Zwroty do rozprawki. Których najlepiej użyć podczas pisania rozprawki?
Rozprawka to popularny w szkołach rodzaj pisemnej wypowiedzi, w której odpowiadamy na zadane pytanie, rozważamy własny stosunek do postawionej tezy lub coś udowadniamy bądź przekonujemy do własnego zdania. Jest formą wypowiedzi, która wymaga wiedzy na określony temat. Może pojawić się na egzaminie ósmoklasisty i na egzaminie maturalnym. Czym jest rozprawka? Jakich zwroty do rozprawki powinny się w niej znaleźć? Oto nasz poradnik!
- 1. Czym jest rozprawka?
- 2. Rodzaje rozprawki
- 3. Zwroty do rozprawki
- 3.1. Przykładowe zwroty wprowadzające tezę lub hipotezę
- 3.2. Przykładowe zwroty służące wyrażeniu własnej opinii
- 3.3. Przykładowe zwroty służące wprowadzaniu argumentów
- 3.4. Przykładowe zwroty oceniające, służące podkreślaniu stanowiska
- 3.5. Przykładowe zwroty posumowujące argumenty
- 3.6. Przykładowe zwroty na podsumowanie wypowiedzi
1. Czym jest rozprawka?
Rozprawka jest pisemną wypowiedzią, która ma ściśle określone reguły kompozycyjne. Jej celem jest uargumentowanie pewnej tezy lub hipotezy. Temat tej wypowiedzi zawsze sformułowany jest w taki sposób, aby zawierał pytanie lub wątpliwość.
Celem rozprawki jest udowodnienie lub zaprzeczenie jakiejś myśli. Uczeń, pisząc tę wypowiedź, musi znaleźć argumenty "za" oraz "przeciw", a następnie zająć własne stanowisko i je udowodnić. Rozprawka wymaga od jej autora zajęcia jasno wyrażonego stanowiska wobec danego tematu, odpowiedź na zadane pytanie nie może brzmieć "nie wiem".
Argumenty użyte w rozprawce powinny być logiczne i należycie uzasadniać stanowisko osoby piszącej, niewystarczająca będzie argumentacja w stylu "tak myślę".
Mogłoby się wydawać, że wypowiedź ta nie powinna sprawiać trudności, jednak nie do końca tak jest. Dlaczego? Jest to rodzaj pracy naukowej - wymaga dogłębnego zapoznania się z tematem, przemyślenia go, zaplanowania pracy i logicznego rozumowania.
2. Rodzaje rozprawki
Zależnie od tego, czy na początku rozprawki postawiliśmy tezę, czy hipotezę, możemy wyróżnić dwa rodzaje rozprawki:
- dedukcyjna - we wstępie zawarta jest teza, co do której jesteśmy przekonani, bazuje na jasno określonym stanowisku: zgadzam się lub nie zgadzam się;
- indukcyjna - we wstępie zawarta jest hipoteza (stwierdzenie wymagające sprawdzenia, domniemanie, a nie fakt); w tym przypadku piszący również musi jasno określić swoje stanowisko, może skupić się na wnioskowaniu, lub za pomocą argumentów próbować zmienić hipotezę w tezę - stwierdzenie, które zdaniem autora jest pewne, potwierdzone przytaczanymi dowodami.
3. Zwroty do rozprawki
W rozprawce warto korzystać z określonych zwrotów. Są bardzo pomocne, pomagają nadać sens całej wypowiedzi i uporządkować jej treść. Jeśli uczeń nie umieści ich w tekście, nauczyciel może zarzucić mu, że jego wypowiedź nie jest rozprawką. Oto nasze podpowiedzi.
3.1. Przykładowe zwroty wprowadzające tezę lub hipotezę
Poniższe zwroty warto użyć po wstępie, nawiązującym do tematu, w którym zawieramy pewną refleksję. Przydatne mogą być:
- Temat zakłada, że;
- Nawiązując do tematu;
- Temat sugeruje wiele możliwości, jednak;
- Odpowiedź nie wydaje się prosta, dlatego stawiam hipotezę;
- Moja odpowiedź na pytanie zawarte w temacie jest następująca.
3.2. Przykładowe zwroty służące wyrażeniu własnej opinii
- Sądzę, że;
- Moim zdaniem;
- Według mnie;
- Myślę, iż;
- Według mnie;
- Uważam, że;
- Według mojego przekonania;
- Jestem przekonana, że;
- Jestem zdania, że;
- Doszłam do wniosku, że;
- Jestem pewna, iż;
- Po dokładnym przeanalizowaniu.
3.3. Przykładowe zwroty służące wprowadzaniu argumentów
- Rozpocznę swoje rozważania od;
- Po pierwsze;
- Weźmy pod uwagę;
- Nie sposób pominąć faktu, że;
- Na potwierdzenie mego zdania posłużę się;
- Kolejnym argumentem, który przemawia na korzyść… jest;
- Nie wolno też pominąć;
- Przykładowe zwroty wprowadzające kolejne argumenty;
- Trzeba także pamiętać o;
- Warto również zauważyć, że;
- Pragnę też zwrócić uwagę na;
- Należy zaznaczyć, iż;
- Kolejną sprawą, którą chcę poruszyć;
- Przeciwnicy wysuwają swoje kontrargumenty;
- A oto inne spojrzenie na;
- Nie przemawia do mnie argument, że;
- Należy też rozważyć racje przeciwne.
3.4. Przykładowe zwroty oceniające, służące podkreślaniu stanowiska
- Bez wątpienia;
- Niewątpliwie;
- Na pewno;
- W istocie;
- Z całą pewnością;
- Być może;
- Prawdopodobnie;
- Na dobrą sprawę;
- W istocie;
- Raczej.
3.5. Przykładowe zwroty posumowujące argumenty
- Czy można nie wierzyć w słuszność twierdzenia: „ ... ”? Uważam, że przedstawione argumenty nie dają ku temu podstaw;
- Na zakończenie wrócę jeszcze raz do tezy: „ ... „;
- Podzielam ten pogląd i sądzę, że wart jest szerokiej popularyzacji;
- Myślę, że przytoczone argumenty pozwolą w pełni zgodzić się z twierdzeniem zawartym w temacie;
- Niech moje argumenty wesprze autorytetem . . . , który powiedział „ ... ”;
- Na zakończenie, wracając do pytania postawionego w temacie, udzielam jednoznacznej odpowiedzi: „tak”;
- Ciekawym chwytem w rozprawce jest stosowanie odpowiednio dobranych cytatów. Można je wprowadzać między innymi w następujący sposób.
3.6. Przykładowe zwroty na podsumowanie wypowiedzi
- Kończąc, stwierdzam, że;
- Myślę, że udało mi się;
- Na zakończenie mogę stwierdzić, że;
- Sądzę, że wykazałam;
- Po przeanalizowaniu zagadnienia doszłam do wniosku, że.