Słońce. Jak powstało, jaki jest skład chemiczny Słońca?
Słońce jest gwiazdą centralną układu słonecznego. To ogromna, wirująca kula gorącego gazu (przede wszystkim wodoru), który nie spala się jak zwykły ogień. Temperatura słońca i ciśnienie Słońca są tak ogromne, że atomy wodoru łączą się ze sobą, tworząc inny gaz - hel. W wyniku tego procesu wytwarza się duża ilość energii, która wysyłana jest w postaci światła i ciepła we wszystkich kierunkach. Czym jest Słońce, jak jest zbudowane i czym są plamy na Słońcu?
1. Czym jest Słońce?
Słońce jest pojedynczą gwiazdą typu widmowego G, która zawiera około 99,86% łącznej masy Układu Słonecznego. Jego kształt to prawie idealna kula. Temperatura na powierzchni osiąga 5500°C, w środku zaś dochodzi do 14 milionów °C.
Siła odśrodkowa Słońca na powierzchni na jego równiku, wywołana przez ruch obrotowy, jest 18 mln razy słabsza od siły grawitacji. Składa się z plazmy, która nie jest ciałem stałym, stąd też różne jego części mogą obracać się z różną prędkością.
Rzeczywisty obrót Słońca równy jest około 25,6 dnia na równiku i 33,5 dnia na biegunach. Ze względy jednak na ruch orbitalny Ziemi, odbywający się zgodnie z ruchem obrotu gwiazdy, obserwuje się rotację materii na równiku Słońca z okresem 28 dni. Jest przedstawicielem I populacji gwiazd, które są bogate w pierwiastki cięższe od helu (metale).
Powierzchnia Słońca nie jest jasno określona, w jego zewnętrznych warstwach gęstość gazów spada proporcjonalnie ze wzrostem odległości od jego centrum. Ma jednakże dobrze określoną strukturę wewnętrzną.
2. Jak powstało Słońce?
Słońce jest gwiazdą znajdującą się najbliżej Ziemi. Powstało około 6,7 mld lat temu z ogromnego obłoku molekularnego (głównie wodoru). Z obłoku tego powstały także inne gwiazdy, ponieważ zapadający się pod wpływem grawitacji obłok kurczył się niejednolicie.
Stopniowo zapadając się, po osiągnięciu krytycznej masy zapoczątkował proces syntezy jądrowej i w ten sposób można powiedzieć, że Słońce ożyło. Jego skład to:
- wodór (73%);
- hel (25%);
- inne pierwiastki (2%).
Hel i wodór z pierwotnej nukleostyntezy, mającej miejsce zaraz po Wielkim Wybuchu. Pozostałe 2% masy to pierwiastki powstające w jądrach supernowych, które w momencie eksplozji rozrzuciły pozostałą materię, z której ponownie powstały inne planety i inne gwiazdy.
3. Budowa Słońca
Słońce możemy podzielić na 4 części:
- jądro;
- fotosferę;
- chromosferę;
- koronę słoneczną.
Fotosfera, chromosfera i korona słoneczna to atmosfera słoneczna.
4. Powierzchnia Słońca
Powierzchnia Słońca jest ziarnista i niespokojna, co nazywane jest granulacją słoneczną, widoczną dopiero dzięki teleskopowi. Ziarenka zachowują się podobnie do gotującej się kaszy - można zaobserwować wznoszenie i opadanie. Dzięki temu działaniu ciepło przenosi się z niższych warstw do fotosfery. Słońce drga i wibruje jak dzwoniący dzwonek.
5. Plamy na Słońcu
W warstwie zewnętrznej Słońca można zaobserwować różnego rodzaju aktywności. Jedną z nich są plamy słoneczne, co możemy zauważyć na tarczy Słońca jako obszary ciemniejsze i chłodniejsze w porównaniu z jasną fotosferą.
Plamy te nie są stałe, mogą pojawiać się i znikać, mogą się zmieniać także ich rozmiary. Środek, ciemna część plamy nazywana jest cieniem, a część zewnętrzna - jaśniejsza - półcieniem.
Duże plamy słoneczne są przeniknięte przez silne pola magnetyczne wydostające się ze środka Słońca. Duże plamy na Słońcu osiągają rozmiary Ziemii i mogą żyć nawet kilka miesięcy.
