Ekologia. Definicja, podział i najważniejsze pojęcia
Ekologia jest dziedziną biologii, nauką o strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Zajmuje się badaniem oddziaływań między organizmami a ich środowiskiem, a także wzajemnie między tymi organizmami. Jakie działy możemy wyróżnić w ekologii? Co oznacza termin "ekologiczny"?
1. Czym zajmuje się ekologia?
Ekologia bada powiązania pomiędzy organizmami żywymi a środowiskiem abiotycznym, które opierają się na różnego rodzaju interakcjach. Zjawiska te odkrywano już w starożytności, jednak ekologia jako samodzielna dziedzina nauki rozwinęła się w XIX wieku.
Najogólniej mówiąc, ekologia jest nauką o porzadku i nieporządku w przyrodzie, a także konsekwencjach z tego wynikających dla istnienia człowieka i biosfery.
2. Pochodzenie nazwy
Nazwa tej dziedziny nauki - ekologia - pochodzi od słowa oecologia, które wprowadził w 1866 roku niemiecki ewolucjonista i biolog Ernst Haeckel.
Wprowadził je, aby określić badania nad zwierzętami i ich związkami z otaczającym światem organicznym i nieorganicznym, ze szczególnym uwzględnieniem relacji, przyjaznych lub nie, z innymi organizmami zwierzęcymi i roślinnymi, z którymi wchodzą w kontakt. Na organizmy istniejące w środowisku mają wpływ czynniki biotyczne i abiotyczne.
3. Najważniejsze pojęcia ekologii
Wśród najważniejszych pojęć tej dziedziny nauki wyróżniamy takie jak:
- populacja;
- ekosystem;
- biocenoza;
- krajobraz ekologiczny;
- zespół.
4. Działy ekologii
W obecnych czasach wyróżniamy dwie główne gałęzie ekologii:
- ekologia gatunku;
- ekologia zespołów wielogatunkowych.
Ekologię możemy podzielić również ze względu na metodologię badań, przez co możemy wyróżnić:
- ekologię opisową;
- ekologię funkcjonalną;
- ekologię molekularną;
- ekologię biochemiczną.
4.1. Ekologia gatunku
W skład ekologii gatunku wchodzi:
- ekologia populacyjna (problemy zasięgu rozmieszczenia, zagadnienia dynamiki populacji lokalnych);
- ekologia ewolucyjna (historia życia gatunków, między innymi ich dostosowania, ewolucyjne adaptacje);
- geografia fizyczna kompleksowa - organizacja, budowa, zróżnicowanie i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego traktowanego jako całość
4.2. Ekologia zespołów wielogatunkowych
W skład ekologii zespołów wielogatunkowych wchodzi:
- synektologia;
- biocenologia;
- badania tworzenia się struktury ekosystemów.
5. Co to znaczy: ekologiczny?
Według definicji słownikowej ekologiczny to inaczej:
- dotyczący związku warunków zewnętrznych z życiem zwierząt i roślin;
- związany z ochroną środowiska;
- wyprodukowany ze składników naturalnych.
Współcześnie ekologiczny to inaczej naturalny, nieszkodzący zdrowiu człowieka i środowisku, nietoksyczny, pochodzący z recyklingu, wielorazowy.
Jako ekologiczne działania określa się także między innymi segregację odpadów, ograniczenie używania plastiku lub korzystanie z odnawialnych źródeł energii.
