Czego potrzebuje skóra malucha od pierwszych dni życia?
Wywiad z pediatrą lek. med. Anną Garbień
Skóra noworodka jest bardzo cienka w porównaniu ze skóra dorosłego, przez co wymaga szczególnej pielęgnacji. Jest ona również bardziej narażona na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych, promieniowania słonecznego i niekontrolowaną utratę wody. Od pierwszych dni życia warto więc stosować emolienty, które ją nawilżą i odżywią. O tym, w jaki sposób działają tego rodzaju preparaty i jak je prawidłowo stosować, mówi lek. med. Anna Garbień, pediatra i ekspert kampanii „Wspieramy Was od 1. dnia” Zdrowa skóra dziecka to spokojny Maluszek i mniej zmartwień dla Mamy i Taty
1. Czy skóra noworodka różni się w budowie od skóry osoby dorosłej?
Lek. med. Anna Garbień: Skóra noworodków i niemowląt ze względu na fakt, że znajduje się w stadium dojrzewania, dynamicznych zmian, różni się pod wieloma względami od skóry starszych dzieci czy osób dorosłych. Niektóre jej funkcje, nawet te podstawowe, jak termoregulacja i szczelność bariery naskórkowej (odpowiedzialna za utrzymanie prawidłowego poziomu nawilżenia w skórze), są zdecydowanie niedoskonałe. Gruczoły łojowe i potowe również są niedostatecznie rozwinięte. Wszelkie różnice w tym choćby zakresie sprawiają, że jest ona bardziej narażona na szkodliwe działanie czynników termicznych, promieniowania słonecznego i niekontrolowaną utratę wody. Wymaga w związku z tym specjalnej pielęgnacji, nakierowanej na delikatne oczyszczanie i nawilżanie produktami, najlepiej o właściwościach emoliencyjnych, które są odpowiednie do codziennego stosowania od 1. dnia życia.
2. Jakie więc korzyści niesie ze sobą stosowanie emolientów u Maluszków?
Pierwszorzędne znaczenie ma niewątpliwie skuteczne nawilżenie skóry, zwłaszcza w przypadku tej niedojrzałej czy atopowej, gdyż redukuje suchość, złuszczanie, szorstkość, zmniejsza uczucie świądu, nie pozwala na wysuszenie skóry przez parowanie wody. Skutecznymi składnikami preparatów emoliencyjnych o takim działaniu są m.in. wazelina, lanolina, oleje mineralne– np. olej parafinowy . Ważne jest również przyciągnięcie dodatkowej porcji wody i zatrzymanie jej w skórze. W tym celu stosowane są humektanty m.in. mocznik, kwas hialuronowy, glicerol, kwas mlekowy. Dzięki używaniu emolientów uzyskujemy dodatkowo zmiękczenie skóry poprzez wypełnienie ubytków w barierze naskórkowej lipidami za pomocą kwasów tłuszczowych, cholesterolu. Lipidy pozyskuje się m.in. z oleju macadamia, masła shea, oleju canola oraz innych olejów roślinnych. Mocznik, naturalny składnik warstwy rogowej naskórka, w mniejszych stężeniach działa jak czynnik nawilżający, dzięki czemu keratyna może wiązać więcej wody w jego obecności.
3. Jak na co dzień pielęgnować skórę noworodka?
Podstawą są krótkie kąpiele z dodatkiem emulsji myjących przeznaczonych do pielęgnacji skóry noworodków i niemowląt, które myją, działają relaksująco, a w przypadku problemów skórnych należą do istotnych elementów pielęgnacji. Temperatura wody powinna być zbliżona do temperatury ciała (37–37,5°C). Jeśli jest zbyt wysoka, może przyczynić się do powstania lub nasilenia dolegliwości świądowych. Bezpośrednio po kąpieli na delikatnie osuszoną, wilgotną jeszcze skórę możemy zastosować dodatkowo emolienty do smarowania odpowiednio dobrane do wieku dziecka.
4. Gdzie można kupić emolienty i czym się kierować przy wyborze produktu?
Z każdym rokiem przybywa produktów przeznaczonych dla dzieci i dorosłych. Mydła i płyny dla dorosłych, ze względu na zawartość substancji zapachowych oraz konserwantów, mogą podrażniać i zaburzać ochronne właściwości bariery naskórka, co prowadzi do przesuszenia skóry, wywołuje świąd, a przez to zwiększa podatność na podrażnienia. Dedykowane produkty dla niemowląt od 1. dnia życia dostępne w aptekach zawierają często obniżoną liczbę potencjalnych składników alergizujących, jak np. substancji zapachowych, skutecznie nawilżają i natłuszczają skórę. Są przeznaczone do pielęgnacji skóry wrażliwej i skłonnej do alergii, czym różnią się od popularnych, drogeryjnych balsamów (mimo podobnej konsystencji). Ich podstawowy skład tworzą: parafina płynna, wazelina biała, naturalne tłuszcze pochodzenia roślinnego i nienasycone kwasy tłuszczowe
5. Czym zatem kierować się w wyborze emolientu dla skóry noworodka?
Wybierając preparat do pielęgnacji noworodka i niemowlęcia, sięgajmy po te o sprawdzonym składzie, posiadające atesty, pozytywne opinie ośrodków badawczych lub towarzystw naukowych (np. Polskie Towarzystwo Pediatryczne czy Polskie Towarzystwo Położnych). Do pielęgnacji noworodków należy wybrać te produkty, które mogą być stosowane już od 1. dnia życia.
Rozmawiała Agnieszka Gotówka