Poród kleszczowy - skutki porodu kleszczowego dla matki i dziecka
Poród kleszczowy nie cieszy się dobrą sławą, lecz niekiedy bywa jedynym sposobem na uchronienie dziecka i matki przed skutkami komplikacji okołoporodowych. Poród zabiegowy przy użyciu kleszczy jest stosowany wtedy, gdy parcie porodowe z powodu wyczerpania kobiety jest nieskuteczne lub gdy rodząca ma wadę serca. Porodu kleszczowego nie można się obawiać. Kleszcze położnicze przy porodzie to nie narzędzie tortur, lecz urządzenie medyczne, które ma służyć ratowaniu zdrowia lub życia dziecka oraz matki.
1. Stosowanie kleszczy położniczych przy porodzie
Kleszcze położnicze mają ułatwić przyjście noworodka na świat. Warunkiem koniecznym do użycia kleszczy przy porodzie jest odpowiednie ułożenie główki dziecka w kanale rodnym i pełne rozwarcie szyjki macicy. Jeśli częścią przodującą nie jest główka dziecka, lecz inna część ciała, kleszcze położnicze nie mogą być użyte.
O porodzie zabiegowym z użyciem kleszczy decyduje tylko lekarz. Często w sytuacji zagrożenia zdrowia kobiety lub dziecka nie ma czasu na pytanie matki o to, czy zgadza się na poród zabiegowy – dlatego rodzące traktują poród kleszczowy jako traumatyczne i niepokojące wydarzenie. Kleszcze porodowe są bardzo pomocne, gdy druga faza porodu przedłuża się, kobieta traci siły i istnieje ryzyko niedotlenienia płodu.
2. Warunki użycia kleszczy położniczych
Jakie warunki muszą być spełnione, aby użycie kleszczy położniczych było zasadne?
- Istnieje potrzeba szybkiego zakończenia porodu, ze względu na zdrowie matki i/lub dziecka.
- Główka dziecka znajduje się w dolnym odcinku kanału rodnego.
- Szyjka macicy jest w pełni rozwarta.
- Odpłynęły wody płodowe.
- Kobieta nie jest w stanie efektywnie przeć.
Pełne rozwarcie szyjki macicy jest konieczne, by wprowadzenie kleszczy do kanału rodnego nie przyczyniło się do uszkodzeń pochwy i krocza. Jeśli ujście zewnętrzne szyjki macicy jest zbyt wąskie, nierozwarte, wprowadzenie kleszczy może być trudne albo wręcz niemożliwe. Do porodu z użyciem kleszczy kobiety często mają nacinane krocze. Lekarz wkłada kolejno obie łyżki kleszczy do wnętrza kanału rodnego i zakłada je na główkę dziecka. Następnie spina zamkiem i wspomaga skurcze macicy.
Wydobywanie dziecka z dróg rodnych musi odbywać się w czasie skurczów macicy, a rodząca powinna pomagać położnikowi parciem. Poród zabiegowy z użyciem kleszczy odbywa się w znieczuleniu zewnątrzoponowymlub w miejscowym znieczuleniu krocza. Po wyjęciu główki na zewnątrz dróg rodnych dalsza część porodu przebiega w sposób naturalny.
3. Skutki porodu kleszczowego dla matki i dziecka
U kobiety, u której przeprowadza się poród zabiegowy z użyciem kleszczy, nacięcie krocza jest zwykle większe niż podczas zwykłego porodu siłami natury. Duże urazy pochwy i krocza wiążą się z silnym odczuwaniem bólu poporodowego w okolicach intymnych. Dlatego kobieta po porodzie kleszczowym potrzebuje znacznie więcej czasu na powrót do formy niż kobieta rodząca naturalnie.
U dziecka użycie kleszczy położniczych wiąże się z występowaniem na główce niewielkich zaczerwienień (ślady po łyżkach kleszczy), które znikają zwykle po kilku dniach. Czasami pojawiają się niewielkie odkształcenia, sińce i niegroźne otarcia. Do rzadkości należą sytuacje związane z nieprawidłowym użyciem kleszczy, takie jak:
- pęknięcie czaszki,
- krwawienia wewnątrzczaszkowe,
- uszkodzenia nerwu twarzowego,
- porażenie splotu ramiennego.
4. Obawy kobiet przed porodem kleszczowym
Jeśli dalszy poród siłami natury jest niemożliwy albo pojawia się zagrożenie dla matki i/lub dziecka, ingerencja lekarza jest konieczna. W większości przypadków decyzję o porodzie kleszczowym podejmuje się w drastycznej chwili, gdy zostanie zauważone niebezpieczeństwo. W takiej sytuacji kobieta nie jest w stanie przygotować się do tego, co ma się za chwilę wydarzyć. Często nie ma czasu na rozmowę z kobietą i rozwiewanie jej wątpliwości. Kobiety w obliczu porodu zabiegowego mają poczucie zagrożenia. Są niespokojne i boją się, że zabieg zabierze im szansę na normalne przeżycie narodzin dziecka. Należy jednak pamiętać, że forma porodu w takich sytuacjach nie ma większego znaczenia – najważniejsze jest to, by noworodek urodził się zdrowy.
Kleszczy położniczych można użyć tylko w drugim okresie porodu, gdy główka dziecka weszła już do kanału rodnego i wydobycie płodu przez nacięcie powłok brzusznych i wykonanie cesarskiego cięcia jest już niemożliwe. Poród kleszczowy, niestety, nie cieszy się dobrą sławą, ze względu na możliwe następstwa u dzieci. Kleszcze porodowe powinny być używane tylko przez doświadczonych lekarzy. Obecnie w szpitalach położniczych coraz rzadziej stosuje się kleszcze do porodu.