Alimenty

Alimenty orzeka sąd w wyroku rozwodowym. To od decyzji organu prawnego zależy, jakiej wysokości koszty będzie ponosiło po rozwodzie każde z małżonków na utrzymanie i wychowanie dziecka. Najczęściej opieka nad dzieckiem w polskim sądownictwie przyznawana jest matce dziecka, a obowiązkiem alimentacyjnym obciąża się ojca. Wysokość alimentów zależy od możliwości zarobkowych ojca dziecka, jak i od potrzeb samego dziecka. Jeśli dziecko jest chore, wymaga zwiększonej opieki medycznej i nakładów pieniężnych, np. na rehabilitację. Sąd bierze to pod uwagę w ustalaniu wysokości świadczeń alimentacyjnych.

1. Obowiązek alimentacyjny rodziców

Obowiązek alimentacyjny regulowany jest przez prawo zawarte w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Zgodnie z art. 128, obowiązek alimentacyjny, a więc obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania na dziecko po rozwodzie małżonków, jest tak długo ważny, jak długo dziecko nie jest zdolne do samodzielnego utrzymania się. Alimenty na dziecko mogą zostać zawieszone, jeśli dochody z majątku dziecka (np. spadek po dziadkach itp.) wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Obowiązek alimentacyjny może zatem ciążyć na rodzicach nawet wtedy, gdy dziecko jest pełnoletnie, ale nie jest w stanie jeszcze samodzielnie się utrzymać, np. gdy dziecko podjęło studia wyższe i nie ma własnego źródła dochodu. Nie ma zatem ustalonej granicy wiekowej, od której ustaje obowiązek płacenia alimentów – wszystko zależy od konkretnego przypadku. Dziecko niepełnosprawne, niemogące utrzymać się samodzielnie, może żądać alimentów od rodziców na nieograniczony czas.

Zobacz film: "Cyfrowe drogowskazy ze Stacją Galaxy i Samsung: część 1"

Uregulowanie kwestii alimentów w wyroku rozwodowym istnieje także wtedy, gdy rozwodzący się małżonkowie dobrowolnie porozumieli się co do sposobu i kosztów utrzymania dziecka. Czasem alimenty na dziecko świadczy dwóch rodziców, ale w praktyce częściej sąd orzeka sprawowanie opieki nad dzieckiem przez jednego z rodziców, a drugiego obciąża obowiązkiem pokrywania całości kosztów utrzymania i wychowania dziecka, czyli obowiązkiem płacenia alimentów.

2. Obciążenie rodziny obowiązkiem alimentacyjnym

Czasem do świadczenia obowiązku alimentacyjnego mogą zostać pociągnięci dziadkowie dziecka lub jego rodzeństwo. Zgodnie z prawem rodzinnym i opiekuńczym, obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej i rodzeństwo. Jeśli zatem ojciec dziecka zobowiązany do płacenia alimentów zginie lub umrze, świadczenia alimentacyjne muszą regulować jego rodzice (dziadkowie dziecka) lub rodzeństwo dziecka. W praktyce obowiązek alimentacyjny dziadków i rodzeństwa powstaje wówczas, gdy nie może być realizowany przez rodziców. Jeśli dziadkowie płacą alimenty na dziecko, ponieważ uzyskanie ich od rodzica na czas wynika z nadmiernych trudności, mogą później mieć roszczenia regresowe w stosunku do zobowiązanego rodzica, tzn. mogą domagać się zwrotu wypłaconych alimentów.

3. Pozew o alimenty

Pozew o alimenty należy wnieść do sądu rejonowego. Wybór sądu należy do powoda. Właściwy jest sąd ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego lub sąd w okręgu miejsca zamieszkania osoby uprawnionej do alimentów, czyli dziecka. W pozwie o alimenty należy wskazać właściwy sąd, do którego pozew jest kierowany. Powód może dochodzić alimentów przed sądem polskim również wtedy, gdy zobowiązany do płacenia alimentów mieszka za granicą. W pozwie należy wskazać osobę powoda, czyli tę, która wnosi o zasądzenie alimentów. Jeśli matka dochodzi alimentów w imieniu swojego małoletniego dziecka, w pozwie musi wskazać, że powodem jest dziecko, a nie ona. Jeśli nie określi dziecka jako powoda, sąd może odrzucić pozew.

W prawidłowo napisanym pozwie musi widnieć zapis określający pozwanego, czyli osobę, od której domaga się alimentów. Należy podać jego imię, nazwisko oraz adres zamieszkania. Musi też znaleźć się żądanie, aby sąd zasądził określoną kwotę alimentów płatnych miesięcznie. Ponadto należy wskazać dzień, od którego alimenty mają być płacone co miesiąc. W uzasadnieniu pozwu o alimenty należy wskazać, że pozwany ma możliwości zarobkowe i majątkowe, by ponieść koszty obowiązku alimentacyjnego, co musi być poparte dowodami, np. odpowiednimi dokumentami. Wszystkie dokumenty, na jakie powołuje się powód w pozwie, muszą zostać wymienione w spisie załączników. Pozew o alimenty musi być własnoręcznie podpisany. Strona, która dochodzi alimentów przed sądem, jest zwolniona od opłat sądowych.

4. Alimenty przed urodzeniem dziecka

Jeśli ojcu dziecka zostało sądownie udowodnione ojcostwo, a mężczyzna ten nie jest mężem matki dziecka, jest zobowiązany do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie połogu w wysokości odpowiadającej okolicznościom. Dla określenia wysokości pomocy finansowej istotne jest to, czy matka dziecka pracuje. W sytuacji, gdy matka dziecka nie pracuje, ojciec dziecka musi pokrywać koszty jej utrzymania w całości. Gdy ojcostwo mężczyzny nie zostało sądownie ustalone, matka dziecka może dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem tylko i wyłącznie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa.