Selen - jak wpływa na zdrowie?
Selen to mikroelement niezbędny dla zdrowia człowieka. Jego zbyt niski poziom może prowadzić m.in. do niepłodności, osłabienia koncentracji, wypadania włosów czy niewłaściwego funkcjonowania układu odpornościowego. Optymalny poziom tego pierwiastka jest bardzo niski i łatwo można go przekroczyć, dlatego ewentualną suplementację selenu zawsze należy skonsultować z lekarzem. Czym grozi niedobór lub nadmiar selenu? Czy selen ma działanie przeciwutleniające? Jakie są źródła selenu w diecie?
1. Jakie są korzyści zdrowotne związane ze spożywaniem selenu?
Selen to mikroelement, który odgrywa istotną rolę w utrzymaniu zdrowia organizmu. Jest składnikiem dwóch ważnych aminokwasów: selenometioniny oraz selenocysteiny, niezbędnych do syntezy ważnych enzymów o właściwościach antyoksydacyjnych.
Jego główne korzyści zdrowotne obejmują:
- właściwości antyoksydacyjne - selen jest silnym przeciwutleniaczem, chroniącym komórki przed szkodliwym działaniem wolnych rodników; pomaga to w zapobieganiu uszkodzeniom komórkowym i przeciwdziałaniu procesom starzenia;
- wspomaganie układu immunologicznego - pierwiastek ten jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego; pomaga w produkcji przeciwciał i chroni organizm przed infekcjami;
- zdrowie tarczycy - selen pełni ważną funkcję w produkcji hormonów tarczycy, wpływając na regulację metabolizmu;
- ochrona przed chorobami serca - badania sugerują, że selen może mieć korzystny wpływ na zdrowie serca, redukując ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
2. W jakich produktach spożywczych można znaleźć selen?
Selen występuje w wielu różnych produktach spożywczych, jednak jego ilość może znacząco się różnić.
Źrodła selenu:
- orzechy brazylijskie;
- mięso;
- ryby i owoce morza;
- ziarna i produkty zbożowe.
3. Jakie są skutki niedoboru selenu?
Niedobór selenu może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak:
- osłabienia układu odpornościowego - niedobór tego mikroelementu może wpływać na funkcjonowanie układu immunologicznego, zwiększając podatność na infekcje;
- problemów z tarczycą - brak selenu może negatywnie wpływać na pracę tego organu, co może prowadzić do zaburzeń hormonalnych;
- zaburzeń sercowo-naczyniowych - niedobór tego pierwiastka może zwiększać ryzyko chorób serca i miażdżycy;
- "mgły mózgowej".
4. Czy suplementacja selenem jest zalecana?
W przypadku niedoboru selenu suplementacja może być rozważana, jednak zawsze powinna odbywać się pod nadzorem lekarza. Nadmiar selenu może być także szkodliwy, dlatego ważne jest utrzymanie równowagi.
Spożycie tego pierwiastka w zbyt dużych ilościach może prowadzić do tzw. selenozy. Objawy mogą obejmować:
- bóle mięśni;
- osłabienie;
- nudności;
- biegunkę;
- zwiększoną łamliwość paznokci;
- problemy z układem oddechowym.
5. Dawkowanie selenu
Zapasy selenu gromadzone są przez nasz organizm w pierwszej połowie życia, dlatego dzienne zapotrzebowanie na ten mikroelement jest uzależnione głównie od wieku, a także od stanu fizjologicznego naszego organizmu.
Zgodnie z normami żywienia dla populacji polskiej, dzienne zapotrzebowanie na na selen w zależności od wieku wynosi:
- u niemowląt do 6. miesiąca życia: 15 mikrogramów;
- u niemowląt między 7. a 12. miesiącem życia: 20 mikrogramów;
- u dzieci w wieku od 1. do 3. roku życia: 20 mikrogramów;
- u dzieci w wieku od 4. do 9. roku życia: 30 mikrogramów;
- u dzieci w wieku od 10. do 12. roku życia: 40 mikrogramów;
- u dzieci w wieku od 13. do 18. roku życia: 55 mikrogramów;
- u kobiet: 55 mikrogramów;
- u mężczyzn: 55 mikrogramów;
- u kobiet w ciąży: 60 mikrogramów;
- u kobiet karmiących piersią: 70 mikrogramów.
6. Jak dieta może wpływać na poziom selenu w organizmie?
Zrównoważona dieta bogata w różnorodne źródła selenu jest kluczowa dla utrzymania prawidłowego poziomu tego mikroelementu. Ważne jest unikanie skrajności - zarówno niedoboru, jak i nadmiaru selenu, aby zachować optymalne zdrowie.
