Hemoroidy a poród
Ciąża to okres, kiedy obok radosnych chwil i odczuć często pojawiają się różne przykre dla kobiety przypadłości. Jedną z dość częstych i wstydliwych dolegliwości są problemy z wypróżnianiem się (najczęściej spowoddowane zwiększonym stężeniem progesteronu w czasie ciąży, który rozluźnia mięśnie gładkie). Kobieta świadomie wysila się podczas defekacji, a to sprawia, że wzrasta ciśnienie krwi w okolicach odbytu. Dodatkowo rosnąca w kolejnych miesiącach ciąży macica uciska naczynia krwionośne jamy brzusznej, utrudniając odpływ krwi z żył miednicy i nóg.
1. Co to są hemoroidy?
Dość częstą dolegliwością ciężarnych są hemoroidy zlokalizowane w okolicy odbytu. W trakcie ciąży żyły odbytu nadmiernie rozszerzają się, nabrzmiewają, a mięśnie zwieracza stają się osłabione. Poszerzenie naczyń, hiperwolemia (zwiększona objętość krwi w czasie ciąży), utrudniony odpływ krwi z naczyń żylnych (duża macica, stojąca praca zawodowa, obcisłe części garderoby), zmniejszone napięcie ścian naczyń żylnych oraz parcie występujące podczas porodu predysponują do powstawania hemoroidów (żylaków odbytu). Wówczas kobieta może mieć do czynienia z wypukłymi grudkami w błonie śluzowej odbytu oraz typowymi objawami: uciążliwym pieczeniem i swędzeniem tych okolic. Nie należy lekceważyć początkowych zmian i objawów, ponieważ w kolejnym etapie może pojawić się stan zapalny, któremu często towarzyszy ból oraz krwawienie podczas defekacji. W następnej fazie mogą powstać tzw. guzki hemoroidalne. Umiejscawiają się one w górnej i dolnej części odbytu. Mogą pękać i krwawić.
Hemoroidy dzieli się ze względu na ich charakterystyczne umiejscowienie na wewnętrzne i zewnętrzne. Wewnętrzne mają większą skłonność do krwawień, natomiast zewnętrzne bywają bardziej bolesne. Możemy wyróżnić 4 stadia rozwoju tej choroby. Począwszy od drobnych, lekko krwawiących żylaków odbytu, przez żylaki w bardziej zaawansowanym stadium charakteryzującym się ich wypadaniem, a skończywszy na etapie, w którym wszelkie niedogodności i bolesne objawy związane z nimi łączą się z niemożnością ich ponownego schowania w kanale odbytu.
2. Objawy hemoroidów
Krwawiące guzki hemoroidalne to wyjątkowo przykra i wstydliwa dolegliwość ciążowa. Niestety, kiedy mamy już z nimi do czynienia, istnieje ryzyko, że będą się powiększać podczas kolejnych ciąż, dlatego tak ważna jest profilaktyka i zapobieganie im. Trzeba obserwować samą siebie i zwrócić uwagę na kilka charakterystycznych objawów mogących świadczyć o powstaniu hemoroidów. Listę sygnałów alarmowych rozpoczyna świąd i pieczenie w okolicach odbytu. Żylaki odbytu objawiają się również widocznymi śladami stolca pozostawianymi na bieliźnie, nawet pomimo ścisłego przestrzegania zasad higieny osobistej. Jeżeli na papierze toaletowym lub bieliźnie zaobserwujesz jasnoczerwone ślady krwi, najprawdopodobniej możesz mieć do czynienia z hemoroidami. Przyczyn powstania żylaków odbytu należy upatrywać także w zbyt dużym ciśnieniu krwi na etapie końcowego odcinka jelita grubego, złych nawykach, m.in. zbyt ciężkostrawnej diecie i siedzącym trybie życia, oraz w czynnikach dziedzicznych. Duży wpływ na ich powstawanie ma również poród siłami natury.
3. Jak radzić sobie z hemoroidami?
U wielu kobiet hemoroidy są dolegliwością ostatniego trymestru ciąży i po porodzie najczęściej samoistnie ustępują. Warto walczyć z nimi zanim choroba się rozwinie. Trzeba zacząć od zmiany diety na bogatszą w płyny i błonnik, który ułatwia wypróżnianie się. Dieta powinna składać się przede wszystkim z pełnoziarnistego pieczywa, surówek i sałatek w każdej postaci oraz produktów mlecznych. Jeżeli z czegoś należy zrezygnować, z pewnością powinny to być ostre przyprawy i niekorzystne tłuszcze.
Jeśli zaobserwujesz u siebie nawet skąpe krwawienie z okolic odbytu, świąd i pieczenie, podczas najbliższej wizyty u lekarza prowadzącego twoją ciążę powiadom go o tych objawach. Może on zbadać okolice odbytu za pomocą endoskopu lub palca. Ponadto zadbaj przede wszystkim o regularne wypróżnianie się (zwiększ ilość błonnika w diecie). Zaparcia wzmagają objawy towarzyszące hemoroidom, dlatego nie odwlekaj wizyty w toalecie. Po skorzystaniu z niej, zadbaj o odpowiednią higienę okolic odbytu. Należy użyć do tego delikatnych preparatów myjących, najlepiej z wyciągiem z kory dębu, który ma działanie przeciwzapalne. Zadbaj o odpowiedni przepływ krwi. W tym celu więcej się ruszaj, a podczas wypoczynku unoś nogi powyżej tułowia. Możesz także, w przypadku kiedy ból i swędzenie nie ustępują, zastosować dostępne w aptekach bez recepty łagodzące maści, kremy lub czopki przeciw hemoroidom. Możliwe jest również leczenie nasiadówkami. Przed zastosowaniem któregokolwiek preparatu powinnaś skonsultować jego stosowanie z lekarzem lub farmaceutą, ponieważ używanie niektórych medykamentów może być przeciwwskazane w ciąży! Niestety, leki zazwyczaj są mało skuteczne. Lepsze efekty daje leczenie operacyjne, zabieg można wykonać kilka miesięcy po porodzie.
Okazuje się, że duże znaczenie może mieć właściwy wybór bielizny. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się w tym kontekście ta wykonana z bawełny, ale nawet ona nie zagwarantuje satysfakcjonujących rezultatów, jeżeli nie zdecydujemy się na właściwą troskę o okolice odbytu (odpowiednią higienę i przestrzeganie powyższych zaleceń).