Wymienniki węglowodanowe pozwalają kobietom w ciąży cierpiącym na cukrzycę urozmaicać dietę. Dieta w cukrzycy ciążowej nie musi być monotonna, jeśli tylko sięgniesz po substytucyjne produkty spożywcze o podobnym indeksie glikemicznym. Wymiennik węglowodanowy to termin używany w diabetologii służący do porównywania ze sobą produktów, które zawierają taką samą ilość węglowodanów i powodują podobny wzrost glikemii we krwi. Jeden wymiennik węglowodanowy (1 WW) to jakieś 10-12 g przyswajalnych węglowodanów zawartych w określonej ilości pożywienia, co odpowiada 50-70 kcal. Np. 1 WW zawarty jest w średniej wielkości ziemniaku oraz w kromce razowego chleba o masie 20 g.
Tabele wymienników węglowodanowych
Przez dietetyków i specjalistów ds. żywienia zostały opracowane specjalne tabele z wymiennikami węglowodanowymi, które pomagają osobom z cukrzycą urozmaicać dietę. Podane w tabeli ilości wymienników węglowodanowych, możliwe do spożycia przez chorego, np. 2 WW – pozostawiają do wyboru albo dwa średniej wielkości ziemniaki, albo dwie kromki razowego chleba. Poniżej znajdziesz tabele wymienników węglowodanowych określonych grup produktów spożywczych.
Słodycze
| Nazwa produktu | Ilość zawierająca 1 WW | Miara produktu |
|---|
| Baton czekoladowy | 16 g | 1/3 batona |
| Czekolada | 15 g | 1/6 tabliczki o wadze 100 g |
| Lody śmietankowe | 25 g | 1 gałka |
| Miód | 15 g | 1 łyżeczka |
| Tort orzechowy | 20 g | mała porcja |
Pieczywo i ciasto
| Nazwa produktu | Ilość zawierająca 1 WW | Miara produktu |
|---|
| Chleb biały | 20 g | 1 kromka |
| Chleb razowy | 25 g | 1 kromka o grubości 0,5 cm |
| Chleb pszenny mieszany | 20 g | 1 średnia kromka |
| Chleb tostowy | 25 g | 1 kromka |
| Chleb graham | 20 g | 1 średnia kromka |
| Pieczywo chrupkie | 15 g | 1,5 kromki |
| Pączki | 25 g | ½ sztuki |
| Ciasto drożdżowe | 30 g | 1 mała porcja |
| Ciasto biszkoptowe | 30 g | 1 mała porcja |
| Paluszki | 15 g | 15 sztuk |
| Krakersy | 15 g | 3 sztuki |
Produkty zbożowe
| Nazwa produktu | Ilość zawierająca 1 WW | Miara produktu |
|---|
| Mąka pszenna | 15 g | 1 łyżka stołowa |
| Mąka żytnia | 20 g | 1,5 płaskiej łyżki stołowej |
| Mąka kukurydziana | 20 g | 1,5 płaskiej łyżki stołowej |
| Kasza jęczmienna | 20 g | 1 płaska łyżka stołowa |
| Kasza gryczana | 16 g | 1 płaska łyżka stołowa |
| Ryż suchy | 20 g | 2 łyżki stołowe |
| Płatki owsiane | 25 g | 4 łyżki stołowe |
| Płatki kukurydziane | 15 g | 3 czubate łyżki stołowe |
| Makaron gotowany | 40 g | 1 mała porcja |
Produkty mleczne
| Nazwa produktu | Ilość zawierająca 1 WW | Miara produktu |
|---|
| Mleko 2,0% | 250 ml | 1 szklanka |
| Mleko 3,2% | 250 ml | 1 szklanka |
| Śmietana 18% | 250 ml | 1 szklanka |
| Jogurt light | 175 ml | 1 porcja |
| Kefir 1,5% | 250 ml | 1 szklanka |
| Mleko skondensowane | 100 ml | ½ szklanki |
| Mleko w proszku | 20 g | 4 łyżeczki |
| Twaróg | 330 g | 12 łyżek |
| Serek homogenizowany | 250 ml | 1 kubeczek |
Owoce i przetwory owocowe
| Nazwa produktu | Ilość zawierająca 1 WW | Miara produktu |
|---|
| Jabłko | 100 g | 1 średnie |
| Gruszka | 100 g | 1 mała |
| Truskawki | 160 g | 10 sztuk |
| Pomarańcza | 140 g | 1 średnia |
| Brzoskwinie | 100 g | 1 sztuka |
| Banany | 70 g | 1/3 sztuki |
| Grejpfrut | 125 g | ½ sztuki |
| Cytryna | 300 g | 2 sztuki |
| Mandarynki | 150 g | 2 sztuki |
| Czereśnie | 90 g | 20 sztuk |
| Maliny | 140 g | 1 szklanka |
| Porzeczki czarne | 160 g | 1 szklanka |
| Arbuz | 160 g | 1 porcja |
| Sok jabłkowy | 100 ml | ½ szklanki |
| Sok pomarańczowy | 110 ml | ½ szklanki |
| Dżem niskosłodzony | 20 g | 2 łyżeczki |
| Dżem wysokosłodzony | 10 g | 1 łyżeczka |
Warzywa
| Nazwa produktu | Ilość zawierająca 1 WW | Miara produktu |
|---|
| Pomidory | 400 g | 5 średnich sztuk |
| Ogórki | 500 g | 5 średnich sztuk |
| Marchew | 100 g | 2 średnie sztuki |
| Groszek konserwowy | 80 g | 1/3 małej puszki |
| Kalafior | 500 g | 1 średnia sztuka |
| Cebula | 120 g | 2 sztuki |
| Papryka | 125 g | 1 sztuka |
| Sałata | 1000 g | 5 średnich główek |
| Rzodkiewka | 500 g | 50 sztuk |
| Buraki | 160 g | 2 średnie sztuki |
| Por | 200 g | 2 średnie sztuki |
| Seler | 160 g | ½ sztuki |
| Szpinak | 170 g | 2 porcje |
| Kapusta biała/czerwona | 200 g | 6 liści |
| Kukurydza konserwowa | 60 g | 1/6 dużej puszki |
Ziemniaki i produkty ziemniaczane
| Nazwa produktu | Ilość zawierająca 1 WW | Miara produktu |
|---|
| Ziemniaki | 65 g | 1 średni |
| Chipsy | 30 g | 1 opakowanie |
| Frytki | 30 g | 6 średnich sztuk |
Stosowanie wymienników węglowodanowych
Wymienniki węglowodanowe w prosty sposób pozwalają zastępować określone porcje jednych produktów żywieniowych odpowiednimi porcjami innych, dostarczających tyle samo węglowodanów. Najlepiej wymieniać produkty z tej samej grupy żywieniowej, np. jedne owoce zastępować innymi owocami. Na opakowaniach wielu produktów podawana jest zawartość składników odżywczych. Na jej podstawie można obliczyć ilość zjedzonych WW. Inaczej jest w przypadku żywności kupowanej „na sztuki” lub „na wagę”. To właśnie dla niej zostały opracowane tabele wymienników węglowodanowych.
| SYSTEM WYMIENNIKÓW WĘGLOWODANOWYCH 1 WW = 10-12 g węglowodanów 1 WW podwyższa poziom cukru we krwi o 30-50 mg% 1 jednostka insuliny obniża poziom cukru we krwi o 30-50 mg% |
|---|
Stosowanie systemu wymienników węglowodanowych jest bardzo istotne dla tych kobiet w ciąży, które samodzielnie wyliczają sobie dawkę insuliny do posiłku.
Joanna Krocz
