Wady słuchu

Wady słuchu należą do bardzo często występujących wrodzonych nieprawidłowości. Szacuje się, że mogą dotyczyć nawet do 3 na 1000 żywo urodzonych noworodków. Wcześniaki, z racji istnienia u nich wielu czynników ryzyka wystąpienia wady, są szczególnie zagrożone obecnością głuchoty czy niedosłuchu. W przypadku dzieci z wrodzonymi wadami słuchu bardzo ważna jest jak najwcześniejsza diagnoza. Dowiedziono, że dzieci, u których rozpoznano wadę słuchu przed 6. miesiącem życia i włączono odpowiednie działania rehabilitacyjno-lecznicze, osiągały w przyszłości o wiele lepszy stopień rozwoju mowy niż ich niedosłyszący koledzy, u których diagnoza i odpowiednia interwencja zostały podjęte po ukończeniu 6. miesiąca życia. Z racji tej w Polsce od kilku lat u wszystkich noworodków prowadzone są przesiewowe badania słuchu.

1. Przyczyny częstszego występowania wad słuchu u wcześniaków

W około połowie przypadków wystąpienia wady słuchu u dziecka nie znamy jej przyczyny. W około 25 % przypadków przyczyna zaburzeń słuchu u dziecka tkwi w uwarunkowaniach genetycznych. Istnieje cała lista czynników ryzyka wystąpienia wad słuchu u noworodków, stworzona po to, by wyodrębniać dzieci szczególnie narażone na wystąpienie wrodzonej głuchoty i móc objąć je bardziej wnikliwą diagnostyką i obserwacją. Okazuje się, że u wcześniaków, z racji ich niedojrzałości, występuje wiele czynników ryzyka wystąpienia wad słuchu. Należą do nich:

• waga urodzeniowa poniżej 1500 g;
• zakażenia wewnątrzmaciczne, które same w sobie są częstą przyczyną porodów przedwczesnych;
• sztuczna wentylacja, trwająca powyżej 5 dni (jak wiadomo, wcześniaki z powodu niedojrzałości układu oddechowego a także często występujących u nich bezdechów, niejednokrotnie skazane są na respirator);
• niska punktacja w skali Apgar (0-4 punktów w 1. minucie, 0-6 punktów w 6. minucie)

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowy sen niemowlaka?"

hiperbilirubinemia (czyli podniesienie poziomu bilirubiny we krwi)- dzieci urodzone przedwcześnie zazwyczaj dłużej i ciężej przechodzą żółtaczkę fizjologiczną.

Uważa się, że jeżeli u dziecka występuje choć jeden z wyżej wymienionych czynników ryzyka, jego słuch powinien zostać natychmiast zbadany. Jeżeli zaś u dziecka występuje kilka z wyżej wymienionych czynników ryzyka, co bardzo często ma miejsce u wcześniaków, badanie słuchu powinno być powtarzane co pół roku, aż do ukończenia przez dziecko 3. roku życia.

2. Jakie mogą być symptomy wady słuchu u dziecka i dlaczego tak ważne jest jak najszybsze rozpoznanie niedosłuchu?

W okresie noworodkowym i niemowlęcym niedosłuch u dziecka mogą sugerować:

• brak reakcji dziecka na bodźce dźwiękowe;
• nadmierna senność;
• brak zainteresowania kontaktem słownym;
• brak gaworzenia (charakterystyczne jest to, że dzieci niesłyszące zaczynają „gruchać” tak, jak ich zdrowi koledzy około 2.-3. miesiąca życia; jeżeli jednak wada nie zostanie rozpoznana i odpowiednio leczona, nigdy nie nauczą się gaworzenia, czyli powtarzania ciągu sylab, np. ma-ma-ma, co prawidłowo powinno nastąpić około 6. miesiąca życia).

Wczesna diagnoza i podjęcie odpowiedniej interwencji w postaci zastosowania aparatu słuchowego, wszczepienia implantu ślimakowego, edukacji oralnej itd. są niezmiernie ważne, ze względu na szkody, jakie niesie ze sobą opóźnienie diagnozy. Jak już wcześniej wspomniano, dzieci, u których nie rozpoznano niedosłuchu przed 6. miesiącem życia, miały w przyszłości znacznie większe zaburzenia rozwoju mowy, od swoich rówieśników rozpoznanych i leczonych przed upływem tego wieku. Ponadto dzieci, u których nie rozpoznano niedosłuchu przez wiele lat ich życia wykazują słabszy rozwój kontaktów społecznych, np. z racji tego, że nie odwracają się zawołane, nie podejmują rozmowy itd. Częstokroć dzieci te uważane są za niegrzeczne, oskarżane są o brak zainteresowania otoczeniem. Wytwarza się bariera między dziećmi, a rodzicami, którzy nie rozumieją zachowań swoich pociech i nie potrafią zaspokoić ich potrzeb emocjonalnych. Same dzieci zaś stają się coraz bardziej sfrustrowane ciągłymi problemami z komunikacją, co może stać się przyczyną rozwoju w nich agresji lub wręcz przeciwnie – wycofania i zamknięcia w sobie. Jak widać, opóźniona diagnoza wad słuchu niesie ze sobą wiele katastrofalnych skutków, dlatego tak ważne są badania przesiewowe słuchu, analiza czynników ryzyka oraz uważna obserwacja swojego dziecka, pod kątem prawidłowego słyszenia.

Wady słuchu należą do bardzo częstych wrodzonych nieprawidłowości występujących u noworodków. Wcześniaki, z racji swej niedojrzałości i obecności wielu czynników ryzyka wystawienia tej wady, są na nią szczególnie narażone.