Grafomotoryka. Jak ją rozwijać?
Grafomotoryka to w dużym skrócie umiejętność rysowania i pisania. Ale czy wiesz, że na jej rozwój bardzo duży wpływ ma ogólna sprawność fizyczna dziecka? Jak to się łączy? I jak wspierać zdolności grafomotoryczne swojej pociechy?
1. Grafomotoryka. Co to jest?
Nie jest tak, że nauka pisania to umiejętność sama w sobie, która kształtuje się wtedy, gdy nadchodzi na to czas. Na to jak będzie przebiegał ten proces, wpływ ma wiele czynników, które kształtują się od wczesnego dzieciństwa. W jaki sposób?
Podpowiedź znajdziemy już w samym słowie "grafomotoryka". Jego drugi człon – motoryka – odnosi się do aktywności całego ciała, czyli zdolności ruchowych.
Aktywność fizyczna jest bowiem szalenie ważna w każdym wieku. Niemowlęta poprzez ruch poznają swoje ciało i świat. Każdy milowy krok, jak raczkowanie, samodzielne siadanie, wstawanie, czy w końcu chodzenie, to kolejny element rozwoju małego człowieka, który ma znaczenie również w zdobywaniu kolejnych umiejętności.
Stąd tak ważne jest zachęcanie dziecka do aktywności fizycznej. Motorykę dużą pozwalają rozwijać: jazda na biegówce, rolkach, hulajnodze i rowerze, ale też wspinanie się, skakanie i bieganie. Te rodzaje ruchu sprawiają, że dziecko staje się nie tylko sprawniejsze, ale też zaczyna wierzyć we własne siły, jest pewniejsze siebie i bardziej samodzielne. A to przekłada się później na naukę. Jest też solidnym fundamentem do kształtowania się umiejętności pisania i czytania.
2. Grafomotoryka: ćwiczenia
Nauka pisania to nie tylko sprawne rysowanie szlaczków i literek. Ćwiczenia grafomotoryczne powinny być więc przeplatane zabawami ruchowymi, np.:
- zachęć dziecko do chodzenia po określonej ścieżce, np. linii wytyczonej przez szeroką taśmę klejącą naklejoną na podłogę
- razem stwórzcie tor przeszkód, a następnie pokonajcie go
- na kilka minut zamieńcie się w żabki lub zające i skaczcie po wolnej przestrzeni
- poskaczcie na skakance lub pograjcie w klasy
- ćwiczcie... zakładanie skarpet
- pobawcie się w podchody
- porzucajcie piłkami do celu, np. pudełka ustawionego w pewnej odległości od dziecka
Codziennie spędzajcie też czas na świeżym powietrzu. Tam możliwości ruchu są wręcz nieograniczone. Rysujcie patykiem po piasku, rzucajcie szyszkami do celu, grajcie w gry zespołowe.
A kiedy wrócicie do domu, możecie usiąść do nauki pisania. Odpowiednie na początek jest rysowanie po śladzie o różnym stopniu trudności, np. ślad jako plan rysunku wyznaczony przez numerowane kropki.
W trenowaniu umiejętności grafomotorycznych sprawdzą się też:
- zamalowywanie obrazków,
- kalkowanie rysunków, np. przez folię lub kalkę techniczną,
- obrysowywanie przedmiotów i ich rysowanie z użyciem szablonów,
- rysowanie "od ręki" linii i szlaczków oraz figur geometrycznych,
- odwzorowywanie rysunków.
Regularne wykonywanie przez dziecko ćwiczeń grafomotorycznych:
- stymuluje jego ogólny rozwoju,
- usprawnia koordynację wzrokowo-ruchową,
- wyrabia umiejętność prawidłowego posługiwania się narzędziem piszącym,
- usprawnia mięśnie palców i zdolność współpracy palców ręki,
- likwiduje napięcie mięśniowe,
- wdraża dokładność i uczy staranności,
- kształtuje wrażliwość estetyczną,
- motywuje do nauki.