Ergoterapia. Na czym polega i czy jest skuteczna?
Ergoterapia (terapia przez pracę) to jedna z najstarszych metod rehabilitacji psychiatrycznej. W jej trakcie pacjent jest angażowany w życie społeczne i zawodowe. Jest też na ogół lubiana przez pacjentów. Na czym polega? Komu jest polecana? I jakie są metody ergoterapii? Przeczytajcie.
1. Ergoterapia. Co to jest?
Ergoterapia (gr. ergon — praca, zajęcie; tłum. terapia przez pracę, wykonywanie czynności, zajęcie) to forma rehabilitacji stosowana u osób niepełnosprawnych ruchowo lub intelektualnie, a także osób wykluczonych z życia społecznego. Jej celem jest zbudowanie u pacjenta przekonania, że radzi sobie z codziennymi obowiązkami. To z kolei znacząco poprawia u niego samopoczucie i wzmacnia poczucie własnej wartości.
W przypadku osób niepełnosprawnych ruchowo ergoterapia motywuje do podtrzymania zdolności motorycznych. Pozwala to powrócić do sprawności, a jeśli jest to niemożliwe – wspomaga wyrobienie funkcji zastępczych.
W węższym znaczeniu ergoterapia obejmuje zajęcia artystyczne, takie jak garncarstwo czy rzeźbiarstwo, tkactwo.
2. Ergoterapia – cele
Ten rodzaj terapii ma ułatwić pacjentowi codzienne funkjonowanie. Wymaga zmiany świadomości, niekiedy też nawyków. Opiera się na wiedzy medycznej, psychologicznej, ale też socjalnej i rzemieślniczej (terapia w dużej mierze zakłada twórczość artystyczną i pracę manualną).
Ergoterapia znajduje zastosowanie w geriatrii, ortopedii i traumatologii. Wspomaga też terapię w chorobie Parkinsona, zespole Downa i innych anomalii rozwojowych, jak również w leczeniu alkoholizmu i wychodzeniu z uzależnień.
3. Ergoterapia – przykłady
Wśród metod ergoterapeutycznych wyróżnia się:
- dziewiarstwo (robienie na drutach, szydełkowanie)
- tkactwo (np. wyplatanie makram)
- haftciarstwo
- krawiectwo (np. naprawianie odzieży, szycie zabawek, toreb)
- kaletnictwo (tworzenie wyrobów ze skóry, np. portfeli)
- metaloplastyka
- stolarstwo (wykonywanie np. karmników)
- ogrodnictwo (prace ogrodowe)
- wikliniarstwo
- garncarstwo i ceramika
Niekiedy wykonywanie tych prac wiąże się z uzyskaniem zarobku, np. poprzez sprzedaż danych wyrobów.
4. Ergoterapia – studia
Ergoterapia może być jednym z przedmiotów na studiach pedagogicznych lub obejmować ksztacenie podyplomowe. W ramach zajęć studenci poznają terapeutyczny charakter pracy, a także techniki ergoterapii dla osób niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie.
Niekiedy jest to jeden z bloków niezbędnych do ukończenia studiów podyplomowych z zakresu terapii zajęciowej.
Wiedza z tego zakresu jest też przedmiotem specjalistycznych kursów, w trakcie których poznaje się metody ergoterapii, korzyści z nich wynikające, problemy i potrzeby osób niepełnosprawnych. Słuchacze dowiadują się też więcej na temat terapeutyczno-kompensacyjnej roli pracy.
Ergoterapeuta może znaleźć zatrudnienie w domach pomocy społecznej, organizacjach pozarządowych, placówkach ochrony zdrowia i poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
5. Czy ergoterapia jest skuteczna?
Ergoterapia na ogół nie kojarzy się z rehabilitacją, stąd jest bardzo lubiana przez pacjentów. Daje też pozytywne efekty, m.in. wzmacnia poczucie własnej wartości, podnosi samoocenę chorego i go aktywizuje. Dba nie tylko o wspomaganie rozwoju manualnego i psychicznego, ale też społecznego.
Jest bardzo często wykorzystywana w różnych ośrodkach zdrowotnych, zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Stosuje się ją m.in. w domach pomocy społecznej, na warsztatch terapii zajęciowej i w zakładach samopomocy zawodowej.
Podstawowe założenia ergoterapii można też stosować w domu. Warto jednak wczesniej porozmawiać na ten temat z osobą wykwalifikowaną w tym zakresie, by nie popełnić błędów. Podstawą jest indywidualne podejście do każdego chorego.
