Zabawy rozwijające inteligencję

W dobie XXI wieku dzieci coraz częściej spędzają wolny czas albo przed telewizorem, albo przed komputerem, grając w mało ambitne gry. Z czasem jednak rozrywka wirtualna też się zaczyna nudzić maluchom. Istnieje wiele ciekawych sposobów na nudę, które nie tylko pozwalają "zabić" wolny czas, ale też rozwijają inteligencję, myślenie, kreatywność, twórczość i pamięć. Kto powiedział, że talenty należy rozwijać tylko w szkole, mozolnie się ucząc? Więcej efektów i satysfakcji dają zabawy rozwijające inteligencję. Zabawa łączy przyjemne z pożytecznym i stanowi bezpieczny obszar nabywania nowych umiejętności przez dzieci.

1. Nauka poprzez zabawę

Dzieci, szczególnie te młodsze, nie przepadają za uczeniem się regułek, nudnymi wykładami i czytaniem niezrozumiałych definicji. Dla nich taki sposób nauczania jest nieatrakcyjny i mało skuteczny. Małe dzieci uwielbiają uczyć się poprzez zabawę, w której mogą czuć się bezpiecznie, zaprezentować siebie, swoje emocje i przemyślenia. Zabawa łączy intuicję z uczuciami oraz pozwala wykorzystać wszystkie zmysły – nie tylko wzrok i słuch. Ponadto, zabawa odwołuje się do wcześniejszych treści, przez co nauczanie staje się bardziej efektywne, bo łączy to, co stare z tym, co nowe. Mówiąc krótko, dzieci bawiąc się, przy okazji się uczą, nie zdając sobie nawet do końca sprawy z faktu, że jest to nauka.

Jakie inne zalety ma wykorzystanie zabawy do uczenia dzieci i rozwoju ich inteligencji?

Zobacz film: "Pomysły na rodzinną aktywność fizyczną"

• Zabawa pobudza motywację i zachęca do odnoszenia sukcesów.
• Zabawa pobudza potrzeby dzieci, ich pragnienie samodoskonalenia oraz ciekawość poznawczą.
• Zabawa kształtuje wyobraźnię dzieci.
• Zabawa redukuje lęk przed porażką, kompromitacją, złą oceną.
• Zabawa zachęca do eksperymentowania bez obawy przed błędami i testowania możliwości swojego umysłu.
• Zabawa rozwija osobowość i sprawia mnóstwo przyjemności.
• Zabawa wpływa na kształtowanie zdolności komunikacyjnych i językowych.
• Zabawa rozwija inteligencję emocjonalną.
• Zabawa odzwierciedla wszystkie procesy poznawcze – myślenie logiczne, pamięć, koncentrację itp.
• Zabawa uczy radzić sobie z trudnościami i wyzwaniami.

2. Przykłady zabaw rozwijających inteligencję

Rodzice często zastanawiają się, jak efektywnie spędzić wolny czas z własnymi dziećmi. Jak sprawić, by maluchy nie nudziły się w sobotnie, deszczowe popołudnie? Alternatywą dla komputera i telewizora mogą być zabawy rozwijające inteligencję. W takie zabawy może zaangażować się cała rodzina – mama, tata i dzieci albo rodzeństwo, czy nasze dziecko plus pociechy sąsiadów. Warto, by grupa do zabawy była większa, gdyż wówczas rozwija się nie tylko potencjał intelektualny, ale także zdolności współpracy, komunikacji, negocjacji, ustalania reguł, czyli całe spektrum różnych zdolności społecznych. Niżej można znaleźć kilka fajnych sposobów na nudę, które łączą naukę z frajdą.

1) Reklama siebie – dziecko wyobraża sobie, że jest jakimś produktem, który najlepiej odzwierciedla jego temperament i osobowość, np. samochodem określonej marki, jogurtem, napojem energetyzującym, a następnie wykonuje plakat reklamowy „samego siebie”, podkreślając walory „zakupu”. Każde z dzieci po kolei prezentuje własne pomysły na autoreklamę.

2) Znaczenie imion – zabawa polega na tym, że każde z dzieci pisze na kartce pionowo swoje imię, by następnie do każdej z liter imienia dopisać cechę lub umiejętność, która ją charakteryzuje. Ważne, by dopisywać wyłącznie talenty, zdolności i sukcesy, czyli wszystko, co ma pozytywny wydźwięk, np.

K – kompetentna

A – ambitna

M – miła

I – inteligentna

L – lubiąca przyrodę

A – asertywna

3) Pytania i odpowiedzi – jeden z członków bawiącej się grupy pyta resztę. Na zadawane pytania należy udzielić, jak największej ilości odpowiedzi, np. Co jest czerwone? – burak, pomidor, jabłko, krew… albo: Co jest mniejsze od człowieka? – mrówka, kot, krokus… Liczbę odpowiedzi na poszczególne pytania zapisuje się na kartce.

4) Tworzenie łańcucha słów – zabawa polega na tym, że jedna osoba mówi jakieś słowo, np. „kaktus”, a następne dziecko wymyśla wyraz na ostatnią literę tego słowa, np. „słowik” i tak kolejno wszyscy z grupy aż do momentu skuchy, kiedy tworzenie łańcucha słów rozpoczyna się od nowa.

5) Potrafię to, bo… – każde dziecko pisze na kartce początek zdania „Potrafię to, bo…” i prosi o przymocowanie sobie tej kartki do pleców. Wszystkie dzieci maszerują po pokoju z przypiętymi z tyłu kartkami i dokańczają zdania. Kolega może napisać na kartce koleżanki, np. „Potrafię to, bo jestem wytrwała i nigdy się nie poddaję” albo „Potrafię to, bo jestem ambitna”. Wolno zapisywać tylko pozytywne i zgodne z prawdą zdania. Zabawa się kończy, kiedy na kartkach każde dziecko ma przynajmniej dwa dokończone zdania. Następnie wszyscy siadają w okręgu i dyskutują, czy łatwo było powiedzieć coś pozytywnego drugiej stronie i czy wszyscy zgadzają się z przeczytanymi zapiskami, które mają odnosić się do ich osoby.

6) Pary zwierząt – na początku wykonuje się karteczki z nazwami zwierząt. Każde zwierzę zapisuje się dwa razy. Następnie dzieci losują karteczki i próbują się wcielić w wylosowane zwierzę. Zadanie polega na tym, by bez użycia słów i rozmowy odnaleźć osobę, która wylosowała to samo zwierzę, co my. Dzieci mogą wydawać dźwięki, poruszać się i zachowywać, jak wylosowane zwierzątko. Zabawa dobiega końca, gdy wszyscy odnajdą swoją parę.

7) Mistrz spostrzegawczości – zadanie polega na tym, by spacerując po pokoju odnaleźć osobę, która spełnia określone kryterium, np. zadaje się pytanie „Kto ma najbardziej niebieskie oczy w grupie?”. Po krótkotrwałym spacerze wokół każdej z osób i przypatrywaniu się należy położyć dłoń na ramieniu osoby, która według nas ma najbardziej niebieskie oczy. Następnie zmienia się pytania, np. „Kto ma najwięcej spinek we włosach?”, „Kto ma najdłuższe sznurowadła w butach?” itp. Wygrywa ten, kto udzieli najwięcej prawidłowych wskazań.

8) Postrzeganie polisensoryczne – zabawa rozwija umiejętność uczenia się wszystkimi zmysłami. Zadanie polega na tym, że wszyscy uczestnicy dostają jednakową rzecz do opisania, np. kamyk, jabłko, cytrynę. Chodzi o to, by dany przedmiot opisać jak największą ilością określeń, które odwołują się do wszystkich zmysłów – słuchu, smaku, wzroku, węchu i dotyku, np. cytryna – żółta, okrągła, pachnąca, kwaśna, pomarszczona, twarda. Wygrywa osoba, która wymyśli największą ilość określeń dla przedmiotu.

Powyższe zabawy stanowią tylko propozycje jak walczyć z nudą i przy okazji rozwinąć potencjał intelektualny maluchów. Oczywiście, repertuar zabaw jest znacznie szerszy. Ogranicza nas tylko wyobraźnia.