Trwa ładowanie...

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (872 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.

Czarna dziura. Jak powstaje i czy można ją zobaczyć?

 Ewa Rosiecka
10.02.2021 13:29
Czarna dziura. Jak powstaje i czy można ją zobaczyć?
Czarna dziura. Jak powstaje i czy można ją zobaczyć? (GettyImages)

Czarna dziura jest obiektem astronomicznym, obszarem czasoprzestrzeni o niezwykłej sile grawitacji. Astronomowie niewiele jeszcze wiedzą na jej temat, badania wciąż trwają i rodzą wiele wątpliwości. Co to jest czarna dziura? Czym się charakteryzuje? Czy można ją dostrzec?

spis treści

1. Co to jest czarna dziura?

Czarna dziura jest to obszar czasoprzestrzeni, twór grawitacji, któremu podlegają cząstki o zarówno małych, jak i dużych masach, łącznie ze światłem. Zgodnie z teorią względności, aby mogła powstać, niezbedne jest nagromadzenie dostatecznie dużej masy w odpowiednio małej objętości.

Czarną dziurę otacza zdefiniowana matematycznie powierzchnia o nazwie horyzont zdarzeń, wyznaczający granicę bez powrotu. Nazywana jest czarną, gdyż zupełnie wchłania światło, które trafia w horyzont, niczego nie odbijając, tak, jak ciało doskonale czarne w termodynamice.

Teoria kwantowa pola przewiduje, że dziura ta emituje promieniowanie jak ciało doskonale czarne o temperaturze innej niż zero. Temperatura ta jest odwrotnie proporcjonalna do masy czarnej dziury, przez co trudno ją dostrzec w przypadku czarnej dziury o masie gwiazdowej lub większej.

2. W jaki sposób powstaje czarna dziura?

Zobacz film: "Sztuka: obserwuję – reportaż"

Zgodnie z teorią Einsteina, w silnym polu grawitacji czas płynie wolniej niż w słabym. Procesy w nim zachodzące ulegają spowolnieniu (dylatacja czasu) z punktu widzenia obserwatora, silne pola grawitacyjne zaś powodują zmianę własności geometrycznych przestrzeni, co może np. oznaczać, że suma kątów w trójkącie nie będzie wynosiła 180°.

Przestrzeń oraz czas tworzą zakrzywiającą się, czterowymiarową czasoprzestrzeń. Siła grawitacji na powierzchni gwiazdy osiąga wartość nieskończoną, gdy zaś rozmiary ciała zbliżają się do promienia grawitacyjnego, zmierza ona do nieskończoności.

Gdy tak się stanie, nie może zostać zrównoważona przez skończone ciśnienie i ciało musi zapaść się do środka, co powoduje powstanie czarnej dziury. Czas w jej pobliżu zaczyna biec wolniej, na zewnętrznej powierzchni czarnej dziury zaś upływ czasu zupełnie zanika.

Czarne dziury o masie gwiazdowej powstają w wyniku wspomnianego wyżej zapadania grawitacyjnego bardzo masywnych gwiazd pod koniec ich życia. Istnieją również czarne dziury o masach miliony razy większych niż masa Słońca.

Według badaczy tego typu czarne dziury znajdują się w centrach większości galaktyk. Istnieją dowody na istnienie czarnej dziury o masie około 4 milionów mas Słońca w centrum Drogi Mlecznej.

Możemy wyróżnić również czarne dziury o masie pośredniej między supermasywnymi a gwiazdowymi, najcięższe zaś czarne dziury nazywane są ultramasowymi.

Ciało, które do wpadnie do czarnej dziury, nie może się już z niej wydostać, gdyż wszystkie drogi ucieczki prowadzą z powrotem do środka. Jest w niej uwięziona nie tylko materia, lecz i światło, które porusza się po liniach geodezyjnych.

Co powinno zaniepokoić w rozwoju dziecka w wieku szkolnym? (WIDEO)
Co powinno zaniepokoić w rozwoju dziecka w wieku szkolnym? (WIDEO)

Gdy nasze dziecko idzie do szkoły mamy wiele obaw. Wiele wątpliwości ma również nasz pierwszoklasista.

przeczytaj artykuł

3. Czy można zaobserwować czarną dziurę?

Nie ma możliwości dostrzeżenia czarnych dziur bezpośrednio. Ich obecność wnioskuje się na podstawie ich oddziaływania z otaczającą materią, światłem i innymi rodzajami promieniowania elektromagnetycznego.

Dla przykładu, materia opadająca na powierzchnię czarnej dziury może uformować dysk akrecyjny, który generuje ogromne ilości promieniowania na skutek tarcia, jonizacji i silnego przyspieszania wchłanianych cząstek.

Pewna część zjonizowanej materii dysku pod wpływem działania jego pola elektromagnetycznego może uciekać w kierunkach osi obrotu, tworząc ogromne dżety.

Supermasywne czarne dziury w centrach aktywnych galaktyk, wokół których zachodzi proces akrecji, powodują ich niezwykłe i bardzo silne świecenie, dlatego obiekty zawierające czarne dziury mogą być jednymi z najjaśniejszych we Wszechświecie.

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze