Zachowanie noworodka

Kiedy dziecko przychodzi na świat, rodzice zwykle są przerażeni tym, co ich czeka. Zastanawiają się, czy będą potrafili prawidłowo je trzymać, karmić, przewijać, czy odpowiednio zareagują na dany sygnał dziecka, czy prawidłowo ocenią jego rozwój a także drżą na myśl czy będzie zdrowe. Każdy grymas twarzy, dziwny odgłos często powoduje u nas lęk. Spróbujemy przybliżyć Wam tak ważną postać w Waszym życiu, byście ten czas wspominali miło oraz by był to czas szczęścia i radości a nie przykrych doświadczeń i traumatycznych przeżyć.

1. Dźwięki wydawane przez noworodka i cechy wyglądu

Wszelkiego rodzaju chrząknięcia, stęknięcia, pojękiwania, piski i płacz, kichanie, czkawka – to coś, z czym możecie spotkać się tuż po narodzinach dziecka i zwykle nie są oznaką infekcji, alergii, problemów z trawieniem ani oznaka ciężkiej choroby.

Dzieci tuż po urodzeniu mają skłonność do nieregularnego oddychania. Często zdarza się, że między jednym oddechem a drugim następuje 5-10 sekundowa przerwa, Stan ten to nic innego jak napady bezdechu. Jeśli trwają od 10-15 sekund natychmiast wezwij lekarza.

Dziesięć cech noworodka, które niepokoją rodziców, choć z reguły nie oznaczają nic niebezpiecznego dla dziecka, to:

Zobacz film: "Cechy noworodka, które nie powinny nas niepokoić"

1. Zez – zaczyna niepokoić dopiero po 2 -3 miesiącach, kiedy to oczy niemowlęcia powinny przez większość czasu utrzymywać się w jednej linii;
2. Wydłużona lub spiczasta główka – zniekształca się zwykle przechodząc przez kanał rodny. Deformacje te zwykle ustępują w ciągu kilku dni. Z powodu niezrośnięcia kości czaszki możesz wyczuć dwa miękkie miejsca na szczycie główki. Są to ciemiączka: przednie większe o największym rozmiarze od 2, 5 do 7, 5cm oraz ciemiączko tylne, mniejsze położone w na poziomie potylicy. Nie wpadaj w panikę, jeśli podczas krzyku czy płaczu ciemiączka zaczną się wybrzuszać lub tętnić. To zjawisko zupełnie normalne.
3. Zakrzywione nóżki i stopy – są wynikiem pozycji, jaką dziecko było zmuszone przyjąć w brzuszku mamy.
4. Sinawe zabarwienie dłoni i stóp – są wyrazem niestabilności powierzchniowego krążenia krwi.
5. Wydzielina lub krwawienie z pochwy – tzw. miesiączka noworodków, która mija po kilku dniach i jest zjawiskiem prawidłowym – to objaw wpływu hormonów matki na organizm płodu i noworodka.
6. Częste kichanie – odruch czyszczący przewody nosowe.
7. Częsta czkawka – wynik niedojrzałości przewodu pokarmowego.
8. Łuszcząca się skóra – normalne zjawisko złuszczania się zewnętrznej warstwy skóry.
9. Wygląd skóry oraz wysypki skórne - skóra noworodka może być nakrapiana ciemniejszymi i bledszymi punkcikami, co jest wyrazem niestabilności powierzchniowego krążenia krwi, w chwili płaczu skóra może nabrać ciemnoczerwonego lub sino purpurowego zabarwienia, czerwone plamki, zadrapania, siniaki, wybroczyny to nic innego jak ślady urazu porodowego, czyli przeciskania się przez kanał rodny. Twarz, ramiona i plecy noworodka, bywają pokryte nie raz delikatnymi włoskami zwanymi lanugo, czyli meszkiem płodowym, który zanika w pierwszych tygodniach życia.
10. Krwiaki, znamiona, naczyniaki.

• Krwiak, czyli guz jest wynikiem wynaczynienia krwi pod błoną okrywającą jedną z kości czaszki pod wpływem ucisku główki na któryś z elementów kostnych miednicy matki;
• Plamki łososiowe – występują wykle na karku, w okolicach skrzydełek nosa, na powiekach, łukach brwiowych – dawniej nazywano je anielskim pocałunkiem, śladem po bocianim dziobie – zanikają do końca pierwszego roku życia;
• Plamy truskawkowe – inaczej naczyniaki włośniczkowe są bardziej wypukłe, tworzą się z rozszerzonych, powierzchniowych naczyń skórnych. Naczyniaki są blade po urodzeniu, ciemnieją w pierwszych miesiącach życia i zwykle ustępują w ciągu kilku lat;
• Plamy „winne” – to duże płaskie, czerwono purpurowe przebarwienia, które zwykle samoistnie nie ustępują.
• Plamy typu „kawa z mlekiem” – to jasnobrązowe przebarwienia, które mogą ciemnieć i pojawiać się u nieco starszych dzieci. Zwykle nie wskazują na kłopoty zdrowotne, lecz jeśli jest ich więcej niż 6 sztuk i mają powyżej 1cm średnicy, mogą wskazywać na chorobę
• Plamy „atramentowe” – występują głównie na plecach i pośladkach, rzadko występują u rasy białej, mają granatowe lub niebieskozielone zabarwienie – zanikają w ciągu pierwszych lat życia
• Znamiona barwnikowe – to nic innego jak pieprzyki, myszki i wymagają konsultacji dermatologicznej w sytuacji, gdy krwawią, zmieniają barwę, wielkość i strukturę.

