10 najważniejszych witamin w ciąży

Witaminy w ciąży są ważne zarówno dla zdrowia kobiety, jak i jej dziecka. Aby je uzupełnić, najczęściej wystarczy urozmaicona dieta. Czasami konieczna jest dodatkowa suplementacja. Planując ciążę warto wykonać badanie krwi i MTHFR, by wykryć ewentualne niedobory i dobrać formę witamin.

1. Kwas foliowy (wit. B9) – „witamina życia” wpływa na rozwój mózgu dziecka

Substancja ważna szczególnie na początku ciąży, kiedy kształci się u dziecka cewa nerwowa. Rozwinie się ona później w mózg i rdzeń kręgowy, dlatego dostarczenie odpowiedniej ilości kwasu foliowego na tym etapie jest tak istotne. Niedobory tej witaminy mogą przyczynić się do pojawienia się wad cewy nerwowej (np. bezmózgowia, wodogłowia czy rozszczepu kręgosłupa). Dla przyszłej mamy jest to natomiast ryzyko zachorowania na anemię megaloblastyczną, problemów z koncentracją czy przewlekłym zmęczeniem.

U kobiet planujących ciążę i tych, które już spodziewają się dziecka, konieczna jest dodatkowa suplementacja kwasem foliowym – ok. 0,4-1 mg dziennie. Dieta bogata w ten składnik (np. zielone warzywa, owoce, papryka) pokrywa bowiem ok. 50 proc. dziennego zapotrzebowania.

Zobacz film: "Jak pozbyć się ciemieniuchy?"

Warto zdawać sobie również sprawę, że aż połowa kobiet może mieć problem z odpowiednim przyswajaniem „zwykłego” kwasu foliowego. Wiąże się to z mutacją genu MTHFR, która nie daje żadnych widocznych objawów. Warto wiedzieć, że kobiety, które są nosicielkami tej mutacji są bardziej narażone na urodzenie dziecka z zespołem Downa.

2. Inne witaminy z grupy B – ich również nie może zabraknąć

W czasie całej ciąży należy zadbać również o dostarczenie odpowiedniej ilości innych witamin z grupy B: B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B6 (pirydoksyna) oraz B12 (cyjanokobalamina). Substancje te mają głównie znaczenie w procesie przemiany materii, dla funkcjonowania układu nerwowego i sercowo-naczyniowego oraz dla regulacji gospodarki hormonalnej.

Witamina B6 dodatkowo wpływa korzystnie na zmniejszenie porannych mdłości. Zapotrzebowanie dobowe na te witaminy w ciąży wynosi: B1 – 1,4 mg, B2 – 1,6 mg, B6 – 1,5-2 mg, B12 – 20-25 µg.

Witaminy te najczęściej dostarczone są wraz z urozmaiconą dietą. Przez całą ciążę warto sięgać po świeże warzywa i owoce, ciemne pieczywo, makarony i ryż, jaja, orzechy, ryby (niesurowe), mięso (szczególnie czerwone i drób).

3. Witamina C – zadba nie tylko o zwiększenie odporności

Chociaż witamina C kojarzona jest najczęściej z odpornością, w ciąży wpływa nie tylko na zmniejszenie ryzyka przeziębienia. Bierze udział w ponad 300 procesach w organizmie, w tym regulacji gospodarki hormonalnej i cytrusy, przyswajaniu żelaza. W ciąży kobieta powinna dostarczać ok. 85 mg witaminy C na dobę, spożywając świeże owoce (np. porzeczki) i warzywa (np. kapustę, ziemniaki, pomidory).

Niedobory witaminy C mogą narazić dziecko na problemy z rozwojem układu nerwowego (powodując np. późniejsze kłopoty z koncentracją). Także nadmiar witaminy C może być szkodliwy, wpływając na problemy z rozwojem płodu.

