Pamięć - jak ją rozwijać u dzieci?
Czy wiesz, że pamięć twojego szkraba zaczyna rozwijać się już wtedy, gdy siedzi ono grzecznie w brzuchu mamy, a pełną dojrzałość osiąga dopiero ok. 15 urodzin? Naturalne jest więc wspieranie i stymulowanie rozwoju dziecka. To, w jaki sposób zainicjujesz ćwiczenia rozwijające umysł, zaprocentuje w przyszłości – lepszymi ocenami, poczuciem humoru, popularnością wśród rówieśników i w końcu – dobrą pracą. Jak widzisz, to nie przelewki. Jak powinieneś się do tego zabrać?
1. Działaj od urodzenia
Najwięcej ćwiczeń opracowano dla dzieci w późniejszym okresie rozwoju, jednak są takie, które możesz stosować już od narodzin. Włączaj muzykę, która – jak wiadomo – łagodzi obyczaje, jednak dla malucha ma inną wartość. Udowodniono, że dzieci oswojone z muzyką mają bardziej rozwinięte umiejętności poznawcze i pamięć słuchową, dzięki której lepiej zapamiętują słowa wypowiadane na głos niż te powtarzane w myślach. W późniejszych latach postaraj się przekonać dziecko do nauki gry na jakimś instrumencie, ale nie nakazuj i nie zakazuj mu niczego, nawet jeśli wybierze perkusję. I zawsze dbaj, by dobrze spało. Podczas snu maluszek zapamiętuje wszystkie wiadomości usłyszane w ciągu dnia i oswaja się ze zdobytą wiedzą. Według ekspertów trzylatek powinien przesypiać ok. 11 godzin, natomiast starszak ok. 10.
2. Zadbaj o przedszkolaka
Właśnie na tym etapie życia powinno się najintensywniej stymulować pamięć dzieci, a można na nią wpływać na kilka sposobów, głównie zabawą i nauką. Czytaj dziecku książki i pokazuj obrazki – gdy usłyszy o żyrafie, łatwiej ją zapamięta, gdy zobaczy jej dłuuugą szyję na ilustracji.
Stosuj również metodę kojarzenia. Podczas spaceru rozmawiaj z maluchem i buduj pary skojarzeń, np. psa łącz z łapami, sierścią i szczekaniem, kota z miauczeniem, a samochody z warkotem. Świetną metodą jest od lat znana gra Memory, która polega na odkrywaniu par obrazków. Najmłodsi zawodnicy często mają lepsze osiągnięcia niż ich starsze rodzeństwo czy rodzice, bo maluchy szybko „łapią” nowe rzeczy. Niestety, pogrąża ich gorsza pamięć, szybciej zapominają, co robiły, o czym mówiły i co planowały zrobić. Nie irytuj się tym, wykaż się cierpliwością, bo istotą zapamiętywania jest przypominanie i powtarzanie – do skutku, na spokojnie. Opanujesz to.
3. Stymuluj pamięć starszaka
Te mądralińskie szkraby powinno się zachęcać do grania w planszówki, zwłaszcza wymagające planowania taktyki i ruchu przeciwnika – najlepiej sprawdzą się nieśmiertelne warcaby, szachy czy statki. Młodszym można zaproponować inne zabawy. Ustaw w rzędzie różnokolorowe klocki i poproś dziecko, by się im przypatrzyło, a potem zamknęło oczy. Schowaj jeden klocek i zapytaj malucha, którego brakuje. Powinien wyłapać bez problemu.
Największy przełom w umyśle dziecka dokonuje się pod koniec okresu przedszkolnego i na początku szkoły. Wtedy pamięć mechaniczna, czyli powtarzanie i zapamiętywanie, przekształca się w pamięć logiczną, czyli kojarzenie. Na tym etapie rozwój dziecka zależy głównie od niego samego. Pozwólmy mu się uczyć, czytać i się bawić, ale dobrze to kontrolujmy i podpowiadajmy rozwiązania zadań tak, by myślało, że samo wpadło na genialny pomysł.
4. Dieta i ćwiczenia
Nie tylko powtarzanie, czytanie i rozmowy są ważne, kluczowe w rozwoju pamięci są jeszcze dwa czynniki: odpowiednio zbilansowana dieta i gimnastyka.
Zacznijmy od diety: menu dzieci powinno zawierać dużo orzechów i pestek, które są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych i witamin z grupy B. Poprawią koncentrację i pamięć. Z tego samego powodu warto, by maluch jadł żółtko jaja, bogate w lecytynę „podkręcającą” pracę mózgu, odporność i przemianę materii. Należy także pamiętać o produktach, które zawierają zdrowe kwasy tłuszczowe omega-3, głównie ryby morskie. Jeśli jednak twoja pociecha nie przepada za nimi, warto uzupełnić menu suplementami diety z kwasami DPA i EPA. Naukowcy udowodnili, że dzieci, które nie mają niedoborów tych składników, uzyskują lepsze wyniki w testach angażujących umiejętność kojarzenia i zapamiętywania.
Także aktywność fizyczna jest szalenie istotna. Zabieraj dziecko na basen, śmigaj z nim na rowerze albo wyciągaj na łyżwy, a wtedy dotleni mu się mózg, będzie potem lepiej spało, a dodatkowo spędzicie razem czas.