2. Wysypki skórne

• Prosaki – drobne, płaskie, żółte lub białawe plamki na nosie i policzkach, zanikają w pierwszych tygodniach życia a są wynikiem nagromadzenia się wydzieliny gruczołów skórnych.
• Potówki – małe grudki, czerwone zwykle z białawą lub żółtą główką, zwane trądzikiem noworodkowym.
• Rumień toksyczny – czerwone, plamiste wykwinty z białym lub żółtym przebarwieniem w części centralnej, nasilają się w pierwszym i drugim dniu życia, po czym w ciągu tygodnia zanikają .

1. Żółtaczka – żółtawe zabarwienie skóry i białek oczu, występuje u około 60% noworodków, pojawia się zwykle w drugiej i trzeciej dobie życia i ustępuje po 1-2 tygodniach.
2. Drżenie podczas krzyku - niedojrzałość układu nerwowego.
3. Obrzęk narządów płciowych i sutków– jest to uzależnione od działania hormonów matki w okresie życia płodowego i od urazu porodowego, a jednocześnie należy do prawidłowych oznak tego etapu wzrostu i rozwoju, za zjawisko obrzęku sutków u dzieci odpowiadają estrogeny krążące we krwi matki, które częściowo przedostają się przez łożysko do organizmu dziecka – cofa się zwykle w ciągu pierwszych tygodni życia.
4. Pełny i zaokrąglony brzuch – ma to związek ze słabo rozwiniętą warstwą mięśni, tworzącą z obu stron ścianę jamy brzusznej.
5. Perły Epsteina - składają się z drobnych skupisk komórek. Znaleźć je można głównie w linii pośrodkowej podniebienia. Zarówno one jak i maleńkie torbieliki wypełnione płynem zanikają w ciągu kilku pierwszych tygodni życia.
6. Zniekształcone uszy – wskutek pozycji, jaką dziecko zajmowało w macicy chrząstki mogą ulec deformacji, która ustępuje zwykle w ciągu pierwszych tygodni życia.

3. Odruchy noworodka

1. Odruch ssania – noworodek ssie każdy przedmiot włożony mu do ust.
2. Odruch szukania - w wyniku dotknięcia policzka lub kącika ust dziecka następuje odwrócenie głowy w stronę zadziałania bodźca.
3. Odruch chwytny – noworodek zaciska palce, gdy dotkniesz wnętrza jego dłoni.
4. Odruch Moro – dziecko pod wpływem silnego bodźca zewnętrznego typu hałas, jaskrawe światło, silny zapach czy nagły ruch, rozkłada ramiona na boki a następnie szybko przywodzi je z powrotem do klatki piersiowej w linii pośrodkowej – zwykle ustępuje po czwartym miesiącu życia.
5. Odruch chodu automatycznego, inaczej odruch stąpania, – gdy chwycimy dziecko pod pachy, tak, aby jego stópki dotykały podłoża zacznie on przebierać nóżkami w sposób imitujący chodzenie. Odruch ten zanika około drugiego miesiąca życia.
6. Odruch Babińskiego, – gdy delikatnie dotykamy stópki noworodka, to paluszki u stópki wyprostowują się w stronę grzbietową.
7. Odruch Galanta - inaczej wygięcie grzbietu - uzyskuje się przez drażnienie okolicy przykręgosłupowej pleców.
8. Odruch pełzania - jeśli położysz dziecko na brzuszku i dotkniesz jego stópki tak, by poczuło, że ma oparcie, wyprostuje ją, a drugą nóżkę zegnie. Gdy to samo zrobisz z drugą stópką, dziecko ponownie odepchnie się od twojej dłoni. Odruch zanika do końca trzeciego miesiąca.
9. Odruch szermierza – gdy na dziecko zadziała bodziec i obróci główkę w prawą stronę, natychmiast prostuje prawą rączkę i prawą nóżkę. Odruch zanika do końca trzeciego miesiąca życia.

Pamiętajmy Drodzy rodzice, że idealnie wyglądający noworodek to fikcja. Często taka fikcję możemy zobaczyć na ekranach telewizorów, gdzie Pani „rodzi” dziecko w ciągu kilku minut, a za chwilę przynoszą jej pięknie wyglądające kilkumiesięczne dziecko.

Oczekując na narodziny naszego potomka, warto oswoić się z myślą, że trudy porodu odczuwa nie tylko mama, ale również maluszek, który dzielnie cisnął się na świat.

Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Przeziębienie u najmłodszych. Objawy i sposoby leczenia.