Zabawki sensoryczne dla najmłodszych
Zabawki sensoryczne, to oprócz pielęgnacji i właściwej opieki, dobre narzędzia do rozbudzania zmysłów dziecka i wspierania jego rozwoju. Czym się wyróżniają?
1. Zabawki sensoryczne. Co to znaczy?
Kiedy dziecko przychodzi na świat, musi nauczyć się wielu rzeczy. Jedną z nich jest odbiór bodźców ze świata zewnętrznego i właściwie ich przetwarzanie. Dzieje się to poprzez zmysły. To one informują nas, co się dzieje z ciałem. Jeśli nie będą odpowiednio stymulowane, wówczas mogą pojawić się problemy z integracją sensoryczną.
Objawy wczesnych zaburzeń sensorycznych to m.in.:
- problemy z zasypianiem,
- unikanie przytulania się, dotyku innych osób,
- drażliwość, płaczliwość,
- niechęć do zabiegów higienicznych, np. mycia głowy, obcinania paznokci, mycia zębów,
- częste wybudzanie się,
- pobudzenie w zatłoczonych miejscach,
- szczypanie, gryzienie.
Zaburzenia przetwarzania sensorycznego mogą się z czasem nasilić i u starszych dzieci wywołać szereg problemów, np. opóźnić naukę czytania i pisania.
Aleksandra Charęzińska w książce "Sensoryczne niemowlę. Kompendium wiedzy o rozwoju dziecka od narodzin do 18 miesiąca życia" wskazuje, że na zaburzenia integracji sensorycznej najbardziej narażone są:
- wcześniaki,
- dzieci urodzone z niską wagą (poniżej 2400 g) i po porodzie powikłanym,
- noworodki z niską punktacją w skali Apgar,
- dzieci urodzone drogą cesarskiego cięcia (szczególnie po planowanej cesarce, bez rozpoczęcia akcji skurczowej).
2. Co to są zabawki sensoryczne?
Wybierając zabawkę dla małego dziecka, warto kierować się zasadą prostoty. Nie jest to dziś łatwe, bo kuszeni jesteśmy wieloma gażdżetami, które świecą, grają i grzechoczą. Dla zmysłów małego dziecka to zdecydowanie za dużo.
A czym wyróżniają się sensoryczne zabawki? Po pierwsze prostotą, a po drugie tym, że pozwalają stymulować zmysły. Mają najczęściej ciekawe faktury i nieprzypadkowo dobrane kolory. Niektóre z nich szeleszczą, inne wydają określone dźwięki.
Nieco inne są zabawki sensoryczne dla 2-latka. Dzieci w tym wieku uwielbiają bawić się masami plastycznymi, np. ciastoliną i plasteliną. W stymulacji zmysłów pomogą też gniotki. Wiele radości przyniesie również gra na prostych instrumentach muzycznych.
Zabawki sensoryczne dla dzieci można kupić w sklepie z zabawkami, jednak dobrym i zdecydowanie tańszym pomysłem jest ich samodzielne zrobienie w domu.
3. Zabawki sensoryczne DIY
Zabawki sensoryczne dla niemowląt mogą zaskoczyć. Dlaczego? Otóż mogą nimi być przedmioty codziennego użytku, np. pojemniki na żywność, kubki, pędzle silikonowe, pokrywki, miski, dywaniki, szczotki. I to właśnie z nich można stworzyć nieco bardziej złożone zabawki stymulujące zmysły.
Sensoryczne zabawki dla niemowląt to m.in.:
- woreczki sensoryczne (np. wypełnione grochem lub gorczycą),
- pudełko do wyciągania zrobione z opakowania po chusteczkach higienicznych,
- dźwiękowa butelka (wypełniona m.in. surowym makaronem, kaszą, fasolą lub ryżem).
Zabawki sensoryczne dla rocznego dziecka to oprócz wyżej wymienionych również różnego rodzaju masy sensoryczne. Ich zalety wymieniają Aleksandra Charęzińska i Joanna Szulc, autorki książki "Sensoryczne niemowlę": "Mają różne faktury, kolory i konsystencje. Są jadalne, bezpieczne także dla niemowląt. Wspaniale stymulują dotyk i czucie głębokie (propiocepcję). Te kolorowe i z dodatkami cieszą oczy, a więc ćwiczą wzrok".
4. Zabawki sensoryczne. Jak zrobić masy sensoryczne?
Wiele z nich można przygotować z podstawowych produktów spożywczych, które znajdują się w każdym domu. Do zabawy można wykorzystać:
- krochmal (po przestudzeniu dziecko może go dotykać, gnieść, przeciskać między palcami),
- galaretkę (zanim zastygnie, wystarczy włożyć do niej figurki (np. zwierząt), by dziecko mogło je wyciągać),
- ciastolinę,
- farby (również te domowe, np. z jogurtu naturalnego i barwników).
- gniotki (do balona wystarczy nasypać mąki ziemniaczanej lub pszennej).
Tego rodzaju plastyczne aktywności mają jedną wadę: brudzą. Ale i na to znajdzie się sposób. Przed zabawą można rozłożyć na podłodze folię malarską. Dobrym pomysłem jest również zabawa na podwórku lub na balkonie.
Zabawki sensoryczne dla 3-latka mogą być takie same jak dla młodszego dziecka, jednak warto pamiętać, by dostosować formę aktywności do wieku i umiejetności malucha.