Jakie leki można brać w ciąży?
Kobiety w ciąży powinny ostrożnie podchodzić do przyjmowania lekarstw, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży, który jest kluczowy dla rozwoju dziecka. Antybiotyki, środki przecibólowe, antydepresanty – sprawdź, czego powinnaś unikać.
1. Antybiotyki w ciąży
Jeśli kobieta przyjmowała antybiotyk przed zajściem w ciążę, powinna skonsultować się z lekarzem, czy może kontynuować leczenie. W przypadku niektórych leków nieprzyjmowanie może mieć poważniejsze skutki niż ewentualne ryzyko ich stosowania.
Podczas wypisywania recepty na nowy lek, kobieta powinna poinformować lekarza o ciąży i dowiedzieć się o potencjalnych skutkach ubocznych towarzyszących danemu antybiotykowi.
2. Środki przeciwbólowe a ciąża
Niektóre leki przeciwbólowe mają negatywny wpływ na rozwijający się płód, dlatego przed ich użyciem należy skonsultować się z lekarzem. Odradzane są między innymi ibuprofen, naproxen oraz aspiryna. Zagrożenie związane z aspiryną pojawia się przy regularnym przyjmowaniu dużych jej dawek, przy sporadycznym stosowaniu raczej nie szkodzi płodowi.
W niektórych przypadkach należy stosować aspirynę w czasie ciąży, np. gdy kobieta ma skłonności do zakrzepów krwi, które mogą prowadzić do poronienia. Przyjmowanie tego leku wraz z heparyną pomaga zapobiegać tworzeniu się skrzepów. Jest ona także przydatna, gdy lekarz podejrzewa ryzyko stanu przedrzucawkowego. Prawdopodobieństwo jest większe, gdy ciężarna ma wysokie ciśnienie, zaawansowaną cukrzycę, chorobę nerek lub była już w takim stanie.
Jeśli kobieta w ciąży potrzebuje środka przeciwbólowego lub ma gorączkę, bezpieczniejszym wyborem jest paracetamol. Istotne jest, aby stosować go zgodnie z instrukcją, a w razie wątpliwości skonsultować się z lekarzem.
3. Antydepresanty w ciąży
W czasie ciąży przyjmowanie każdego leku stwarza potencjalne zagrożenie dla płodu. Antydepresanty nie stanowią tu wyjątku. Istotne jest skonsultowanie się z lekarzem, który poinformuje ciężarną, jakie korzyści i skutki uboczne niesie stosowanie prozacu lub innego leku na depresję. Przyjmowanie niektórych z nich, zwłaszcza we wczesnym stadium ciąży, może nieznacznie zwiększyć ryzyko defektów serca u dziecka. Jednak nieleczona depresja także nie jest korzystna.
Według badań istnieje związek pomiędzy stosowaniem niektórych leków na depresję a przedwczesnym porodem i niską wagą noworodków, jednak te zależności nie zostały jeszcze potwierdzone. Sporadycznie zdarza się, że u kobiet i ich dzieci dochodzi do wzrostu ciśnienia, szczególnie w drugiej połowie ciąży.
4. Inhalatory do astmy
Korzystanie z inhalatora do astmy jest nie tylko bezpieczne, ale nawet zalecane. Mimo że większość kobiet z tą chorobą rodzi zdrowe dzieci, niekontrolowane ataki astmy mogą spowodować niedotlenienie płodu. Nieleczona może zwiększyć ryzyko stanu przedrzucawkowego, przedwczesnego porodu, niskiej wagi noworodka, a także podwyższyć ciśnienie.
W czasie ciąży astma może ulec pogorszeniu, złagodzić swoje objawy lub pozostać bez zmian. Zaostrzenie symptomów następuje zwykle w ostatnim trymestrze ciąży.
Środki na astmę dzielą się na leki przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela. Te pierwsze pomagają kontrolować opuchnięcie i stan zapalny płuc. Ich działanie nie jest natychmiastowe, lecz stopniowe: zapobiegają i łagodzą objawy. Nie stwarzają ryzyka dla kobiet w ciąży. Z kolei drugie z nich zatrzymują atak choroby przez ułatwienie oddychania. Środki te są bezpieczne dla ciężarnych, jednak w czasie ciąży możliwe jest, że lekarz zmieni zalecaną dawkę.
Uważa się, że to inhalatory są bezpieczniejsze dla kobiet w ciąży niż tabletki, ponieważ do płodu trafia mniejsza dawka leku. Warto skonsultować się ze specjalistą, czy dany medykament nie zagraża płodowi.
