Dieta kobiety w ciąży
Ciąża to najlepszy moment, by przejść na zdrowy sposób odżywiania się. Spożywanie różnorodnych i wartościowych produktów zapewni dziecku optymalny start, jednocześnie przynosząc korzyści przyszłej mamie. Należy pamiętać o tym, że nie czas na wprowadzanie radykalnych zmian. Niewskazane jest przechodzenie z diety mięsnej na wegetarianizm, i odwrotnie. Wystarczą drobne korekty w przyzwyczajeniach żywieniowych, aby dziecko otrzymało najlepsze składniki odżywcze. Dieta kobiet w ciąży powinna być urozmaicona i zrównoważona w celu zapewnienia energii i odpowiedniej ilości kalorii.
1. Prawidłowa dieta w ciąży
Prawidłowe odżywianie w ciąży to nic innego, jak rozsądne korzystanie z różnych grup pokarmowych i odpowiedni wybór pokarmów z tychże grup.
Eksperci w dziedzinie żywienia i dietetycy dzielą żywność na pięć grup:
- Węglowodany złożone.
- Owoce i warzywa.
- Nabiał.
- Mięso (w tym drób i ryby).
- Oleje, tłuszcze i cukier.
Najważniejszą rolę w piramidzie żywienia kobiety ciężarnej stanowią węglowodany złożone. Pieczywo, płatki zbożowe, makarony, ryż oraz ziemniaki powinny stanowić około 1/3 wszystkiego, co zjadasz. Najlepszy będzie naturalny ryż, razowy chleb i makaron. Zawierają, bowiem witaminy z grupy B, E, 20% białka i błonnik.
Ważnym elementem diety są warzywa i owoce. Dostarczają wodę, błonnik, witaminy i minerały.
- Owoce cytrusowe, truskawki, kiwi – witamina C.
- Owoce żółte, czyli mango, brzoskwinie, morele to źródło beta-karotenu.
- Pomarańcze, mandarynki, jeżyny, maliny i banany, zawierają kwas foliowy.
- Suszone owoce to źródło żelaza.
- Warzywa zielone typu brokuły, brukselka czy szpinak to źródło kwasu foliowego, witaminy C, beta-karotenu i żelaza.
- Warzywa o jadalnych korzeniach – marchew, rzepa są źródłem witaminy B1.
- Nasiona roślin strączkowych i soczewica zawierają białko, błonnik, witaminy z grupy B oraz minerały.
- Soki owocowe i warzywne to źródło wody, witamin i minerałów.
Mleko, jogurty, sery zawierają wapń, który jest jednym z najważniejszych minerałów w okresie ciąży. Wspomaga on rozwój układu kostnego i chroni kościec matki.
Mięso, jaja, nasiona roślin strączkowych czy orzechy obfitują w białko, które posłuży do budowy komórek, tkanek i narządów dziecka. Są również źródłem witamin z grupy B, żelaza i cynku.
Produkty z grupy cukrów, tłuszczów i olejów są wysokokaloryczne i ubogie w składniki odżywcze. Należy ograniczyć ich spożycie do poziomu 30% konsumowanych kalorii.
2. Czego nie jeść w ciąży?
Podczas ciąży kobieta jest podatna na infekcje pokarmowe, zagrażające dziecku. Toksyny bakteryjne są w stanie przeniknąć przez łożysko, do organizmu dziecka. Najbardziej powszechne z nich to listerioza, salmonelloza i toksoplazmoza. Aby uniknąć zakażenia listeriozą, należy wyeliminować z diety dojrzałe sery, sery pleśniowe, pasztety mięsne, rybne lub warzywne, niepasteryzowane mleko krowie, owcze i kozie, podgrzewane potrawy, gotowe surówki kupione w sklepie, parówki, niedogotowany drób, owoce morza czy surowe ryby. Bakterie salmonelli są równie niebezpieczne. Aby zminimalizować ryzyko zarażenia, należy bezwzględnie unikać surowych jaj. Jeśli kobieta ma ochotę na jajko, powinna je wcześniej oddać obróbce termicznej – usmażyć, ugotować. Jeśli ciężarna zastanawia się jak uniknąć toksoplazmozy, powinna zrezygnować ze spożywania surowego mięsa (szynka parmeńska czy tatar). Pierwotniak Toxoplasma gonidii zamieszkuje oprócz odchodów zwierząt również w glebie, dlatego bardzo ważne jest dokładne mycie owoców i warzyw.
Z diety przyszła matka powinna wyeliminować alkohol w każdej postaci. Badania dowodzą, że nawet lampka wina może zaszkodzić nienarodzonemu dziecku. Jeśli ciężarna lubi pić kawę, może pozwolić sobie na jedną filiżankę dziennie (taka ilość kawy zawiera od 75 do 150 mg kofeiny). Spożywanie ponad 200 mg dziennie tego trunku ogranicza absorpcję niezbędnych składników odżywczych oraz może zwiększyć ryzyko poronienia lub urodzenia dziecka z niedowagą.
Anna Liszewska