Dziura ozonowa. Czym jest i dlaczego jest dla nas szkodliwa?
Dziura ozonowa polega na redukcji ozonu z górnych warstw atmosfery, czyli tak zwanej stratosfery. Ma bardzo poważne skutki dla ludzi, zwierząt i całego środowiska. Jakie są przyczyny powstawania dziury ozonowej?
1. Czym jest dziura ozonowa?
Dziura ozonowa to temat, o którym słyszało większość z nas, nie tylko na lekcjach w szkole. Czym jest dziura ozonowa i czy coś zagraża nam z jej strony? Dziura ozonowa jest zjawiskiem polegającym na ubytku ilości ozonu w stratosferze, dokładnie w ozonosferze.
Proces związany z redukcją ozonu jest groźny dla wielu obszarów, w tym roślin, zwierząt, ludzi i środowiska. Warstwa ozonu pełni funkcję ochronną - broni nas przed promieniowaniem ultrafioletowym i pochłania większą część promieni, docierających do Ziemi ze Słońca.
2. Przyczyny dziury ozonowej
Do powstawania dziury ozonowej przyczynia się uszkodzenie warstwy ozonowej Ziemi, które powstaje wskutek emitowania do atmosfery szkodliwych związków chemicznych.
Substancje zwane freonami (używane np. podczas produkowania aerozoli, takich jak dezodoranty czy lakiery do włosów) i halonami potrafią utrzymywać się w atmosferze przez bardzo długi czas - zdaniem ekspertów nawet do 100 lat.
Terenami, gdzie odnotowuje się największe „dziury” w ozonosferze są obszary podbiegunowe, szczególnie zaś nad Antarktydą.
3. Skutki dziury ozonowej
Dziura ozonowa może mieć bardzo poważne skutki dla ludzi, zwierząt i roślin. Ozon, pochłaniając promienie ultrafioletowe, chroni żywe organizmy przed poważnymi oparzeniami skóry oraz uszkodzeniem komórek.
Promienie UV mogą także w sposób trwały wpływać na zmianę materiału genetycznego i przyczyniać się do rozwoju nowotworów - także często występującego czerniaka.
To jeszcze nie koniec szkodliwych konsekwencji promieniowania. Wśród innych szkodliwych skutków należy wymienić spadek odporności i ogólne osłabienie organizmu, które bezpośrednio przekłada się na większe ryzyko zakażenia się różnymi wirusami i pasożytami.
Negatywnie oddziałuje też na skórę, dlatego tak ważne jest, by zawsze dbać o stosowanie dobrej jakości kremów z filtrem. Oprócz skóry może ucierpieć także w poważny sposób wzrok i np. doprowadzić do zaćmy. Naukowcy przestrzegają zatem, by nosić okulary przeciwsłoneczne, również z filtrami.
4. Dziura ozonowa a środowisko
Dziura ozonowa może być jednak niebezpieczna nie tylko dla żywych organizmów, jak ludzie i zwierzęta. Negatywnie wpływa także na cały świat roślin, powodując chociażby mniejsze plony niektórych roślin uprawnych - promieniowanie UV jest szkodliwe dla rozmaitych gatunków roślin żywieniowych.
Niekorzystnie działa na całe środowisko. W atmosferze powinna znajdować się odpowiednia ilość ozonu - jego redukcja wywołuje istotne zmiany klimatyczne o dużej szkodliwości.
Najbardziej istotną z takich zmian jest globalne ocieplenie. Wzrost średniej temperatury na powierzchni Ziemi, czyli ocieplenie klimatu, odczuwają wszyscy.
W efekcie tego procesu wiele miejsc na świecie dotyka susza, niosąc za sobą widmo nieurodzajów, klęski głodu i problemów gospodarczych. Kolejnym skutkiem zaś są powodzie wywołane topnieniem lodowców.