4. Witamina E – zmniejsza ryzyko poronienia

Odpowiednia ilość witaminy E (zaleca się dostarczenie organizmowi 12 mg na dobę) zmniejsza ryzyko przedwczesnego porodu, a nawet poronienia. Zapobiega również pojawieniu się wad układu nerwowego u dziecka, wpływa dobrze na wzrok i sprawia, że składniki odżywcze mogą być prawidłowo transportowane do tkanek.

Niedobory witaminy E prowadzą natomiast do osłabienia mięśni, niedokrwistości czy kłopotów ze skórą. W witaminę bogate są oleje roślinne, zboża, żółtka jaj, ale zalecana jest dodatkowa suplementacja.

5. Witamina A – wpływa m.in. na rozwój wzroku dziecka

Ta substancja chroni komórki przed uszkodzeniem, ma wpływ na rozwój wzroku u dziecka oraz wzrost i wzmocnienie kości i zębów. Co więcej, zabezpiecza przed upośledzeniem wzrostu płodu. Zapotrzebowanie dobowe na witaminę A w ciąży to 1200 µg. Pokrywają je dwie marchewki, dlatego nie ma konieczności dodatkowej suplementacji.

Niedobory witaminy A mogą natomiast wpływać negatywnie na dziecko oraz kobietę, prowadząc do kłopotów ze wzrokiem, odpornością i skórą. Także nadmiar witaminy A jest niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ zwiększa ryzyko pojawienia się wad i chorób u dziecka (np. problemów z układem krążenia).

6. Witamina D – to nie tylko mocne kości i zęby

Ta witamina umożliwia odpowiednie przyswajanie wapnia, a co za tym idzie – wzmacnia zęby i kości dziecka. Co więcej, ma także wpływ na przepisywanie informacji genetycznej. Niedobory witaminy D mogą prowadzić nie tylko do problemów z łamliwością kości (zarówno u przyszłej mamy, jak i dziecka), ale również cukrzycy typu 1, chorób autoimmunologicznych i nowotworów. Zapotrzebowanie dobowe u ciężarnych wynosi 10 µg, a witamina D powinna być dodatkowo suplementowana przez całą ciążę.

7. Witamina K – wpływa m.in. na krzepliwość krwi

Witamina K u kobiet w ciąży jest istotna szczególnie ze względu na to, że dziecko zaraz po porodzie może mieć problem z jej wytworzeniem. Dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości witaminy K sprawia, że krew krzepnie w odpowiedni sposób i zmniejsza się ryzyko krwotoków (w tym wewnętrznych). Co więcej, witamina K niezbędna jest dla prawidłowej przemiany materii, uczestniczy również w tworzeniu kości i ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwbólowe.

Dobowe zapotrzebowanie na tę substancję to 0,03 mg na kilogram masy ciała, a dostarczyć można ją wraz z m.in. sałatą, kalafiorem, brokułami czy spożywając kefiry i jogurty.

8. Czy dostarczasz organizmowi odpowiedniej ilości witamin? Skonsultuj to z lekarzem

Aby dobrze – i przede wszystkim bezpiecznie – suplementować niezbędne w ciąży witaminy, warto odpowiednio się przygotować. Dobrze jest wykonać badanie krwi, które wykaże ewentualne niedobory oraz uważnie obserwować swój organizm. Konsultacja z lekarzem pomoże ustalić, jakich witamin w organizmie brakuje i jaką suplementację zastosować.

Przed rozpoczęciem starań o dziecko można wykonać także ****badanie MTHFR. Test ten pozwoli sprawdzić, jaką formę kwasu foliowego należy przyjmować. Dzięki temu można mieć pewność, że kwas foliowy w ciąży zostanie dostarczony w odpowiedniej postaci i ilości. Taki test powinien być wykonany przez wszystkie kobiety – wiele ma problem z wchłanianiem „zwykłego” kwasu foliowego, co może być niebezpieczne szczególnie w ciąży.