Zapalenie pęcherza po porodzie

Zapalenie pęcherza po porodzie jest dość częstą dolegliwością w okresie połogu. Poporodowym infekcjom dróg moczowych sprzyjają: obrażenia pęcherza moczowego podczas porodu drogą pochwową, zakażenia okołoporodowe okolic intymnych, obniżenie ciśnienia w pęcherzu moczowym (hipotonia) w wyniku znieczulenia i założenie cewnika do pęcherza moczowego. Pęcherz moczowy kobiety po porodzie ma zwykle zwiększoną pojemność i odpowiednio zmniejszone ciśnienie wewnątrzpęcherzowe. Niepełne opróżnianie pęcherza skutkuje zaleganiem moczu i poszerzaniem ścian pęcherza, co predestynuje do rozwoju stanu zapalnego. Diureza, a więc oddawanie moczu, normalizuje się zazwyczaj między drugim a piątym dniem po porodzie.

1. Przyczyny zapalenia pęcherza moczowego po porodzie

Kobiety po porodzie często obawiają się oddawania moczu ze względu na ranę krocza, którą trzeba ochraniać przed zakażeniem. Świeżo upieczone mamy boją się, że podczas mikcji mocz niechcący może pociec po ranie, wywołać pieczenie i grozić innymi nieprzyjemnymi dolegliwościami. Z tego powodu często wstrzymują mocz, co ma negatywny wpływ na pęcherz moczowy. Zalegający w nim mocz może bowiem skutkować ryzykiem namnażania się bakterii w drogach moczowych i grozić zapaleniem pęcherza. Występowanie zapalenia pęcherza moczowego u kobiet jest również związane z krótką cewką moczową. Kobiety mają o wiele krótszą cewkę niż mężczyźni, a co za tym idzie – drobnoustroje chorobotwórcze łatwiej pokonują odcinek między ujściem cewki moczowej, a pęcherzem moczowym. Ponadto, rozwinięciu zapalenia sprzyja zaburzona równowaga biologiczna flory bakteryjnej w układzie moczowo-płciowym, spowodowana:

• ciążą,
• zapaleniem pochwy,
• używaniem dezodorantów intymnych,
• stosowaniem kąpieli pianowych,
• opadaniem macicy lub pęcherza moczowego po porodzie,
• cewnikowaniem poporodowe,
• uszkodzeniami pęcherza moczowego po porodzie naturalnym,
• hipotonią pęcherza moczowego po znieczuleniu do porodu,
• krwawieniami i odchodami połogowymi,
• obecnością kamieni w nerkach lub w drogach moczowych,
• nieprawidłową budową układu moczowego,
• obciążeniami psychicznymi.

2. Objawy i ewentualne powikłania zapalenia pęcherza

Zobacz film: "Zapalenie pęcherza [Specjalista radzi]"

Typowym objawem zapalenia pęcherza moczowego jest ciągłe parcie na pęcherz przy wydalaniu jedynie małych ilości moczu. Mikcji może towarzyszyć pieczenie i kłucie w okolicy cewki i pęcherza. W niektórych przypadkach pojawia się czerwony kolor i ostry zapach moczu. Krwiomocz wynika z dużej liczby czerwonych krwinek w moczu. Badanie moczu wykazuje bakteriomocz, co wskazuje na kolonizację dróg moczowych drobnoustrojami chorobotwórczymi. Zapalenie pęcherza z pewnością nie jest przyjemnym doświadczeniem, jednak przeważnie nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia kobiety. Z drugiej strony, schorzenie nieleczone może skutkować rozwinięciem ostrego, bądź też przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek.

3. Zapobieganie zapaleniu pęcherza u kobiet

• Właściwa higiena osobista – po oddaniu moczu lub stolca podmywanie się od pochwy w kierunku odbytu.
• Unikanie stosowania dezodorantów intymnych, intensywnych mydełek oraz pachnących płynów do kąpieli, które mogą w negatywny sposób wpłynąć na skórę oraz błonę śluzową sfer intymnych, co zwiększa ryzyko przedostania się bakterii do układu moczowo-płciowego i powstania zakażenia.
• Picie dużej ilości płynów, co zwiększa objętość moczu w pęcherzu, a jednocześnie prowadzi do wypłukania bakterii z układu moczowego i zapobiega powstaniu zakażenia.
• Unikanie długiego przetrzymywania moczu w pęcherzu, gdyż zbytnio wypełniony narząd jest mniej odporny na działanie bakterii.

4. Leczenie zapalenia pęcherza moczowego

Na początku ważne jest łagodzenie dolegliwości. Warto zatem unikać zaziębiania ciała. Ulgę przynosi działanie ciepła, więc na brzuch można przykładać ciepłe, ale nie gorące, kompresy. Gorąco może bowiem nasilać krwawienia z dróg rodnych. Ponadto, należy dużo pić (dwa litry albo nawet więcej). Przydatne są zioła o właściwościach moczopędnych. Warto spożywać duże ilości witaminy C, gdyż dzięki jej zdolności do zakwaszania moczu, rozwój bakterii jest utrudniony. W razie niepowikłanego zapalenia pęcherza moczowego stosuje się zwykle jedno- lub trzydniowe leczenie kotrimoksazolem lub amoksycyliną. Jeśli po dwóch lub trzech dniach leczenia nadal występują dolegliwości, to znaczy, że nie wszystkie bakterie zostały usunięte z pęcherza. W takim przypadku należy przedłużyć terapię wymienionymi środkami o dalsze dziesięć dni. Ciągłe nawroty zapalenia pęcherza moczowego mogą być wywołane zwężeniem cewki moczowej. W takich sytuacjach konieczne jest leczenie operacyjne i usunięcie zwężenia cewki utrudniającego odpływ moczu.

Poprzez zwiększenie przepływu moczu powodują wypłukiwanie drobnoustrojów chorobotwórczych z dróg moczowych. Dlatego ich użycie jest uzasadnione i może być pomocne w zapobieganiu zakażeniom. Nie są jednak skuteczne przy istniejącym zapaleniu dróg moczowych. Jedną filiżankę świeżo zaparzonych ziół należy pić trzy-cztery razy dziennie. Uwaga: W żadnym wypadku nie wolno używać ziół moczopędnych u chorych przewodnionych, z upośledzoną czynnością układu krążenia lub nerek. W takich przypadkach podanie większej ilości płynu jest szkodliwe.Liść brzozy Przyrządzanie: W filiżance średniej wielkości jedną lub dwie łyżeczki liści brzozy zalej gorącą wodą, zostaw na 15 minut, a następnie odcedź.Ziele skrzypu Przyrządzanie: Dwie lub trzy łyżeczki ziela skrzypu zalej gotującą się wodą w filiżance średniej wielkości. Gotuj maksymalnie przez 10 minut. Zostaw do zaparzenia na 15 minut, a potem odcedź.Mieszanka ziół moczopędnych (20 g liści brzozy, 20 g kłącza perzu, 20 g liści nawłoci pospolitej, 20 g korzenia lukrecji) Przyrządzanie: Łyżkę stołową mieszanki ziół zalej gorącą wodą w filiżance, zostaw pod przykryciem na 10 minut, następnie odcedź.

Joanna Krocz