Skurcze przedwczesne
Przedwczesne skurcze porodowe są to skurcze występujące między 20 a 37 tygodniem ciąży, których nie należy lekceważyć, bywają bowiem przyczyną zbyt wczesnego rozwarcia się szyjki macicy i mogą doprowadzić do wystąpienia porodu przedwczesnego. Poród przedwczesny niesie ryzyko dla zdrowia i życia dziecka (m.in. niedobór surfaktantu - zaburzenia oddychania, niedobór enzymów wątrobowych). Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie przedwczesnych skurczów porodowych i ich zahamowanie za pomocą leczenia tokolitycznego.
1. Przyczyny skurczów przedwczesnych
Duże prawdopodobieństwo pojawiania się skurczów przedwczesnych specjaliści upatrują w różnego rodzaju wewnątrzmacicznych procesach zapalnych. Warto podkreślić, że powtarzające się infekcje układu moczowo-płciowego u kobiety w ciąży mogą przyczynić się do takiego stanu. Inne przyczyny to: przeciążenie fizyczne, stres, choroby infekcyjne matki przebiegające z wysoką gorączką, wady rozwojowe narządów płciowych oraz mięśniaki macicy, ciąża mnoga, wady płodu.
Rozpoznanie skurczów przedwczesnych przez ciężarną może być stosunkowo łatwe. Zawsze, jeśli zaobserwujesz u siebie twardniejący brzuch oraz regularną i nasiloną akcję skurczową, która nie mija po zmianie pozycji, możesz przypuszczać, że masz do czynienia z przedwczesnymi skurczami. Ponadto ich przebieg nasila się oraz wzmaga się częstotliwość. Dlatego koniecznie skontaktuj się z ginekologiem, jeżeli zauważysz jakieś niepokojące objawy.
2. Jak zapobiegać przedwczesnym skurczom?
Nie pal papierosów i nie pozwól, by w Twojej obecności robili to inni. Palenie przez przyszłą mamę może spowodować przedwczesny poród, urodzenie dziecka z niską wagą urodzeniową, uszkodzeniem mózgu lub z tzw. zespołem ponikotynowym. Pamiętaj także, aby dobrze się odżywiać w czasie ciąży. Zwiększone ryzyko przedwczesnego porodu może być spowodowane niedowagą przyszłej mamy, a także niedoborami w jej diecie białka i składników mineralnych, zwłaszcza żelaza, cynku i witaminy E (większe ryzyko infekcji). Jak się okazuje, nie tylko niedowaga, ale i otyłość (większe ryzyko nadciśnienia i cukrzycy) jest czynnikiem zwiększającym ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego. W ciąży warto także bezwzględnie odstawić alkohol. Nawet niewielkie ilości alkoholu (>5 jednostek tygodniowo) mogą prowadzić do uszkodzenia płodu, zwiększają ryzyko poronienia sporadycznego, natomiast po 20 tygodniu ciąży podwyższają ryzyko porodu przedwczesnego. Sprzeczne są natomiast badania na temat kawy (z zawartością kofeiny). Pierwsze badania upatrywały zwiększone ryzyko poronienia samoistnego, jak również porodu przedwczesnego. Obecnie nie ma wystarczających dowodów na potwierdzenie tego związku. Mimo wszystko dobrze jest unikać picia kawy (szczególnie dużych ilości) w ciąży, dopóki czynnik ten nie zostanie dokładnie przebadany. Przyszła mama powinna unikać zbyt ciężkiej pracy. Niebezpieczne jest zarówno dźwiganie ciężarów, jak też długotrwała praca w pozycji stojącej. Może ona spowodować wystąpienie przedwczesnych skurczów. Pamiętaj, że twój szef ma obowiązek zapewnić ci odpowiednie warunki pracy. W domu postaraj się zlecić trudniejsze i wymagające większego wysiłku fizycznego prace domowe innym członkom rodziny (np. mężowi). Podczas zakupów nie przesadzaj z ilością, abyś nie musiała dźwigać ciężkich siatek, lepiej przecież pójść kilka razy. Zwróć uwagę na to, aby w ciąży stosować profilaktykę zdrowotną i zapobiegaj infekcjom. Infekcje mogą być niebezpieczne, zwłaszcza te z bardzo wysoką gorączką. Nie lekceważ nawet najdrobniejszego przeziębienia. W okresie wzmożonych zachorowań, na przykład na grypę, wystrzegaj się dużych skupisk ludzi. Jeśli zachorujesz, zgłoś się do lekarza. Bez konsultacji z nim nie bierz żadnych leków. Postaraj się zachowywać właściwą higienę, aby uniknąć zakażeń bakteryjnych i wirusowych (myj często ręce - szczególnie przed posiłkami!). Zwróć uwagę zwłaszcza na swój układ moczowy. Profilaktycznie wypijaj około dwóch litrów wody dziennie i regularnie się wypróżniaj.
Pamiętaj, że często niebezpieczne zakażenia układu moczowego przebiegają bez żadnych objawów. Kobiety chorujące na cukrzycę są szczególnie narażone na infekcję dróg moczowych. A kiedy już wystąpią, bywają dotkliwe i uporczywie utrudniają codzienne funkcjonowanie. W razie jakichkolwiek infekcji konieczne jest podjęcie leczenia, oczywiście po konsultacji ze specjalistą. Unikaj również zbyt intensywnego wysiłku fizycznego. Może on wpłynąć negatywnie na dalszy przebieg ciąży i sprowokować przedwczesne skurcze. Nie znaczy to jednak, że masz całkowicie rezygnować z ruchu. Wszystko w granicach rozsądku - umiarkowane i regularne spacery na pewno Ci nie zaszkodzą. W razie wystąpienia skurczów przedwczesnych skontaktuj się ze swoim lekarzem.
W dzisiejszych czasach trudno jest uniknąć stresu, jednak jeśli tylko możesz, naucz się radzić sobie z nim w sposób konstruktywny. Unikaj zwłaszcza przewlekłego stresu. Postaraj się zwolnić tempo. Nie wszystkie obowiązki musisz wykonywać sama, poproś o pomoc przyjaciół i rodzinę. Codziennie znajdź czas na relaks, spacer i odpoczynek. Zgłaszaj się także regularnie na wizyty kontrolne i sumiennie wykonuj zalecane badania.