5. Leczenie zębów w ciąży
Kobiety w ciąży chcą mieć piękne i zdrowe zęby, ale często unikają wizyt u dentysty, ponieważ słyszały, że może to zaszkodzić płodowi. Nic bardziej mylnego. Wizyta u stomatologa jest wręcz zalecana, ponieważ zmiany hormonalne mogą negatywnie wpłynąć na stan uzębienia. Wzrasta wtedy ryzyko krwawienia z dziąseł oraz zapalenia lub infekcji. Bardziej prawdopodobne jest także wystąpienie płytki nazębnej.
Jeśli kobieta w ciąży ma poważną infekcję dziąseł, nie ma to wpływu na płód, ale warto zacząć leczenie, ponieważ najprawdopodobniej istnieje związek między chorobami dziąseł a przedwczesnym porodem czy niską wagą noworodka.
Istotne jest, aby będąc u dentysty poinformować go o ciąży. Mimo iż nie udowodniono, że wypełnienia z amalgamatem są szkodliwe dla płodu, nie zaleca się ich ciężarnym.
6. Prześwietlenie w ciąży
U kobiet w ciąży zwykle nie wykonuje się prześwietleń ze względu na ryzyko uszkodzenia płodu. Wiele zależy od jego rodzaju i stopnia napromieniowania. Im wyższy poziom, tym większe ryzyko. Jednak większość prześwietleń, np. dentystyczne, nie naraża płodu na niebezpieczeństwo.
Siła promieniowania wyrażana jest w radach. Jeśli promieniowanie ma siłę większą niż 10 radów, u płodu wzrasta ryzyko problemów ze wzrokiem i uczeniem się. Jednak w większości przypadków nie przekracza ono 5 radów.
Aby płód został napromieniowany 1 radem, kobieta musiałaby wykonać 100 000 prześwietleń dentystycznych. Kiedy jednak istnieje pilna potrzeba wykonania zdjęcia rentgenowskiego, należy poinformować radiologa o ciąży.
7. Szczepienia przeciw grypie
Nie istnieją dowody na to, że szczepienie przeciw grypie może zaszkodzić kobiecie w ciąży lub jej dziecku. Szczepionka zawiera nieaktywny wirus, co oznacza, że nie można się nim zainfekować. Szczepienie jest dostępne dla wszystkich ciężarnych, zwłaszcza dla kobiet, u których grypa mogłaby być groźna dla zdrowia. Kobiety, które mają astmę, cukrzycę, choroby serca, nerek lub wątroby, powinny się zaszczepić.
8. Olejki eteryczne w ciąży
Olejki stosowane są w aromaterapii, ale nieznane jest ich działanie na płód. Niektórych nie należy używać, ale do wszystkich, nawet tych potencjalnie bezpiecznych, trzeba podchodzić ostrożnie.
Olejki eteryczne wielu kobietom pomagają złagodzić ból kręgosłupa, mdłości i spuchnięte kostki. Warto korzystać z nich we właściwy sposób. Jednorazowo można użyć maksymalnie dwie krople, rozpuścić z łyżką stołową oleju bazowego i wtedy dopiero dodać do kąpieli lub wmasować w skórę. W roli podstawy najlepiej sprawdza się olej z pestek winogron lub migdałów.
Można także dodać kilka kropli olejku do parownika, ale nie na dłużej niż od 10 do 15 minut. Zbyt mocny zapach może powodować mdłości.
Olejki eteryczne najlepiej stosować po pierwszym trymestrze. W ciąży odradzane są te z gałki muszkatołowej, rozmarynu, bazylii, jaśminu, szałwii, a także jagód jałowca.
9. Olej z wiesiołka dwuletniego
Jest używany od wieków w celu leczenia bólu piersi, ataków gorąca, łagodzenia symptomów towarzyszących miesiączce, przy egzemie, chorobach skóry i reumatoidalnym zapaleniu stawów. Ponadto jest popularny jako suplement diety.
Stosują go doustnie kobiety, które starają się o dziecko, jak również w celu przyspieszenia porodu. Wówczas ciężarne również aplikują go dopochwowo.
Mimo że nie dowiedziono, iż stosowanie oleju z wiesiołka dwuletniego w czasie ciąży jest szkodliwe dla płodu, bezpieczniej jest go nie używać. Krążą pogłoski, że zmniejsza ryzyko stanu przedrzucawkowego, ale badania nie potwierdzają tej tezy.