Pogotowie opiekuńcze
Pogotowie opiekuńcze jest instytucją, której zadanie polega na sprawowaniu opieki i wychowaniu tzw. trudnej młodzieży i dzieci. Do pogotowia opiekuńczego trafiają dzieci, które uciekają z domu lub z innych placówek opiekuńczo-wychowawczych, które błąkają się po ulicy, nie mają swojego własnego domu, które są niepełnoletnimi ofiarami przemocy domowej. Nierzadko w pogotowiu opiekuńczym znajdują się małoletni przestępcy, osadzeni na czas trwania procesu sądowego. Najczęściej do pogotowia opiekuńczego trafia młodzież patologiczna, agresywna, antyspołeczna i zdegenerowana. Znaczny odsetek tych dzieci pochodzi z rodzin, w których dominował alkoholizm, przemoc, bieda, ubóstwo, bezrobocie i różnego rodzaju uzależnienia. Niekorzystne warunki wychowawcze często przyczyniają się do umieszczenia dzieci w placówkach pogotowia opiekuńczego.
1. Funkcje pogotowia opiekuńczego
Najważniejsze zadanie pogotowia opiekuńczego to zapewnienie całodobowej opieki i pomocy dzieciom i młodzieży, która nie ukończyła 18 roku życia, a która znajduje się w trudnej sytuacji. O przyjęciu malucha do pogotowia opiekuńczego decyduje się na podstawie orzeczenia sądu, wniosku dyrektora szkoły, do której uczęszcza dziecko, na podstawie wniosku inspektora placówki wychowawczo-opiekuńczej, a także na prośbę rodziców, która powinna być podparta decyzją administracji oświatowej. Jakie zadania do realizacji stoją przed pogotowiem opiekuńczym? Pogotowie opiekuńcze ma zapewnić doraźną i okresową opiekę dzieciom, które są sierotami, które zostały opuszczone przez rodziców albo wymagają odseparowania od dotychczasowego, niekorzystnego środowiska wychowawczego.
Pogotowia opiekuńcze organizują też działania resocjalizacyjne, terapeutyczne i kompensacyjne oraz pomagają dzieciom w wypełnieniu obowiązku szkolnego. Ponadto, placówki pogotowia muszą opracować diagnozę pedagogiczną i lekarską dziecka oraz wypracować wskazówki dydaktyczno-wychowawcze do indywidualnej pracy z dzieckiem. Celem działania pogotowia opiekuńczego jest kwalifikowanie dzieci i młodzieży do rodzin zastępczych, do adopcji, do domów dziecka oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych albo umożliwienie powrotu dziecka do własnej rodziny, jeśli jest to możliwe i doprowadzenie dzieci do normy wychowawczej. Dziecko nie powinno przebywać w pogotowiu opiekuńczym dłużej niż 3 miesiące.
2. Jak wygląda życie dziecka w pogotowiu opiekuńczym?
Na początku każde dziecko trafiające do pogotowia opiekuńczego idzie na oddział izolacyjny, na którym czekają go badania lekarskie i zabiegi higieniczne. Niektóre placówki nie mają oddziałów izolacyjnych i dzieci lokowane są od razu w grupach wychowawczych w internacie. Z grup wychowawczych dziecko udaje się na zajęcia w szkole. Kiedy maluch ma mniej niż 7 lat, wówczas trafia do oddziału przedszkolnego albo do Domu Małego Dziecka. Podział dzieci na grupy wychowawcze w internacie pogotowia opiekuńczego przebiega najczęściej w zależności od wieku szkraba. Niemniej jednak każde dziecko ma inne traumatyczne przeżycia za sobą i wymaga indywidualnych działań interwencyjnych.
Jak wygląda struktura organizacyjna pogotowia opiekuńczego? W placówce funkcjonuje zespół specjalistów do oceny sytuacji dziecka, składający się z: pedagogów, psychologów, lekarzy, wychowawców, pracownika socjalnego i referenta ds. kwalifikacji. Zadaniem tego zespołu jest kwalifikowanie dzieci do umieszczenia ich albo w domach dziecka, albo w rodzinach zastępczych, albo w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, gdy dziecko wykazuje zaburzenia zachowania albo deficyty rozwojowe, albo do państwowych młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Zespół ten decyduje również o powrocie dziecka do domu, o przysposobieniu malucha lub jego adopcji.