Tłuszcze trans. Dlaczego powinniśmy ich unikać?

Tłuszcze trans, znane również jako nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans, to izomery powstałe wskutek utwardzenia olejów roślinnych. Naturalnie występują w niewielkich ilościach w mięsie i mleku zwierząt i jako takie nie są szkodliwe, jednak proces utwardzania powoduje, że zmieniają się ich właściwości.

Utwardzanie ma na celu zwiększenie ich trwałości i wydłużenie okresu przydatności do spożycia. Dlatego nienasycone kwasy tłuszczowe typu trans możemy znaleźć w przetworzonej żywności, zwłaszcza w fast foodach, margarynach, ciastkach, ciastach, i innych produktach wypiekanych.

Według naukowców z Harvard University każdego roku około 30 tys. ludzi umiera przedwcześnie w wyniku spożywania produktów zawierających utwardzone oleje roślinne.

Tłuszcze trans są uważane za szkodliwe dla zdrowia z kilku powodów. Jednym z głównych jest ich wpływ na poziom cholesterolu we krwi. Spożycie tłuszczów trans zwiększa poziom "złego" cholesterolu LDL i jednocześnie obniża poziom "dobrego" cholesterolu HDL. To zwiększa ryzyko chorób serca, miażdżycy i udarów.

Ponadto, tłuszcze trans mogą prowadzić do zwiększenia masy ciała, co z kolei wiąże się z ryzykiem otyłości. Przy regularnym spożywaniu tłuszczów trans wzrasta ryzyko insulinooporności i cukrzycy typu 2. Mogą również przyczyniać się do zwiększenia ryzyka rozwoju nowotworów.

Tłuszcze trans są obecne w wielu produktach spożywczych, takich jak:

• fast foody i dania gotowe;
• margaryny;
• wypieki, takie jak ciasta, ciastka i herbatniki
• frytki i chipsy;
• produkty mrożone, takie jak pierogi i nuggetsy.

Powinniśmy uważać na produkty spożywcze oznaczone jako "częściowo utwardzone" lub "zawierające tłuszcze trans", ponieważ mogą one zawierać znaczne ilości tych szkodliwych tłuszczów.

Spożywanie tłuszczów trans może przynieść wiele negatywnych skutków zdrowotnych. Nie tylko zwiększa ryzyko chorób serca, otyłości i cukrzycy, ale może także prowadzić do innych problemów, takich jak:

• zaburzenia lipidowe;
• nadciśnienie;
• obniżona odporność;
• problemy z płodnością.

W Polsce od kwietnia 2021 roku obowiązuje zakaz wprowadzania do obrotu produktów z wysoką zawartością tłuszczów trans. Zakaz dotyczy konsumenta finalnego, zarówno w handlu, jak i w gastronomii.

Określono maksymalny próg zawartości tłuszczów trans w danym produkcie, który wynosi 2 proc. wszystkich zawartych w nim tłuszczów. Oznacza to, że produkty, które miały wyższą zawartość tłuszczów trans musiały zniknąć ze sklepów lub ich skład musiał zostać zmieniony na zdrowszy.

Ponadto na producentów żywności został nałożony obowiązek informacyjny, dotyczący składu produktu.

Organizacje zdrowia i żywienia, takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zalecają ograniczenie spożycia tłuszczów trans. Ostatecznym celem jest całkowite wyeliminowanie tego rodzaju tłuszczów z diety.

Zamiast nich zaleca się spożywanie tłuszczów nienasyconych, takich jak:

• tłuszcze roślinne;
• oliwa z oliwek;
• kwasy tłuszczowe omega-3.

Istnieje wiele organizacji i agencji na całym świecie, które monitorują spożycie tłuszczów trans i promują zdrową dietę. Przykłady to Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne, a także agencje rządowe ds. żywienia i zdrowia, takie jak Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej w Polsce.