Obwód główki noworodka

Obwód główki noworodka zwykle mieści się między 33 a 38 cm. To 1-2 cm więcej niż mierzy w obwodzie jego klatka piersiowa. Dopiero w 3.-4. miesiącu życia obwód klatki piersiowej i głowy się wyrównuje. Główka dziecka zostanie zmierzona od razu po urodzeniu jeszcze w szpitalu. Pomiaru dokonuje osoba wykwalifikowana, a wynik jest porównywany do siatek centylowych odpowiednich dla wieku i płci dziecka.

1. Co trzeba wiedzieć o główce noworodka?

Główka noworodka stanowi aż jedną czwartą długości ciała. Jej obwód u noworodka donoszonego wynosi między 33 a 38 cm, co oznacza, że przekracza obwód klatki piersiowej o 1-2 cm. Część mózgowa czaszki jest dużo większa od części twarzowej. U dziecka ciężar mózgu odpowiada 14 proc. całkowitej masy ciała i wynosi ok. 350-400 g. Kości czaszki dziecka są jeszcze niezrośnięte, łączą się ze sobą luźno, aż do około 18. miesiąca życia, kiedy proces zrastania powinien się zakończyć. Oprócz tego, na główce dziecka znajdują się dwa ciemiączka. Ciemniączko przednie to przestrzeń pomiędzy kośćmi czołowymi a ciemieniowymi czaszki, tylne zaś – między kośćmi ciemieniowymi a potyliczną. To miękkie miejsca na główce, na które trzeba szczególnie uważać, dlatego tak ważne jest odpowiednie trzymanie główki noworodka. Jeśli zauważa się zmiany, takie jak wypukłość lub twardość w tym miejscu – może to oznaczać zaburzenia takie jak wodogłowie.

2. Zbyt duży obwód główki noworodka

Zobacz film: "Cechy noworodka, które nie powinny nas niepokoić"

Duży obwód główki noworodka może oznaczać wodogłowie. Polega ono na tym, że wewnątrz czaszki zbiera się nadmierna ilość płynu mózgowo-rdzeniowego, co zwiększa jej rozmiar i zniekształca (główka zaczyna mieć kształt gruszki). Wodogłowie wywołuje u noworodków zwiększanie się wielkości główki, dlatego tak ważne jest regularne mierzenie obwodu głowy dziecka, szczególnie w pierwszych miesiącach życia. Wodogłowie wrodzone jest objawem zespołów wad, takich jak zespół Dandy'ego-Walkera czy zespół Arnolda-Chiariego. Wodogłowie nabyte jest natomiast wywołane krwawieniem dokomorowym wewnątrz mózgu. W badaniach stosuje się przezciemiączkowe USG, które pozwala stwierdzić lub wykluczyć obecność nadmiaru płynu mózgowo-rdzeniowego w mózgu.

3. Zbyt mały obwód główki noworodka

Małogłowie u noworodka może być u dziecka od urodzenia lub pojawić się w którymś momencie życia. Mała główka dziecka może być związana z zespołami wad genetycznych i być cechą wrodzoną. Oznacza ona zbyt małą objętość czaszki i mózgu, a więc może wiązać się z funkcjonowaniem mózgu i rozwojem fizycznym dziecka. Wtórne małogłowie może być objawem przedwczesnego zrastania się szwów czaszkowych. Blokuje to dalszy rozwój mózgu dziecka. Przyczynami mikrocefalii są: niedotlenienie płodu, zakażenie wewnątrzmaciczne lub okołoporodowe, a także działanie tytoniu i alkoholu na płód (mikrocefalia towarzyszy płodowemu zespołowi poalkoholowemu, FAS). Ryzyko pojawienia się mikrocefalii zwiększa się także, jeśli matka cierpi na cukrzycę, fenyloketonurię, lub jest niedożywiona.

W wielu przypadkach zbyt duża lub zbyt mała główka dziecka jest po prostu cechą osobniczą, którą dziecko dziedziczy po rodzicach. Nie musi oznaczać żadnych nieprawidłowości. Trzeba też pamiętać, że duży noworodek może mieć główkę większą niż mówi norma, a małe dziecko czy wcześniak mniejszą główkę.