Biofeedback. Co to jest, na czym polega i jakie schorzenia leczy?
Biofeedback jest nieinwazyjną metodą terapii, której celem jest leczenie różnorodnych schorzeń. Sprawdza się m.in. przy problemach z koncentracją, nadpobudliwością, niską odpornością na stres, a także przy depresji i autyzmie. Czym jest biofeedback i na czym polega? Jakie daje korzyści? Ile kosztuje trening biofeedbacku?
1. Co to jest biofeedback?
Biofeedback to bezinwazyjna i bezbolesna technika treningu mózgu. Słowo to jest połączeniem przedrostka "bio", które oznacza "coś biologicznego" i końcówki "feedback", która w języku angielskim oznacza sprzężenie zwrotne. Metoda ta ma szerokie zastosowanie zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.
Podstawą terapii jest odczytanie wybranych fizjologicznych parametrów organizmu, komputerowe przetworzenie i przedstawienie ich tak, by mogły zostać z łatwością odczytane przez pacjenta.
Metoda ta wykorzystuje plastyczność mózgu, która polega na zdolnościach komórek nerwowych mózgu do trwałych przekształceń funkcjonalnych. Osoba poddawana terapii w świadomy sposób uczy się zmieniać wzorzec wytwarzanych fal w mózgu, by narząd ten pracował sprawniej i wydajniej.
Biofeedback daje możliwość dostrzeżenia (m.in. pod postacią wykresów na ekranie komputera) lub usłyszenia do tej pory nieuświadomionych zmian zachodzących w procesach fizjologicznych, co po odpowiednim przeszkoleniu daje szanse na świadome wpływanie na te procesy.
Do tej terapii właściwie nie ma przeciwwskazań. Nie może się odbyć jedynie wtedy, gdy nie ma zgody pacjenta lub jego opiekuna na udział w treningu, a także, gdy nie możemy wytłumaczyć pacjentowi, w jaki sposób ma się zachowywać i co robić podczas terapii.
2. Na czym polega biofeedback?
Biofeedback odbywa się przy pomocy:
- urządzenia rejestrującego określony proces fizjologiczny (np. EEG w przypadku neurofeedbacku lub termistora w przypadku biofeedbacku temperaturowego);
- komputera, który odbiera informacje o danym procesie zachodzącym w organizmie i przetwarza go bodziec możliwy do odczytania przez pacjenta;
- elementu wytwarzającego bodziec - zwykle akustycznego lub optycznego.
Terapia wygląda w następujący sposób: na głowie pacjenta przymocowuje się dwie elektrody, które rejestrują fale mózgowe. Fale te są wzmacniane i przetwarzane, a ich elektroniczna reprezentacja jest widoczna na ekranie komputera w postaci tzw. Gry. Pacjent gra w nią jedynie za pomocą własnego mózgu, bez myszki i klawiatury.
Gdy aktywność mózgu wzrasta w pożądanym paśmie częstotliwości fal, pacjent dostaje nagrodę w postaci punktów - gra przebiega wtedy prawidłowo. Przy wzroście niepożądanych pasm pacjent przegrywa.
Mózg pacjenta stopniowo reaguje na motywacyjne stymulacje, które proponuje komputer w postaci punktów za dobre wyniki. W ten właśnie sposób proces uczenia rozwija się samoistnie i generuje najkorzystniejsze częstotliwości fal mózgowych.
W przypadku dzieci biofeedback zwykle przyjmuje postać kolorowej animacji lub gry, aby maluchy chętniej uczestniczyły w treningu.
3. Rodzaje biofeedbacku
Biofeedback polega na rejestrowaniu różnorodnych procesów, stąd też możemy wyróżnić kilka rodzajów tej metody. Jest to m.in.:
- biofeedback EEG (neurofeedback);
- biofeedback EMG;
- biofeedback RSA;
- biofeedback GSR;
- biofeedback temperaturowy;
- biofeedback oddechowy.
4. Jakie dolegliwości leczy biofeedback?
Możliwość wglądu w zachodzące w organizmie procesy, jak np. koncentracja i uzyskanie pewnego rodzaju kontroli nad nimi sprawia, że terapia ta może być stosowana m.in. w przypadku:
- ADHD;
- problemów z koncentracją uwagi;
- depresji;
- nawracających stanów lękowych;
- nadmiernego stresu;
- problemów ze snem;
- padaczki;
- uzależnień;
- dysleksji;
- chorób układu oddechowego;
- zespołu stresu pourazowego;
- zaburzeń dotyczących autonomicznego układu nerwowego.
Biofeedback może być stosowany zamiennie z farmakoterapią lub ją uzupełniać.
Metoda ta ma także zastosowania komercyjne, takie jak:
- wykrywacze kłamstw;
- badania naukowe;
- interfejsy mózg - komputer;
- treningi sportowców;
- tworzenie nowych gier.
5. Ile kosztuje trening biofeedback?
Zwykle pojedyncza sesja biofeedbacku trwa około 45 minut. Jej cena wynosi od 60 do 200 zł, w zależności od rodzaju biofeedbacku i wybranego programu. Ilość potrzebnych sesji jest zależna od problemu, z którym zgłasza się pacjent.
