Zabiegi położnicze podczas porodu
Poród naturalny jest uważany powszechnie za najlepszy zarówno dla matki i dziecka. Oczywiście zakładając, że nie występują żadne komplikacje w czasie ciąży, które mógłby wykluczyć ten typ porodu. Właściwie nie ma porodu, w czasie którego nie wykonuje się żadnych zabiegów położniczych. Podczas akcji porodowej konieczne jest monitorowanie czynności serca płodu, czasem należy naciąć krocze lub pomóc przy porodzie kleszczami. Zdarza się tak, że nasze dziecko nie spieszy się na świat. Wówczas taki poród trzeba wywołać. Szczególnie kiedy istnieje zagrożenie życia matki lub dziecka. Zapoznajmy się ze wszystkimi sposobami ingerencji położniczej, byśmy podczas porodu nie były zaskoczone.
1. Monitorowanie czynności serca płodu (KTG)
Praktycznie nie ma porodu bez podłączenia matki pod specjalny aparat – kardiotokograf. Wskazaniem jest każdy poród. Jest to aparat rejestrujący skurcze macicy oraz czynność serca płodu, a tym samym reakcję na skurcze porodowe. Skurcze można utrwalić na papierze do dalszej analizy. W opisie badania KTG wyróżniamy częstość podstawową oraz zmiany okresowe. Zakłada się ów aparat na brzuch rodzącej na specjalnych pasach. Badanie czynności serca płodu odbywa dwuetapowo. Pierwszym etapem jest tokografia polegająca na rejestracji czynności skurczowych macicy. Drugi to kardiografia, której zadaniem jest rejestracja akcji serca płodu. Badanie to wykonuje się poprzez monitorowanie zewnętrzne lub wewnętrzne. Metoda ta umożliwia wczesne rozpoznanie niedotlenienia u płodu i tym samym - uniknięcie późniejszych nieprawidłowości u dziecka.
2. Indukcja (wywoływanie) porodu
Poród wywołuje się w sytuacjach zagrożenia życia matki lub dziecka, lub gdy poród nie nadchodzi mimo upływu 40 tygodni ciąży.
W celu wywołania porodu położnik:
- Podaje dopochwowo preparat zawierający prostaglandyny w żelu lub tabletce (przyspiesza dojrzewanie szyjki macicy)
- Przebija pęcherz płodowy - (amniotomia) - jest to jeden z najczęstszych zabiegów przyspieszających akcję porodową oraz pomagający ocenić stan płodu. Wykonuje go położna lub lekarz za pomocą specjalnego plastikowego haczyka podczas badania ginekologicznego.
- Podaje oksytocynę, czyli hormon pobudzający czynność skurczową macicy. Podawanie rozpoczyna się od małych dawek cały czas kontrolując stan dziecka.
3. Poród zabiegowy
Gdy akcja porodowa nagle zatrzymuje się należy użyć bardziej inwazyjnych sposobów. Używa się do tego próżnociągu lub vacuum. W przypadku użycia kleszczy lekarz obejmuje główkę dziecka narzędziem podobnym do pary wygiętych łyżek, po czym mechanicznie wyciąga ją na zewnątrz. Próżnociąg składa się z miseczkowatej końcówki zakładanej na główkę dziecka i podłączonej do pompy próżniowej, która wysysa główkę z kanału rodnego. W chwili obecnej oba te przyrządy stosuje się rzadko i tylko wtedy, gdy główka jest widoczna w kanale rodnym. Oba te zabiegi często są zastępowane cesarskim cięciem (głównie zastępując tzw. średnie i wysokie kleszcze). Wiążą się one z minimalnym ryzykiem zarówno dla matki jak i dziecka. Dziecko (rzadko) może mieć obrzęk tkanki podskórnej oraz siniaki, matka może doznać urazu dróg rodnych i krocza. Wskazaniami do tych zabiegów są: niedotlenienie płodu, przedwczesne odklejenie łożyska, choroby serca lub płuc matki, wyczerpanie matki, rzadziej ułożenie płodu.
Aby uniknąć powikłań, częstym zabiegiem jaki wykonuje się podczas porodu jest nacięcie krocza. Jeszcze niedawno byłto rutynow zabieg wykonywanym w czasie ostrego napierania główki na krocze i rozpierania jego tkanek. Według położników lepiej wykonać kontrolowane nacięcie niż pozwolić skórze popękać w mniej regularny i trudniej gojący sposób. Nacinanie krocza jest zwykle wskazane przy porodach pierwszych, powikłaniowych, a także w razie ryzyka pęknięcia niekontrolowanego, gdy pierwsze dziecko urodziło się z dużą wagą.