Jaka różnica wieku jest najlepsza dla rodzeństwa?
Jeśli planujecie rodzinę większą niż 2+1, na pewno zastanawiacie się, jaka różnica wieku między dziećmi jest najlepsza - dla was i dla przyszłego rodzeństwa. Na to pytanie, jak zwykle w przypadku recept na szczęśliwą rodzinę, nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ale można łatwo wskazać plusy i minusy każdej sytuacji.
W psychologii wyodrębniono trzy okresy, w których różnice wieku pomiędzy rodzeństwem są zawarte. Każdy ma swoje zalety i wady.
1. Różnica roku do dwóch
Jeśli dzieci rodzą się w odstępie około jednego roku, rodzice wychowują je jakby w jednym ciągu, nie odzwyczają się od istnienia niemowlęcia w domu. Ważny jest też aspekt ekonomiczny - korzysta się z tych samych wózków, łóżeczek, ubranek i innych akcesoriów. Niezmiernie ważną sprawą jest fakt, że starsze dziecko,choć początkowo jego zazdrość bywa bardzo gwałtowna, szybko zapomina, że było jedynakiem. W takich rodzinach dzieci wychowują się niemal jak bliźnięta, a wzajemne relacje są od początku bardzo bliskie.
Zaletą, ale i wadą jest fakt, że mama (a czasami tata) wychowuje dzieci „za jednym zamachem”. Pozostaje w domu przez kilka lat, jest zaprawiona w nocnym wstawaniu, karmieniu piersią (to taty raczej nie dotyczy) i czasowym wyłączeniu z życia zawodowego.
Słabością tej sytuacji jest fakt, że pierwsze trzy lata życia dziecka są bardzo absorbujące dla rodziców. Posiadanie dwójki dzieci w tym wieku to bardzo dużo pracy i mało czasu dla siebie. Na ciężką próbę wystawiony bywa związek. Trudna może okazać się też kwestia utrzymania - jedno z rodziców musi zostać w domu, by zajmować się dwójką potomstwa, dlatego drugie z nich zmuszone jest zarabiać samodzielnie na czteroosobowa już rodzinę.
2. Różnica 3-5 lat
To najchętniej wybierana przez rodziców różnica wieku między dziećmi. Starsze jest już dość samodzielne, zaczyna chodzić do przedszkola, potrafi zająć się przez chwilę samo sobą, coraz mniej potrzebuje ciągłej obecności mamy. Odkrywa radość samodzielnego poznawania świata. Stosunkowo łatwo przygotować je na pojawienie się brata lub siostry. Bardzo ważne jest też to, że obecność starszego rodzeństwa w tym wieku stymuluje rozwój malucha. Przedszkolak nieświadomie pomaga "temu młodszemu" w poznawaniu świata i wiele go może nauczyć.
- Rodzice mogą nawet liczyć już na pewną pomoc starszego dziecka w opiece nad niemowlakiem - mówi Bogna Jagodzińska, psycholog. - Starsze dziecko, wypełniając powierzane mu obowiązki, ma szansę poczuć się ważnym i dorosłym członkiem rodziny, co dobrze wpływa na jego poczucie własnej wartości. A różnica wieku nie jest z kolei tak duża, żeby w przyszłości uniemożliwić bliskie kontakty.
Po kilku latach dzieci razem się bawią, mają tematy do wspólnych rozmów, wspólne cele i zawiązują „klan” - młodsi kontra starsi.
3. Różnica 6 lat i więcej
Tu niewątpliwą zaletą jest fakt, że starsze dziecko jest już naprawdę samodzielne, dużo można mu wytłumaczyć. Malucha w domu traktuje niekoniecznie jak intruza. Przy odpowiednim pokierowaniu, znacząco może pomóc rodzicom w opiece i zabawie z maluszkiem.
- Jeśli jednak starsze dziecko jest akurat w wieku sześciu lub siedmiu lat, znajduje się w przełomowym dla siebie okresie - wyjaśnia psycholog. - Rozpoczyna naukę w szkole i musi poradzić sobie z nowymi obowiązkami. Rodzice są mu wtedy bardzo potrzebni, dlatego ważne jest, aby nigdy nie odmawiali zainteresowania i pomocy, wymawiając się obowiązkami związanymi z młodszymi dziećmi. Starsze dziecko przy tej różnicy wieku szczególnie wrażliwe jest, gdy poczuje się zepchnięte na dalszy plan.
Jednak nie ma się co oszukiwać, przy tak dużej różnicy wieku nawiązanie przyjaźni między rodzeństwem możliwe będzie dopiero po kilkunastu latach, gdy jedno będzie już prawie dorosłe, a drugie stanie się rozumnym nastolatkiem. A i wtedy nie zawsze się udaje zawiązać bliską więź, ponieważ trzeba się pogodzić, że każde z dzieci będzie miało swój świat, swoich przyjaciół i swoje sposoby spędzania czasu.