Jak uniknąć otyłości u dziecka?
Jeszcze 20 lat temu pulchne dziecko uchodziło za okaz zdrowia. Od tego czasu wiele się jednak zmieniło. Lekarze i dietetycy propagują szczupłą sylwetkę u dziecka jako najlepszy sposób na uniknięcie zaburzeń odżywiania i problemów zdrowotnych w późniejszym okresie życia. Budowanie prawidłowych nawyków żywieniowych u najmłodszych należy zacząć od pierwszych dni życia dziecka.
1. Jak karmić niemowlę?
Pierwszy rok życia dziecka ma kluczowe znaczenie dla kształtowania się jego przyzwyczajeń żywieniowych. Niemowlę instynktownie spożywa tylko tyle pokarmu, ile potrzebuje, a gdy pojawia się uczucie głodu, komunikuje to jasno i wyraźnie. Niestety, wielu rodziców nie do końca wie, kiedy płacz dziecka oznacza potrzebę jedzenia, a kiedy – bliskości. Wówczas zdarza się, że niemowlę jest karmione dużo częściej, niż powinno. Nadmiernie częste karmienie to poważny problem dla niemowląt, które mogą doświadczać trudności z rozpoznaniem uczucia głodu oraz zaburzeń w zakresie odczuwania sytości. Dziecko uczy się, że za pomocą jedzenia może zaspokoić także inne potrzeby (uwagi, bliskości itp.). Powoduje to utrwalenie niekorzystnych wzorców zachowań, które w późniejszym okresie życia mogą prowadzić do groźnych dla zdrowia zaburzeń odżywiania.
W okresie rozszerzania diety niemowlęcia niezwykle ważne jest niewmuszanie jedzenia w dziecko. Gdy maluch najadł się i odmawia przyjęcia większej porcji pokarmu, należy uszanować jego decyzję. Niewskazane jest także karmienie dziecka na siłę produktami, których wyraźnie nie lubi. Jeśli rodzic podaje niemowlęciu gotowe posiłki w słoiczkach, powinien pamiętać, że porcje jedzenia sugerowane przez producenta to tylko sugestia, a nie nakaz. Dziecko nie musi zjadać całej zawartości opakowania, by się najeść! W karmieniu niemowlaka istotne jest także właściwe zbilansowanie jadłospisu oraz podawanie dziecku odpowiednich płynów – doskonale sprawdza się woda. Słodzone napoje i soki to źródło dodatkowych węglowodanów, które w tak dużych dawkach nie są zalecane maluchom.
2. Żywienie dzieci w wieku 1-3 lat
Zanim maluch zacznie uczęszczać do przedszkola, jego nawyki żywieniowe są w głównej mierze kształtowane przez rodziców. Dzieci obserwują potrawy spożywane przez dorosłych w domu rodzinnym i chcą jeść dokładnie to samo. Jeśli rodzice odżywiają się zdrowo i mają dobre nawyki związane z jedzeniem (np. wspólne spożywanie posiłków), dziecko ma duże szanse na zdrowe podejście do kwestii żywienia. Budowanie prawidłowych nawyków warto wspomóc za pomocą metody BLW (Baby-Led Weaning), polegającej na wprowadzaniu do diety dziecka pokarmów stałych zamiast miksowanych „papek”. Dziecko otrzymuje na talerzu różne produkty i samo wybiera te, które chce zjeść. W ten sposób poznaje różnorodne smaki i wyrabia swój gust kulinarny.
3. Jak poprawić apetyt niejadka?
Z każdym rokiem rośnie liczba otyłych dzieci, nie należy jednak zapominać o grupie maluchów, które wykazują brak zainteresowania jedzeniem. „Niejadki” przyprawiają wielu rodziców o ból głowy, niezwykle trudno bowiem nakłonić malucha do jedzenia, jeśli sam nie odczuwa takiej potrzeby. Na szczęście, istnieją sprawdzone sposoby na poprawę apetytu u dziecka. Najprostszy z nich polega na włączeniu malucha w proces gotowania. Dziecko może ozdobić kanapki warzywami lub wymyślić własną sałatkę owocową. Pozwalając maluchowi na podejmowanie decyzji w kwestii żywienia, rodzice sprawiają, że czuje się bardziej „dorosłe” i odpowiedzialne. Zmienia się również (na korzyść!) stosunek dziecka do jedzenia. Aby utrwalać pozytywne zmiany, rodzice powinni ustrzec się niektórych błędów, na przykład nagradzania dziecka słodyczami.
4. Żywienie dzieci w wieku szkolnym
Instytut Żywności i Żywienia alarmuje – aż 18% dzieci i młodzieży w naszym kraju ma nadwagę lub otyłość. Zbędne kilogramy to najczęściej wynik siedzącego trybu życia i niezdrowej diety. W menu ucznia nie brakuje kalorycznych przekąsek, a zainteresowanie aktywnością ruchową wśród dzieci i młodzieży systematycznie maleje. W szkołach podstawowych w zajęciach wf. nie uczestniczy około 18% dzieci, a w szkołach gimnazjalnych i liceach – nawet 30%. Niewielki stopień aktywności ruchowej przy wysokokalorycznej diecie to prosta droga do zbędnych kilogramów oraz problemów emocjonalnych. Dzieci z nadwagą lub otyłe często bowiem doświadczają odrzucenia społecznego i są bardziej podatne na depresję. Dobre nawyki żywieniowe wyniesione z dzieciństwa pomagają uniknąć problemów z wagą, dlatego tak ważne jest systematyczne budowanie ich od pierwszych miesięcy życia dziecka.
Artykuł powstał na podstawie materiałów Centrum Leczenia Otyłości.