Urlop macierzyński dla ojca
Urlop macierzyński dla ojca przysługuje tylko wtedy, gdy matka ma prawo do otrzymania tego urlopu. Jeżeli prawa do urlopu macierzyńskiego nie ma matka dziecka, to w obecnym stanie prawnym pracownikowi ojcu dziecka również nie można udzielić urlopu macierzyńskiego. Kiedy pracujący ojciec dziecka może skorzystać z urlopu macierzyńskiego podstawowego i dodatkowego zamiast matki malucha? Czy ojciec na urlopie macierzyńskim jest chroniony przed zwolnieniem? Czy matka musi wykorzystać część urlopu macierzyńskiego, by z reszty urlopu mógł skorzystać potem ojciec?
1. Warunki przyznania urlopu macierzyńskiego dla ojca
Podstawowym warunkiem przyznania urlopu macierzyńskiego dla ojca jest posiadanie prawa do tego rodzaju urlopu przez matkę dziecka. Jeżeli matce dziecka nie przysługuje urlop macierzyński, bo np. nie pracuje zawodowo, to ojciec dziecka nie ma prawa ubiegać się o urlop macierzyński. Od 1 stycznia 2010 roku wprowadzono jednak przepisy, które dają możliwość samodzielnego urlopu dla ojca dziecka (tzw. urlop ojcowski), niezależnie od tego, czy matka dziecka ma prawo do urlopu macierzyńskiego, czy nie ma. Niezbędnym warunkiem otrzymania urlopu ojcowskiego jest konieczność pozostawania przez ojca dziecka w stosunku pracy. Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie, nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Urlop ojcowski ma charakter fakultatywny, co oznacza, że ojciec dziecka może, ale nie musi z niego skorzystać.
Jak sytuacja przedstawia się w odniesieniu do urlopu macierzyńskiego dla ojca? Z racji urodzenia jednego dziecka kobiecie pracującej w oparciu o umowę o pracę przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, który powinna wykorzystać po porodzie w całości. Urlop ten można jednak skrócić, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego przez kobietę. Pozostałą część urlopu (6 tygodni) wykorzystuje wówczas ojciec dziecka. Urlop macierzyński dla ojca jest udzielany na pisemny wniosek pracownika po zakończeniu korzystania z urlopu przez matkę dziecka. Urlop macierzyński dla ojca to nic innego jak część urlopu macierzyńskiego niewykorzystana przez kobietę. Mężczyzna na urlopie macierzyńskim otrzymuje zasiłek macierzyński i jest chroniony przed wypowiedzeniem.
Ojciec dziecka może skorzystać z urlopu macierzyńskiego, jeśli matka dziecka wymaga opieki szpitalnej. Po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu przez kobietę ojciec wychowujący dziecko może skorzystać z części urlopu macierzyńskiego odpowiadającego okresowi hospitalizacji pracownicy. Jeżeli kobieta umrze w okresie urlopu macierzyńskiego, to w takiej sytuacji ojcu dziecka przysługuje cały urlop niewykorzystany przez kobietę. Ojciec dziecka może ubiegać się też o dodatkowy urlop macierzyński, do którego ma prawo w dwóch sytuacjach – jeśli kobieta wykorzysta swój podstawowy urlop macierzyński (np. 20 tygodni) i jeżeli po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego z reszty urlopu zrezygnuje na rzecz ojca wychowującego dziecko. Dodatkowy urlop macierzyński udziela się jednorazowo, bezpośrednio po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego, na pisemny wniosek pracownika, w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności.