Umowa na zastępstwo a ciąża. Co powinnaś o niej wiedzieć?
Ciężarnym pracownicom przysługuje wiele istotnych uprawnień, nawet jeśli są zatrudnione na czas określony. Dobrym tego przykładem jest przedłużenie umowy o pracę do samego dnia porodu. Nic więc dziwnego, że wiele kobiet zastanawia się, czy te same zasady obowiązują również w przypadku ciężarnych zatrudnionych na zastępstwo. Czy one także mają specjalne prawa?
1. Praca na zastępstwo w ciąży
Umowa o pracę wykonywaną na zastępstwo to specyficzny rodzaj umowy o pracę, która jest zawarta na czas określony. Do zatrudnienia na zastępstwo dochodzi zwykle, gdy pracownik jest nieobecny w pracy i występuje konieczność wypełniania jego obowiązków przez inną osobę.
Nieobecność pracownika musi być usprawiedliwiona, co oznacza, że zawieszenie świadczenia pracy doszło nie z winy pracownika. Za usprawiedliwioną nieobecność w pracy uznaje się tę spowodowaną urlopem macierzyńskim, wychowawczym, wypoczynkowym, bezpłatnym lub tym wywołanym chorobą.
W takiej sytuacji pracodawca może zdecydować się na zatrudnienie nowej osoby, korzystając z umowy o pracę na czas określony, która będzie obejmowała okres nieobecności pracownika.
Osoba zatrudniona na zastępstwo ma prawo do wszelkich świadczeń zdrowotnych i ubezpieczenia społecznego, opłacanego przez pracodawcę.
Jeśli osobą zatrudnioną na zastępstwo jest kobieta ciężarna, przysługują jej podobne prawa jak innym kobietom, które pracują na czas określony. Nie należy jednak zapominać o istotnych różnicach.
O ile kobiety zatrudnione na zwykłą umowę o pracę na czas określony mogą skorzystać z pewnych przywilejów (np. umowa, która uległaby rozwiązaniu po trzecim miesiącu ciąży zostaje automatycznie przedłużona aż do dnia porodu), o tyle nie wszystkie uprawnienia przysługują osobom pracującym na zastępstwo.
Umowa na zastępstwo w ciąży nie jest odgórnie przedłużana do dnia porodu, ale nie oznacza to jednak, że ciężarna zatrudniona w zastępstwie innego pracownika może stracić pracę.
Kodeks pracy gwarantuje całkowitą ochronę zatrudnienia kobietom ciężarnym.
Pracodawca nie może rozwiązać z nimi umowy o pracę w czasie ciąży lub urlopu macierzyńskiego. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której istnieje uzasadnienie rozwiązania umowy (co ważne – bez wypowiedzenia z winy pracownicy!), a związki zawodowe reprezentujące kobietę wyraziły zgodę na to, by umowa o pracę została rozwiązana.
2. Co warto wiedzieć o pracy na zastępstwo?
W umowie o pracę na zastępstwo ważne jest, by jej treść precyzyjnie oddawała stosunek pracy. Musi z niej jednoznacznie wynikać, że jest to umowa o pracę „w zastępstwie” lub „na zastępstwo”.
W umowie powinny znaleźć się również dane osobowe pracownika, który ma być zastępowany, a także jego funkcja lub stanowisko. Konieczne jest określenie czasu i miejsca pracy, wynagrodzenia i czasu zakończenia współpracy.
Pracodawca może zdecydować się na sprawdzenie przydatności oraz kompetencji pracownika zastępcy poprzez zatrudnienie go na okres próbny nie dłuższy niż trzy miesiące. Nie ma jednak takiego obowiązku i może zatrudnić nową osobę od razu.
Należy pamiętać, że osoby zatrudnione na czas określony nie mogą być w żaden sposób dyskryminowane. Mają one pełne prawo np. do uzyskania świadectwa pracy z chwilą ustania stosunku pracy lub jego rozwiązania.
