Gramatyka w szkole podstawowej

Gramatyka języka polskiego uważana jest za jedną z trudniejszych. Budowa zdania i właściwa odmiana wyrazów może nastręczać sporo kłopotów. Jakie jeszcze tematy realizują uczniowie na pierwszych etapach kształcenia?

1. Gramatyka: części mowy

Odmienną częścią mowy jest: czasownik, rzeczownik, przymiotnik, liczebnik oraz zaimki. Odpowiadają na pytania:

• czasownik - co robi? co się z nim dzieje? w jakim jest stanie?
• rzeczownik - kto? co?
• przymiotnik - jaki? jaka? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje?
• liczebnik - ile? który z kolei?
• zaimki - odpowiadają na pytania tych części mowy, które zastępują

Nieodmienne części mowy to przysłówek, zaimek przysłowny, przyimek, spójnik, wykrzyknik i partykuła.

„Nie” z przymiotnikami. Zasady pisowni

W szkole podstawowej uczniowie muszą się zmierzyć z zasadami ortografii. Nie są to zagadnienia łatwe,

przeczytaj artykuł

2. Składnia języka polskiego

Składnia to nauka o budowie wypowiedzeń. Przedmiotem jej zainteresowania są części składowe wypowiedzenia oraz sposoby ich łączenia.

Części zdania to:

• przydawka (jaki? jaka? jakie? czyj? czyja? czyje? który? która? które? ile? czego? z czego?)
• podmiot (kto? co?)
• orzeczenie (co robi? co się z nim dziej? w jakim jest stanie?)
• dopełnienie (kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? kim? czym? o kim? o czym?)
• okolicznik (jak? gdzie? kiedy? skąd? po co? dlaczego? jak długo? mimo co?)

Oksymoron - co to jest?

Oksymoron to niezwykle ciekawy środek stylistyczny. Tworzy zestawienie wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach.

przeczytaj artykuł

Podmiot i orzeczenie tworzą związek główny.

Grupa podmiotu to podmiot oraz określające go wyrazy. Z kolei grupa orzeczenia to orzeczenie i wyrazy, które go określają.

Wypowiedzenie może mieć formę zdania (zawierają czasownik w formie osobowiej) oraz równowaznika zdania (np. Spać!). Zdanie pojedyncze zawiera jedno orzeczenie. Zdanie pojedyncze nierozwinięte zawiera orzeczenie lub podmiot i orzeczenie, ale bez określeń, np. Pomidory dojrzewają. Zdanie złożone zawiera dwa orzeczenia lub więcej.

Wypowiedzenia mogą być:

• oznajmujące
• pytające
• rozkazujące
• wykrzyknikowe

11 superproduktów, które powinniśmy jeść częściej [11 zdjęć]

Zawierają one selen, miedź, cynk, mangan oraz witaminy C, A, B i PP. Dzięki tak bogatemu składowi obniżają

zobacz galerię

3. Jak dokonać analizy zdań wielokrotnie złożonych?

Najtrudniejsze do analizy bywają zdania wielokrotnie złożone, które zawierają więcej niż dwa zdania składowe. Ich analizę przeprowadza się w następujących krokach:

• Krok 1. Wyodrębnij i ponumeruj zdania (części składowe)
• Krok 2. Zbadaj relacje między poszczególnymi zdaniami składowymi
• Krok 3. Poszukaj zdania nadrzędnego.
• Krok 4. Pamiętaj: zdaniem nadrzędnym pytamy, a zdaniem podrzędnym odpowiadamy.

4. Gramatyka w szkole

W szkole podstawowej dzieci na różnych etapach kształcenia uczą się m.in.:

• rozpoznawać w wypowiedziach części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, liczebnik, zaimek, przyimek, spójnik, partykuła, wykrzyknik) i określać ich funkcje w tekście,
• odróżniać części mowy odmienne od nieodmiennych,
• dostrzegać rolę czasownika w wypowiedzi oraz odróżniać czasowniki dokonane od niedokonanych,
• rozpoznawać formy przypadków, liczby, osoby, czasu, trybu i rodzaju gramatycznego,
• przekształcać konstrukcję strony biernej i czynnej,
• nazywać części zdania i rozpoznawać ich funkcje składniowe w wypowiedzeniach (podmiot, orzeczenie, dopełnienie, przydawka, okolicznik).