Sposoby na wspieranie rozwoju mózgu dziecka
1000 pierwszych dni życia dziecka to wyjątkowy okres intensywnego rozwoju, ale i wielu wyzwań. Przez cały ten czas dojrzewa m.in. układ nerwowy, rozwija się pamięć oraz funkcje poznawcze. Rośnie także mózg, który dopiero około 5. roku życia osiągnie masę mózgu osoby dorosłej – z tego względu, by prawidłowo się kształtował, wymaga wsparcia, m.in. poprzez odpowiednią dietę. Co należy robić, żeby ten "supernarząd" rósł w siłę? Jakich składników odżywczych i zabaw intelektualnych potrzebuje, by sprawnie pracował? Poznaj odpowiedzi na te pytania!
- Układ nerwowy dziecka kształtuje się przez cały okres ciąży oraz w pierwszych latach życia.
- Rozwój mózgu to dynamiczny i długotrwały proces, który potrzebuje wsparcia, jakim jest np. dieta bogata w długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega 3.
- Rodzice mogą wspomagać kształtowanie się organizmu dziecka, w tym mózgu, m.in. poprzez odpowiedni sposób żywienia.
1. Zadania mózgu
Funkcje poznawcze to główne umiejętności mózgu, dzięki którym dziecko może odkrywać otaczający go świat, zapamiętywać i przetwarzać informacje. Dzięki nim potrafi się uczyć, zdobywać nowe umiejętności i odczuwać emocje. Do funkcji poznawczych zaliczamy m.in. uwagę, pamięć i logiczne myślenie. Istotny wpływ na rozwój tych procesów ma zależność między powiększaniem się masy mózgu a doświadczaniem i nauką nowych rzeczy.
2. Dieta dla mózgu
Intensywny rozwój mózgu polega między innymi na wzroście jego masy – w chwili, gdy dziecko skończy 3 lata, jego "supernarząd" osiągnie już 85 proc. swojej finalnej wielkości! Ponadto w okresie 1000 pierwszych dni zachodzi proces mielinizacji, który polega na tym, że wypustki komórek nerwowych są pokrywane osłonkami tłuszczowymi. Dzięki temu możliwe jest sprawne przesyłanie informacji między komórkami nerwowymi. Cały czas powstają także kolejne połączenia między nimi – synapsy.
By mózg dziecka kształtował się prawidłowo i odpowiednio zwiększał swoją masę, należy dostarczyć mu właściwych składników odżywczych. Kluczowe znaczenie w rozwoju układu nerwowego mają długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega 3, szczególnie kwas alfa-linolenowy oraz kwas DHA, który jest ważnym elementem budulcowym kory mózgowej. Organizm nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć tych cennych kwasów tłuszczowych, dlatego dziecko powinno otrzymywać je wraz z pożywieniem.
3. Źródłem kwasów tłuszczowych z grupy omega 3 są m.in.:
- ryby: łosoś, śledź, makrela atlantycka i pstrąg,
- orzechy: migdały, pestki dyni,
- oleje: lniany, rzepakowy, sojowy,
- produkty wzbogacone, np. mleko modyfikowane. Na rynku dostępne są mleka modyfikowane przeznaczone dla dzieci po 1. roku życia, które zawierają m.in. kwas alfa-linolenowy, ważny dla rozwoju mózgu i tkanek nerwowych.
To musisz wiedzieć:
Na rozwój funkcji poznawczych ma wpływ żelazo. Ten cenny składnik odżywczy znajduje się m.in. w mięsie (indyku, kurczaku), ciemnozielonych warzywach (brokułach, szpinaku, brukselce), natce pietruszki i jajach.
4. Gry i zabawy dla mózgu
Istnieje wiele gier i zabaw, które skutecznie wpływają na rozwój mózgu i funkcji poznawczych. Dobrym pomysłem jest czytanie i opowiadanie bajek, ponieważ krótkie historyjki rozwijają wyobraźnię dziecka i ćwiczą pamięć. Jest to też sposób na nawiązanie kontaktu emocjonalnego, a przy okazji stymulację pracy mózgu.
Kolejną metodą korzystnie wpływającą na działanie układu nerwowego jest zabawa ulubioną przytulanką dziecka. Poruszanie zabawką, przy jednoczesnym opowiadaniu historii lub śpiewaniu, przyciągnie uwagę malucha, a to z kolei będzie ćwiczyć jego koncentrację.
Należy jednak pamiętać, że małe dzieci mają ograniczoną zdolność do skupienia na dłużej, ławo się rozpraszają i dekoncentrują, dlatego poszczególne czynności (np. czytanie dziecku), warto przerwać w chwili, kiedy widać, że junior jest już zmęczony i rozkojarzony.
To musisz wiedzieć:
Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.