Alimenty na dziecko

Alimenty na dziecko nie muszą być ustalone przez sąd. Sądowe orzeczenie alimentów jest pewnego rodzaju ostatecznością, gdy strony, tzn. osoba uprawniona do alimentów oraz zobowiązana do ich płacenia, nie mogą się między sobą porozumieć lub kiedy osoba obciążona obowiązkiem alimentacyjnym nie wywiązuje się z niego. Strony mogą zawrzeć między sobą umowę, na mocy której określają zasady alimentacji, np. ich częstotliwość, wysokość i sposób płatności. Umowa nie musi być zawarta w żadnej konkretnej formie, ale dla celów dowodowych i ewentualnego jej egzekwowania przed sądem przydatne jest, by była spisana i podpisana.

1. Wysokość alimentów na dziecko i dokumenty do pozwu

Małżonkowie biorą rozwód. Rodzic, z którym zostaje dziecko, jest uprawniony do pobierania pieniędzy od współmałżonka na zapewnienie dziecku właściwych warunków rozwojowych. To, jakie alimenty na dziecko orzeknie sąd, zależy od wielu czynników.

Kodeks rodzinny stanowi, że wysokość alimentów uzależniona jest przede wszystkim od:

• usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego – oznacza to, że inna jest wysokość alimentów, jakie można uzyskać na chore i wymagające opieki dziecko niż na dziecko zdrowe. Decydującym czynnikiem przy określaniu wysokości alimentów może być też wiek dziecka – im starsze dziecko, tym większe wydatki związane z utrzymaniem i wychowaniem;
• zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego – jeśli rodzic zobowiązany do płacenia alimentów dobrze zarabia, wówczas istnieje możliwość wnoszenia do sądu o wyższą kwotę alimentów niżby miało to miejsce w sytuacji osiągania przez niego minimalnej pensji. Należy również brać pod uwagę poziom życia osoby zobowiązanej do alimentacji.

Zobacz film: "Jak zadbać o prawidłowe relacje z dzieckiem?"

Problem z określeniem wysokości alimentów może pojawić się w przypadku żądania ich od osób bezrobotnych i zatrudnionych nielegalnie, które nie będą wykazywać się żadnymi dochodami. W takich przypadkach sądy biorą pod uwagę hipotetyczne możliwości zarobkowe zobowiązanego i ustalają z reguły najniższe alimenty na dziecko.

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby alimenty na dziecko, zamiast w postaci świadczenia pieniężnego przyznane zostały w naturze, czyli np. w postaci płodów rolnych, dostarczania opału, żywności.

Pozew o alimenty jest bezpłatny. Do pozwu dołącza się:

• odpis aktu małżeństwa – jeśli dochodzi się alimentów od współmałżonka,
• odpis aktu urodzenia dziecka – jeśli dochodzi się alimentów od ojca/matki dziecka w imieniu dziecka,
• stosowny dokument zaświadczający uprawnienie do żądania alimentów od danej osoby,
• zaświadczenia i dokumenty wskazujące na wysokość ponoszonych przez powoda/powódkę kosztów utrzymania oraz innych okolicznościach wskazujących na potrzebę konkretnych wydatków, np. zaświadczenia o leczeniu, rachunki za leki, rachunki za miesięczne opłaty, przybory szkolne itd.

2. Do jakiego wieku alimenty od rodziców?

Minimalny wiek, do którego rodzice są zobowiązani utrzymywać swoje dzieci, to 18. rok życia. Prawo nie określa jednak górnego wieku, do którego dzieci mogą żądać alimentów od rodziców. Kodeks mówi jedynie o tym, że rodzice zobowiązani są do łożenia na dzieci do momentu, w którym będą one mogły samodzielnie się utrzymać. Chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania – mowa tu o takiej sytuacji, gdy dziecko posiada własny majątek, np. odziedziczoną po dziadkach nieruchomość, z której czerpie korzyści w postaci czynszu najmu.

Można przyjąć, że okresem, do którego dzieci nie mogą się samodzielnie utrzymać jest okres, w którym pobierają naukę w szkole średniej lub wyższej. Jednak to zawsze sąd decyduje o przyznaniu alimentów. Może się więc zdarzyć, że osoba, która ukończyła szkołę i nie może znaleźć pracy, również będzie pobierała od rodzica pieniężne świadczenia alimentacyjne.

Alimenty na dziecko pełnoletnie przysługują wówczas, gdy dziecko ukończyło już 18 lat, ale uczy się nadal i nie ma własnych źródeł dochodu. Pełnoletniość nie jest więc granicą, która pozwala rodzicom na uwolnienie się od obowiązku alimentacji na rzecz dzieci. Należy jednak pamiętać, że dziecko, które jest już pełnoletnie, powinno wykazać, że nie z własnej winy nie potrafi się jeszcze utrzymać bez pomocy rodziców.

Alimenty na dziecko pełnoletnie rodzice muszą płacić, kiedy:

• dziecko uczy się, aby zdobyć zawód,
• dziecko jest chore, co uniemożliwia mu samodzielne utrzymanie się.

W przypadku, kiedy dziecko przed rozpoczęciem studiów już pracowało przez pewien czas, obowiązek alimentacyjny orzeczony przez sąd nadal istnieje i rodzice muszą płacić alimenty na dziecko. Orzekając o obowiązku alimentacyjnym na pełnoletnie dziecko, sąd najczęściej bierze pod uwagę, czy wykazuje ono chęć do dalszej nauki i czy jego zdolności osobiste oraz cechy charakteru pozwalają ją kontynuować.

Sąd może zwolnić rodziców pełnoletniego studiującego dziecka z płacenia alimentów wówczas, gdy nie będzie osiągało pozytywnych wyników podczas studiów. Rodzice muszą pamiętać, że jeśli uznają, że nie mają już obowiązku płacić alimentów, to nie mogą zaprzestać płacenia samowolnie. Muszą wystąpić do sądu o zwolnienie z obowiązku alimentacyjnego.

O zmianę wysokości alimentów oraz innych istotnych elementów dotyczących alimentacji, np. sposobu ich płatności czy zmiany rodzaju świadczenia, można wystąpić w przypadku zmiany stosunków. Przykładem zmiany stosunków jest upływ czasu i związany z tym wzrost kosztów utrzymania dziecka; zwiększenie się bądź zmniejszenie możliwości finansowych zobowiązanego do alimentacji; choroba dziecka powodująca wzrost kosztów utrzymania uprawnionego do alimentacji.