Co grozi rodzicom, którzy odmawiają szczepienia dziecka?
Moda na nieszczepienie powraca jak bumerang. Wśród tysięcy rodziców znajdują się ci, którzy chcąc ustrzec swoje dziecko przed groźnymi chorobami, stawiają się na wyznaczone szczepienia, ale są też rodzice, którzy nie tylko nie decydują się na szczepienia dodatkowe, ale wręcz uchylają się przed szczepieniami obowiązkowymi. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, że za niestawienie się z dzieckiem na określoną szczepionkę mogą zostać ukarani karą finansową.
Zobacz także:
1. Prawo a szczepienia
Wszystkie osoby zamieszkujące polskie terytorium są objęte aktami prawnymi regulującymi procedury szczepień ochronnych w Polsce. Mówi o tym ustawa z 8 grudnia 2008 roku dotycząca zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. To ona odpowiada za regulację obowiązkowych szczepień ochronnych, nad którymi czuwa Główny Inspektor Sanitarny.
Jednak największym problemem ustawy i dołączonych do niej rozporządzeń jest ich nieprecyzyjność – w ustawie nie ma ani słowa o wieku, w którym powinno zostać wykonane szczepienie, czy o konkretnych oznaczeniach szczepionki, która ma zostać podana dziecku. Za podawanie bardziej szczegółowych informacji jest odpowiedzialny GIS, wydający co roku odpowiednie komunikaty. Jednak według specjalistów nie mogą być one uznawane za akt prawny, ponieważ są elastyczne i dopasowane do aktualnej sytuacji epidemiologicznej w Polsce. Sama ustawa nie nakłada więc na obywateli żadnych obowiązków, ponieważ nie podaje konkretnego czasu, w którym dane szczepienie powinno zostać wykonane.
2. Świadoma decyzja czy brak wyobraźni?
Z braku precyzji ustawy korzystają rodzice – przeciwnicy szczepień, którzy nie chcą ich podawać swoim dzieciom. Większość z nich powołuje się na tzw. klauzulę sumienia i prawo do samodzielnej decyzji dotyczącej zdrowia i życia ich dziecka. I chociaż rzeczywiście w przypadku szczepień dodatkowych, np. na meningokoki lub pneumokoki, mają prawo do wyboru, o tyle w stosunku do szczepień obowiązkowych decyzyjność rodziców powinna być ograniczona nałożonymi przepisami. Oczywiście może dojść do sytuacji, kiedy szczepienie nie zostanie wykonane, ale tylko wtedy, gdy jednoznacznie zadecyduje o tym lekarz, analizując stan zdrowia dziecka. W takim wypadku szczepienie nie zostaje anulowane, a jedynie przesunięte.
3. Konsekwencje nieszczepienia dzieci
Rodzice powinni pamiętać, że zarówno szczepione, jak i nieszczepione dzieci widnieją w rejestrze sanepidu, który sprawuje kontrolę nad szczepieniami. Do rodziców, którzy nie stawią się w konkretnym przedziale czasu w swojej przychodni na szczepienie dziecka, jest wysyłane wezwanie. Jeśli po upomnieniu dziecko znów nie zostanie zaszczepione, to sanepid składa wniosek do wojewody, a ten nakłada na rodziców karę w wysokości kilkuset złotych. Warto pamiętać, że taka kara może być nakładana cyklicznie, do momentu zaszczepienia dziecka. Każda z grzywien może wynosić do 10 tysięcy złotych, a suma wszystkich nawet do 50 tysięcy. Niestety niekiedy rodzice uchylają się od płacenia nałożonych kar i w dalszym ciągu nie szczepią swoich dzieci.
Kluczem do wyjścia z tej patowej sytuacji jest regulacja obowiązujących przepisów oraz określenie kompetencji organów inspekcji sanitarnej co do egzekucji nałożonych kar. Konkretyzacja przepisów pozwoliłaby pozbyć się wątpliwości i jednakowo traktować rodziców nieprzestrzegających nałożonych na nich praw.
