Teza - co to jest, jak napisać tezę do rozprawki?
Teza w rozprawce to zagadnienie, które z pewnością zainteresuje niejednego maturzystę. Rozprawka jest jedną z najczęściej pojawiających się form na egzaminie maturalnym; aby ją napisać, potrzebujemy tezy lub hipotezy. Dziś skupimy się na tezie. Czym jest i jak właściwie ją postawić? O czym należy pamiętać, pisząc rozprawkę z tezą?
1. Co to jest teza?
Teza (gr. θέσις thesis - złożenie, umieszczenie, kompozycja) jest to twierdzenie, dla którego przedstawiamy uzasadnienie. Oznacza założenie, przesłanie lub ideę, które umieszczamy m.in. w rozprawce. Teza jest, zamiennie z hipotezą, jej podstawowym elementem.
2. Jak napisać tezę do rozprawki?
Teza powinna być przede wszystkim dobrze pomyślana. Warto kilka razy przeczytać polecenie i zastanowić się, jakie mamy zdanie na dany temat. Teza powinna być sformułowana tylko wtedy, gdy nie mamy co do niej wątpliwości i będziemy umieć ją udowodnić lub obalić. Tezę możemy przyjąć, udowodnić lub jej zaprzeczyć.
Jeśli chcemy udowodnić tezę, powinniśmy przytoczyć argumenty za nią przemawiające. Jeśli naszym celem jest ją obalić, musimy poszukać argumentów, które jej zaprzeczą.
3. Jaka powinna być dobra teza do rozprawki na maturze?
Decydując się na daną tezę, musimy być pewni, że ma poparcie w faktach. Dodatkowe punkty na egzaminie uzyskamy, gdy będzie jasno sformułowana i jednocześnie zaciekawi czytelnika.
Gdy zdecydujemy się na jakieś twierdzenie, warto rozpisać sobie w brudnopisie wszystkie argumenty, którymi dysponujemy. Możemy użyć w tym celu rysunków, odniesień, strzałek, ponieważ klarowne rozpisanie argumentów niezwykle ułatwi nam pracę, sprawiając, że nasza wypowiedź będzie jasna i czytelna.
Na egzaminie maturalnym dużo punktów zdobywają rozprawki, w których teza jest potwierdzana zestawieniem argumentów literatury z różnych okresów. Pamiętajmy, że wszystkie argumenty, o których piszemy, powinniśmy bardzo dobrze znać. Każda udowodniona teza to klucz do wysokiego wyniku.
4. Jak wygląda model rozprawki z tezą?
Rozprawka z tezą ma następujący układ:
- Wstęp (powinien składać się z kilku zdań, to w tym miejscu umieszczamy tezę);
- Argumenty (warto mieć ich kilka, rozwijamy je w kolejnych zdaniach, a do każdego z nich powinniśmy podać konkretny przykład z literatury, filmu, historii czy z życia; o każdym argumencie piszemy od nowego akapitu);
- Potwierdzenie/obalenie tezy (w tej części podsumowujemy swoje rozważania, powtarzamy tezę i potwierdzamy ją lub jej zaprzeczamy).
Powodzenia!