Starożytne igrzyska olimpijskie. Jaka jest historia najstarszej międzynarodowej imprezy sportowej?
Starożytne igrzyska olimpijskie odbywały się co cztery lata ku czci Zeusa. Organizowane były w Olimpii, a uczestnikami mogli być jedynie mężczyźni. Obecnie na lekcjach historii uczniowie uczą się m.in., jakie dyscypliny uprawiali zawodnicy oraz jakie nagrody czekały na zwycięzców. Sprawdź!
1. Starożytne igrzyska olimpijskie - historia
Dokładne początki powstania igrzysk olimpijskich nie są znane, oficjalna data ich rozpoczęcia to 776 r. p. n.e., a ich zwycięzcą był Koroibos z Elidy. Organizowano je ku czci Zeusa, zapalając dla niego w związku z tym specjalny znicz w świętym gaju oliwnym w Olimpii. Były to jednocześnie zawody sportowe oraz święto religijne. Każdy przybywający do Olimpii przywoził ze sobą dar dla Zeusa lub innego boga.
Zgodnie z mitologią inicjatorem zawodów był Herakles Idajski, jeden z braci Kuretów, opiekujących się Zeusem. Według przekazów to właśnie Herakles wezwał resztę swoich braci do udziału w biegach, zwycięzcę zaś udekorował gałązką oliwną.
Grecy w starożytności przywiązywali dużą wagę do fizycznej sprawności. Byli przekonani, że ćwiczenia pomagają zachować dobre zdrowie oraz dają świadectwo doskonałości człowieka.
Starożytne igrzyska olimpijskie organizowane były zawsze podczas drugiej pełni Księżyca po letnim przesileniu - na przełomie lipca i sierpnia. Miesiąc przed igrzyskami, a także podczas ich odbywania się w Grecji obowiązywał święty pokój, aby uczestnicy i widzowie mogli bez przeszkód dotrzeć na igrzyska. Zawodnikami mogli być jedynie wolni obywatele Hellady, nieobciążeni przestępstwami.
Zawodnicy występowali nago, z wyłączeniem wyścigów rydwanów oraz hoplites (wyścigu odbywającego się w pełnym uzbrojeniu). Kobiety nie brały udziału w zawodach, zarówno w charakterze uczestników, jak i widzów. Mężatki na czas zawodów opuszczały Olimpię. Jako jedyna wśród kobiet igrzyska oglądać mogła bogini Demeter, której świątynia znajdowała się na terenie miasta.
Początkowo igrzyska trwały 1 dzień, a jedyną konkurencją był wyścig na długość jednego stadionu - około 192 metrów. W następnych latach, w miarę jak dochodziły kolejne konkurencje, czas igrzysk wydłużył się do pięciu dni.
Igrzyska trwały do 393 r. n.e. W kolejnych latach ze względu na ich pogański charakter, a także sytuacje, w których łamany był regulamin zawodów, zostały wolą cesarza Teodozjusza I Wielkiego wycofane. Wiele lat później, bo dopiero w 1896 roku w Atenach za sprawą Pierre'a de Coubertina zostały wznowione, co zapoczątkowało nowożytne igrzyska olimpijskie, które znamy do dzisiaj.
2. Starożytne igrzyska olimpijskie - konkurencje
Dyscypliny sportowe uprawiane na igrzyskach olimpijskich w starożytnej Grecji to:
- Skok w dal;
- Biegi;
- Rzut dyskiem i oszczepem;
- Zapasy i pankration;
- Wyścigi konne;
- Wyścigi zaprzęgów;
- Boks.
3. Jak przebiegały starożytne igrzyska olimpijskie?
W pierwszym dniu każdy zawodnik uczestniczył w obrzędach ku czci Zeusa oraz przysięgał uczciwą walkę. Drugiego dnia rano rozgrywane były wyścigi rydwanów, po południu zaś pięciobój, który składał się z biegu, skoku w dal, rzutu oszczepem i dyskiem oraz zapasów.
Trzeciego dnia starożytnych igrzysk olimpijskich o poranku kolejny raz składano ofiary Zeusowi, po południu zaś miały miejsce biegi chłopców. Czwartego dnia rozgrywano zawody, których celem było wykazanie się wytrwałością oraz odwagą: wyścigi w pełnym uzbrojeniu, zapasy i boks.
Piątego, ostatniego dnia zawodów zwycięzcy otrzymywali nagrody. Mieli również prawo do postawienia swojego posągu w gaju Zeusa.
4. Jakie nagrody otrzymywali zwycięzcy igrzysk?
Nagrodami dla zwycięzców poszczególnych konkurencji były wieńce z gałązek oliwnych. W późniejszym okresie wygrani otrzymywali także nagrody pieniężne, co niejednokrotnie stanowiło pokusę do nieuczciwej walki oraz korupcji.
