Klasycyzm - jeden z artystycznych nurtów oświecenia
Klasycyzm to jeden z prądów w literaturze i sztuce doby oświecenia. Co warto o nim wiedzieć? Czym wyróżniała się literatura, którą tworzono w klasycystycznym nurcie? I jakie miało to znaczenie dla epoki?
1. Klasycyzm, czyli powrót do antycznych tradycji
Klasycyzm szczególny nacisk kładł na zagadnienia społeczne. W kręgu zainteresowania pisarzy i poetów tworzących w tym nurcie był człowiek. Literatura miała charakter dydaktyczny i moralizatorski. Uważano, że słowo pisane ma ogromną moc i za jego pomocą można uczyć społeczeństwo odpowiednich postaw życiowych.
Nie bez znaczenia jest fakt, że oświecenie to czas wielkich przemian na mapie Europy. To też ważny okres historyczny dla Polski (kryzys społeczny i intelektualny feudalizmu, upadek sarmatyzmu i jego skutki, zagrożenie upadku niepodległości i ostatecznie jej utrata).
Nic zatem dziwnego, że pisarze angażowali się w społeczno-kulturowe przemiany kraju. Literatura tego okresu była ściśle związana z życiem politycznym. W utworach poetyckich i prozatorskich komentowano działania władzy, krytykowano ją. Piętnowano też niektóre postawy społeczne (oświecenie piętnowało m.in. sarmatyzm).
Przeczytaj także:
Klasycyzm nierzadko odwoływał się do starożytności, skąd czerpał inspiracje. Chętnie wykorzystywano więc takie gatunki jak bajka, satyra, oda, poemat heroikomiczny, komedia. W dobie oświecenia ukształtowała się też nowożytna powieść. Swoje opinie wyrażano też w formie eseju i felietonu.
Język utworów, które powstały w klasycystycznym nurcie, był jasny, ale elegancki zarazem. Stosowano proste środki wyrazu.
2. Ignacy Krasicki – reprezentant polskiego klasycyzmu
- Najwybitniejszy przedstawiciel polskiego oświecenia, książę biskup warmiński.
- Blisko związany z dworem Stanisława Augusta Poniatowskiego; przedstawiciel polskiego klasycyzmu stanisławowskiego (ściśle związany z reformami państwowymi).
- Przez wiele lat był redaktorem "Monitora", pierwszego nowoczesnego czasopisma moralno-politycznego.
- Swoje utwory wielokrotnie kierował do polskiego społeczeństwa (dydaktyczna funkcja literatury). Piętnował wady Polaków, ale jednocześnie wskazywał drogę poprawy.
- Autor bajek (np. "Ptaszki w klatce", "Szczur i kot", "Groch przy drodze"), satyr (np. "Żona modna", "Do króla", "Pijaństwo"), powieści ("Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki"), poematów heroikomicznych (np. "Monachomachia, czyli wojna mnichów"), poematów epickich, prac naukowych i encyklopedycznych.
- W swoich utworach upoetyczniał refleksję nad ludzkim istnieniem.
- Ignacy Krasicki w znacznym stopniu przyczynił się do odrodzenia języka polskiego (był on zanieczyszczony makaronizmami i stylistycznymi ozdobnikami charakterystycznymi dla doby baroku).
3. Klasycyzm. To musisz wiedzieć!
Jeśli potrzebujecie zbioru najważniejszych informacji na temat klasycyzmu, by pomóc dziecku w nauce, skorzystajcie z naszego krótkiego zestawienia.
- Klasycyzm wzór czerpał z literatury starożytnej oraz współczesnej literatury francuskiej.
- Najczęściej poruszano tematy polityczne, obyczajowe i moralne.
- Literatura pełniła przede wszystkim funkcję dydaktyczną.
- Klasycyzm upodobał sobie starożytne gatunki literackie, zawłaszcza satyrę, bajkę, odę i hymn. Pisano też poematy heroikomiczne, powieści oraz komedie polityczne.
- Najwyższej w klasycyzmie ceniono rozum i postęp. Zwracano uwagę na użyteczność literatury.
- Przedstawiciele polskiego klasycyzmu, o których trzeba pamiętać to: Ignacy Krasicki, Stanisław Trembecki, Adam Naruszewicz, Julian Ursyn Niemcewicz
