po sobie i nauki. Wielu rodziców nie dokładna swoim pociechom zajęć, nie chcąc im dodatkowo obciążać, ale też by samemu wykonać zadanie szybciej i niekiedy dokładniej.
Niestety, taka postawa sprawia, że dziecko uczy się bierności. O wiele łatwiej będzie nauczyć trzylatka niż siedmiolatka, że należy ułożyć buty na miejsce i wynieść talerz do kuchni. Starsze dzieci mogą się buntować, z kolei dla młodszych pomaganie rodzicom w codziennych czynnościach to forma zabawy.
2. Jakie są obowiązki dziecka?
Nie ma tu sztywnych ram, które nakazywałyby dzieciom wykonywanie określonych czynności w domu. Wiele zależy od tego, jak funkcjonuje nasza rodzina.
Przykładowo: trzylatek może już odnosić po sobie talerz do kuchni, wyciągać pranie z pralki, wkładać brudne ubrania do kosza na bieliznę, sprzatać zabawki, jak również wyrzucać papierki do kosza na śmieci. Czterolatek, oprócz wymienionych czynności, powinien poradzić sobie również z nakrywaniem do stołu i ścieraniem kurzu.
Zadania dla 5-latka to m.in. ścielenie swojego łóżka, sprzątanie po posiłku, pomaganie w codziennych zakupach i zamiatanie. Przedszkolak w tym wieku potrafi się też samodzielnie ubrać.
Zadania dla 6-latka, to oprócz wcześniejszych obowiązków, również pomoc w przygotowywaniu posiłków (m.in. mycie warzyw i owoców) i podlewanie kwiatów.
Warto wykorzystywać ciekawość świata małych dzieci. Możecie wspólnie sprzątać, np. wieszać pranie, wycierać kurze czy gotować. Nie tylko spędzicie razem czas, ale też pokażecie dziecku, że codzienne obowiązki łatwiej i szybciej wykonuje się, działając w zespole.
Dziecko, które ma swoje obowiązki, jest bardziej odpowiedzialne i samodzielne. Ćwiczy też cierpliwość i wytrwałość.
3. Jakie są obowiązki domowe ucznia?
Podstawowym obowiązkiem dziecka chodzącego do szkoły jest nauka, jednak nie należy zapominać o tym, że równie ważne jest rozwijanie umiejętności, które są niezbędne w dorosłym życiu.
Warto zatem, by uczeń chodził na samodzielne zakupy. Kupienie podstawowych produktów to dla niego również możliwość rozwijania zdolności matematycznych.
Dobrze również, by dziecko razem z nami przygotowywało posiłki, ucząc się gotowania, ale też ściągało i układało pranie, wynosiło śmieci (odpowiednio je segregując), odkurzało czy zmieniało pościel. Część z tych obowiązków może wykonać samodzielnie, część z naszą niewielką pomocą.
4. Jak egzekwować obowiązki od dziecka?
Karanie nie będzie przynosić rezultatów. Dziecko szybko się zniechęci i będzie wykonywało swoje obowiązki z jeszcze większym trudem. Warto jednak od razu ustalić, jakie konsekwencje poniesie, jeśli będzie migać się od pracy.
Co ważne, nie krzyczmy, nie rozkazujmy i nie nakazujmy. Postawmy też na współpracę. Nam też nie raz, nie dwa nie chce się sprzątać. Pomyślmy, jak wówczas się motywujemy. Może włączenie muzyki lub audiobook'a umili dziecku pracę?
Specjaliści proponują też spisanie obowiązków każdego z domowników (również dzieci) i powieszenie ich w widocznym miejscu, np. na lodówce.
