Wytrzewienie jelit u noworodka
Wytrzewienie jelit (gastroschisis) spowodowane jest wadą rozwojową ściany brzucha. W okolicy pępka, najczęściej na prawo od przyczepu pępowiny, powstaje ubytek o wielkości nie większej niż 4 cm. To powoduje wydostanie się części jelita na zewnątrz jamy brzusznej. Jakie są wówczas rokowania? Czy wytrzewienie można leczyć?
1. Wytrzewienie jelit u płodu
Wytrzewienie jelit uwidacznia się już w okresie prenatalnym. Tego rodzaju wadę powłok lekarz ginekolog widzi na badaniu USG pierwszego trymestru. Dostrzega wówczas jelito, które nie jest pokryte otrzewną i swobodnie pływa w wodach płodowych.
Poza jama brzuszną mogą też znajdować się żołądek, pętle jelita cienkiego i grubego, gonady, oraz - zdecydowanie rzadziej - wątroba.
Wytrzewienie jelit występuje od 1 do 4 na 10 tys. żywych urodzeń, z tą samą częstotliwością dla obu płci (niektórzy badacze wskazują, że częściej dotyczy chłopców). Najczęściej jest wadą izolowaną. Może też występować u dzieci z zespołem Downa (trisomią 21) oraz z zespołem Edwardsa (trisomią chromosomu 18). Nierzadko wytrzewienie jelit współwystępuje z wadami serca.
W ostatnich latach obserwuje się wzrost przypadków rozpoznań wytrzewienia jelit u noworodków. Specjaliści powodów takiego stanu rzeczy upatrują m.in. w zanieczyszczeniu środowiska oraz w częstszym stosowaniu leków w I trymestrze ciąży, zwłaszcza pochodnych kwasu salicylowego.
Co ciekawe, badania pokazują, że tego rodzaju wada wrodzona w zdecydowanej większości dotyczy dzieci młodych matek poniżej 25 roku życia (90 proc. przypadków) i noworodków urodzonych z pierwszej ciąży (95 proc.).
Powikłaniem wytrzewienia jelit może być niedokrwienie jelit i wątroby, a także zahamowanie wzrastania wewnątrzmacicznego płodu.
Przeczytaj również:
2. Leczenie wytrzewienia jelit
Wytrzewienie jelit leczy się chirurgicznie. W trakcie operacji lekarze odprowadzają trzewia, zamykają ubytek w skórze i włączają możliwość czasowego odżywiania pozajelitowego.
Mimo tego, że wytrzewienie jelit to poważna wada, która wymaga operowania noworodka, rokowania są stosunkowo dobre. Wiele dzieci po rekonwalescencji wraca do pełni sił i cieszy się dobrym zdrowiem.
Istotny jest fakt, że wytrzewienie jelit najczęściej rozpoznaje się wcześnie, ok. 12-13. tygodnia ciąży (podczas badania prenatalanego I trymestru). To daje rodzicom możliwość przygotowania się na urodzenie chorego dziecka, a lekarzom pozwala na opracowanie planu leczenia.
Rodzice mają też możliwość nawiązania kontaktu z rodzicami dzieci, które przyszły na świat z wytrzewieniem jelit. Otrzymają od nich wsparcie oraz całe mnóstwo podpowiedzi, jak pomóc noworodkowi tuż po narodzinach i w czasie rekonwalescencji.
3. Rokowanie w wytrzewieniu jelit
Noworodki, które urodziły się z wytrzewieniem jelit najczęściej dość szybko po zabiegu odzyskują zdrowie. Sytuacja musi być jednak monitorowana od chwili wykrycia wady, gdyż jelito jest tu w pełni odsłonięte (nie chroni je żadna powłoka ani warstwa tkanek). Płyn owodniowy działa na trzewia drażniąco.
Kobiety, u których dziecka rozpoznano wytrzewienie jelit, do czasu zakończenia ciąży muszą częściej wykonywać badanie USG. Ginekolog ocenia wówczas szerokości ubytku w powłokach, grubość ścian jelit, szerokości ich światła oraz objętości płynu owodniowego.
W określonych przypadkach konieczna może okazać się wymiana lub uzupełnienie płynu owodniowego.
