Suplementy diety w czasie ciąży
Większość lekarzy zaleca kobietom w ciąży przyjmowanie suplementów diety. Ich zadaniem jest dostarczenie wszystkich wymaganych składników odżywczych, które wspierają prawidłowy rozwój ciąży. Środki te mogą być przyjmowane jeszcze przed zajściem w ciążę, w trakcie jej trwania, a także gdy kobieta karmi piersią. Ciężarna powinna przyjmować tylko te witaminy dla kobiet w ciąży, które przepisze jej lekarz, ponieważ wie on, jaka ich ilość, jest ciężarnej potrzebna i wskaże produkt przeznaczony specjalnie dla przyszłych mam. Większa ilość składników odżywczych może zaszkodzić dziecku.
1. Ciąża a witaminy i minerały
Największą zaletą suplementacji jest to, że pozwala ona na dostarczenie organizmowi kobiety większych ilości kwasu foliowego. Jeśli kobieta przyjmuje go przed ciążą zmniejsza się ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej. Dlatego też najlepiej, gdy zacznie przyjmować witaminy jeszcze przed podjęciem starań o dziecko. Jednakże ponad połowa ciąż jest zwykle nieplanowana. Stąd też multiwitaminy z kwasem foliowym zaleca się wszystkim kobietom w okresie rozrodczym, nawet tym, które nie starają się o dziecko. Jeśli kobieta dowie się, że jest w ciąży, powinna od razu zacząć je przyjmować.
Suplementy diety w ciąży mogą mieć różną postać – tabletek, kapsułek, czasami nawet płynną. Zależy ona od rodzaju wybranego preparatu. Zwykle przyjmuje się je raz dziennie. Większość z nich działa najlepiej, gdy przyjmuje się je na pusty żołądek i popija wodą. Najlepiej jednak postępować zgodnie z zaleceniami na ulotce.
Niektóre kobiety skarżą się, że suplementy diety powodują u nich zaparcia i rozstrój żołądka. Mogą one za to odpowiadać, tak samo jak zmiany, jakie zachodzą w ciele kobiety podczas ciąży. Zmniejszenie ilości przyjmowanego żelaza może pomóc rozwiązać problem z zaparciami. Jeśli kobieta musi przyjmować preparat danej marki lub w dotychczasowej dawce, lekarz może zasugerować zmiany w diecie ciężarnej lub inne środki.
2. Witaminy dla kobiet w ciąży
Czasami poranne mdłości związane są z przyjmowaniem witamin. Warto wtedy spróbować brać je o innej porze. Należy unikać przyjmowania różnych suplementów, a przyjmować jeden preparat multiwitaminowy, który zawiera różne potrzebne składniki. Łączenie suplementów może podnieść ryzyko wystąpienia przedawkowania witamin.
Witaminy, które rozpuszczają się w tłuszczach są magazynowane w organizmie. Jeśli kobieta przyjmuje ich więcej niż potrzebuje, są one gromadzone w wątrobie i tkance tłuszczowej, a ich toksyczne działanie zaczyna wpływać na organizm matki i dziecka. Witaminy rozpuszczalne w wodzie nie są przechowywane w organizmie – są rozpuszczane i wydalane z moczem. Jeśli organizm otrzyma ich więcej niż potrzebuje, wydali je. Jednakże ich przedawkowanie może być groźne, ponieważ mogą podrażnić układ trawienny.
3. Suplementy dla kobiet w ciąży
Zalecane suplementy to:
- kwas foliowy – jak już wcześniej było wspomniane, przyjmowanie go zmniejsza ryzyko wystąpienia wad ośrodkowego układu nerwowego u dziecka. Powinien być przyjmowany 3 miesiące przed i po zajściu w ciążę w ilości 0,4 mg/dobę,
- wapń – razem z fosforem jest on potrzebny do budowania prawidłowej struktury kości i zębów u dziecka. W ostatnich trzech miesiącach kształtuje się szkielet płodu, więc jest on bardzo potrzebny. Kobieta potrzebuje wapnia w odpowiedniej ilości, w innym przypadku dziecko będzie czerpało go z jej kości. Badania wskazały także, że przyjmowanie wapnia w ciąży obniża ciśnienie krwi i zmniejsza ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu. Zalecana dzienna dawka to 1000 mg,
- żelazo – organizm matki przekazuje je dziecku, jego suplementacja jest ważna, by nie doszło do anemii. Jeśli kobieta nie przyjmuje jego dodatkowych ilości i pojawią się takie objawy jak zawroty głowy, wyczerpanie, bladość skóry, palpitacje serca, powinna zgłosić się do lekarza, ponieważ mogą to być objawy anemii wynikające z braku wystarczającej ilości tego pierwiastka,
- cynk – dzięki niemu ryzyko, że dziecko będzie ważyło zbyt mało zmniejsza się.
4. Kwasy tłuszczowe w ciąży
Niektóre preparaty dla ciężarnych zawierają także DHA – nienasycone kwasy tłuszczowe. Mają one korzystne działanie zarówno dla matki jak i dziecka. Wysoki poziom DHA u kobiet w ciąży, zwłaszcza trzecim trymestrze, związane jest z większą zdolnością skupiania uwagi i wyższą inteligencją u dzieci do lat czterech. Suplementacja DHA łączy się także z dłuższym trwaniem ciąży, a znacząco niski poziom DHA stwierdzono u kobiet z depresją poporodową.
5. Zasady przyjmowania suplementów diety w ciąży
Gdy kobieta decyduje, które witaminy przyjmować, najlepiej porozmawiać z lekarzem i mieć na uwadze następujące kwestie:
- żaden preparat nie dostarczy wystarczającej ilości wapnia, jaką kobieta w ciąży potrzebuje,
- zbyt duża ilość witaminy A może przyczyniać się do powstania wad wrodzonych,
- jeśli kobieta nie spożywa produktów mlecznych lub mało czasu spędza na słońcu warto zadbać o zwiększone ilości witaminy D,
- wegetarianki mają zwiększone zapotrzebowanie na witaminę B12 i cynk,
- zbyt duża ilość żelaza nie będzie prawidłowo wchłaniana przez organizm,
- smak i konsystencja niektórych witamin nie odpowiada czasem kobietom,
- kobiety, które palą powinny uzupełniać niedobory witamin i minerałów.