Leczenie depresji poporodowej
Depresja poporodowa upośledza funkcjonowanie kobiety w roli matki. Młoda mama, zamiast cieszyć się macierzyństwem i kontaktem z własnym dzieckiem, nie jest w stanie zajmować się małym szkrabem. Brakuje jej pewności siebie, ma trudności w podejmowaniu decyzji i wykonywaniu codziennych obowiązków, izoluje się, unika kontaktów z ludźmi. Bezustannie towarzyszą jej: poczucie winy, niska samoocena, bierność, spadek aktywności życiowej, smutek, przygnębienie, poczucie bezwartościowości, pesymistyczne myślenie i napięcie psychiczne. Problemy emocjonalne w okresie okołoporodowym i wahania nastroju wynikają z burzy hormonalnej, jakiej podlega organizm świeżo upieczonej mamy. Nie każde jednak obniżenie nastroju można zaklasyfikować jako depresję poporodową. Kiedy jednak objawy depresyjne manifestują się coraz silniej i trwają coraz dłużej, pora udać się po profesjonalną pomoc, gdyż depresja mogła przybrać rozmiary kliniczne. Na czym polega leczenie depresji poporodowej?
1. Metody leczenia depresji poporodowej
Młode mamy często doświadczają lęku, napięcia, niepewności i mają okresowo obniżone samopoczucie. Nic dziwnego – opieka nad pierwszym dzieckiem nie należy do najłatwiejszych zadań. Trzeba się wszystkiego uczyć od podstaw. Poza tym, kobiety po porodzie są bardzo podatne na różnego rodzaju stresy, dlatego w tym czasie wzrasta prawdopodobieństwo pojawienia się zaburzeń psychicznych, np. depresji poporodowej. Chwilowy spadek nastroju u kobiet po porodzie nie zawsze jednak oznacza depresję. Czasem jest to tylko przygnębienie poporodowe, znane pod nazwą „baby blues”. Co może wskazywać na depresję poporodową? Aby rozpoznać depresję po porodzie, przynajmniej 3 objawy z poniższych muszą utrzymywać się u ciebie przez okres dwóch tygodni:
- drażliwość,
- niezdolność do odprężenia się i odpoczynku,
- bóle somatyczne bez żadnej wyraźnej przyczyny, np. bóle brzucha, bóle głowy, bóle pleców,
- uczucie zmęczenia,
- poczucie bezwartościowości i poczucie winy,
- przewrażliwienie na punkcie zdrowia, bezpieczeństwa i rozwoju własnego dziecka,
- obojętność wobec potrzeb niemowlęcia,
- lęk w kontaktach z dzieckiem,
- niepokój i ciągłe pobudzenie,
- zaburzenia snu,
- zaburzenia koncentracji uwagi i pamięci,
- myśli samobójcze,
- unikanie kontaktów towarzyskich,
- smutek, przygnębienie,
- spadek motywacji do jakiegokolwiek działania.
Oczywiście, to nie są wszystkie symptomy depresji poporodowej. Depresja poporodowa dotyka około co dziesiątą kobietę w okresie od miesiąca po urodzeniu dziecka. Co zrobić, kiedy cierpi się na depresję poporodową? Jakie metody leczenia można zastosować? Leczenie depresji poporodowej bazuje na farmakoterapii i psychoterapii. Można skorzystać też z pomocy grup wsparcia.
1.1. Farmakoterapia depresji poporodowej
Farmakologiczne leczenie depresji poporodowej polega na walce z silnie manifestującymi się objawami chorobowymi. Czasami, by rozpocząć leczenie psychologiczne, trzeba zacząć od podania leków. Wadą farmakoterapii jest jednak przenikanie substancji chemicznych do układu dziecka wraz z mlekiem matki. Przy niskich dawkach leków antydepresyjnych nic nie zagraża dziecku. Jednak każda kobieta, przed tym, jak rozpocznie leczenie depresji, musi podjąć indywidualną decyzję, czy karmi piersią, czy odstawia maluszka od piersi i zaczyna podawać mleko modyfikowane. Leki przeciwdepresyjne mogą bowiem powodować niekorzystne objawy u dziecka, jak: kłopoty ze snem, niskie przyrosty wagi albo kolki. W przypadku depresji poporodowej najczęściej zapisuje się leki z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Kobiety przyjmują zazwyczaj połowę standardowych dawek.
1.2. Psychoterapia depresji poporodowej
Najszybszym i najskuteczniejszym sposobem powrotu kobiet do zdrowia jest łączenie farmakoterapii z psychoterapią. Jednak młode mamy, które rezygnują z przyjmowania środków antydepresyjnych, mogą skorzystać wyłącznie z psychoterapii. Psychoterapia koncentruje się na uporaniu się z kryzysem. Leczenie depresji poporodowej może przebiegać w różnych nurtach, np. w nurcie behawioralno-poznawczym, psychodynamicznym lub w nurcie eklektycznym, łączącym dorobek różnych szkół psychoterapeutycznych. Dobrym pomysłem jest również uczestnictwo w spotkaniach terapeutycznych wraz z partnerem – ojcem dziecka, szczególnie gdy małżonkowie oboje cierpią z powodu skutków depresji poporodowej żony. Psychoterapia pozwala odnaleźć się kobiecie w nowej roli – matki, ale też zmodyfikować i poprawić relacje z mężem, własnym dzieckiem i swoimi rodzicami.
1.3. Grupy wsparcia
Niestety, psychoterapia dla kobiet z depresją poporodową nie cieszy się zainteresowaniem NFZ. Alternatywą dla farmakoterapii i psychoterapii stają się grupy wsparcia, w których młoda matka może spotkać inne kobiety z podobnymi doświadczeniami i problemami, może podzielić się swoimi emocjami i poglądami, poczuć, że nie jest sama i otrzymać cenne wskazówki od innych. O grupy wsparcia najlepiej zapytać psychologa lub psychiatrę. Gdzie jeszcze można szukać pomocy w depresji poporodowej? Można zgłosić się do lekarza rodzinnego i zasygnalizować mu swój problem. Lekarz na pewno nie zbagatelizuje niepokojących objawów. Dzięki niemu można uzyskać informacje o specjalistycznej pomocy. Można też udać się do najbliższej poradni zdrowia psychicznego, która znajduje się w każdym mieście. Można również umówić się na prywatną wizytę u psychiatry. Najważniejsze jest jednak wsparcie ze strony najbliższych, rodziny i przyjaciół. Nie trzeba być „Zosią-Samosią”, która ze wszystkim świetnie sobie radzi. Czasem należy poprosić o pomoc, poszukać wsparcia w trudnych dla siebie chwilach.