Dopełnienie. Czym jest, jaką rolę pełni w zdaniu?

Dopełnienie to część zdania, występująca w zdaniach rozwiniętych. Jak wskazuje nazwa, jego rolą jest dopełnianie, czyli uzupełnianie treści określonych wyrazów, najczęściej orzeczenia, czasem przymiotnika lub przysłówka. Na jakie pytania odpowiada dopełnienie? Jakie są jego rodzaje?

1. Czym jest dopełnienie?

Dopełnienie jest częścią zdania, określającą orzeczenie (czynność opisywaną w danym zdaniu). Odpowiada na pytania przypadków zależnych (wszystkich z wyjątkiem mianownika i wołacza):

• kogo?
• czego?
• komu?
• czemu?
• kogo?
• co?
• z kim?
• z czym?

Jak rozpoznać dopełnienie? W jego zidentyfikowaniu pomocne będzie właściwie postawione pytanie od orzeczenia - odpowiedź na nie to właśnie dopełnienie.

Zobacz film: "Dlaczego dziewczynki mają lepsze oceny w szkole?"

2. Rodzaje dopełnień

Dopełnienie może występować w dwóch rodzajach:

• bliższym;
• dalszym.

Dopełnienie bliższe charakteryzuje się tym, że po odpowiednim przekształceniu zdania (ze strony czynnej na bierną) ta część zdania przejmuje rolę podmiotu, np.

"Pilny uczeń odrobił zadania domowe." (strona czynna); "Zadania domowe zostały odrobione przez pilnego ucznia." (strona bierna).

Dopełnienie dalsze charakteryzuje się tym, że nie możemy w żaden sposób go przekształcić, aby wykorzystać go w roli podmiotu, np.

"Dziecko wytarło się ręcznikiem."

3. Czym może być wyrażone dopełnienie w zdaniu?

Dopełnieniem może być:

• rzeczownik, np."Oddałam Kasi jej książkę.";
• przymiotnik, np. "Marcin ukłonił się ojcu Marty.";
• liczebnik, np. "Zegar z kukułką wskazywał ósmą.";
• wyrażenie przyimkowe, np. "Tekst piosenki mówił o nieszczęśliwej miłości.";
• zaimek rzeczowny, np. "Mogłeś powierzyć to mnie.";
• bezokolicznik, np. "Lubię śpiewać."