Zwolnienie po urlopie macierzyńskim
Wiele kobiet zastanawia się, czy po powrocie do pracy po urlopie macierzyńskim nie zostaną zwolnione. W czasie urlopu macierzyńskiego podlegają ochronie przed wypowiedzeniem, dlatego pracodawca nie może rozwiązać lub wypowiedzieć umowy o pracę. Taka sytuacja jest dopuszczalna jedynie wtedy, gdy pracownica naruszyła warunki umowy. Czy prawo chroni jednak kobiety również po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i po powrocie do zakładu pracy?
1. Kodeks pracy a praca po urlopie macierzyńskim
Wraz z końcem urlopu macierzyńskiego kończy się szczególna ochrona, która przysługuje kobietom w trakcie ciąży i podczas tego urlopu. Pracodawca może więc wypowiedzieć i rozwiązać umowę o pracę z pracownicą wracającą po urlopie macierzyńskim. Często zdarza się, że w czasie nieobecności świeżo upieczonej mamy w pracy zaszły znaczne zmiany organizacyjne. Zajmowane przez nią stanowisko mogło zostać zlikwidowane, a wcześniejsze obowiązki rozdysponowane wśród innych pracowników.
Pracodawca może również chcieć rozstać się z pracownicą, która nie wywiązywała się zbyt dobrze ze swoich obowiązków. Kobieta może jednak domagać się, by dopuścić ją do pracy. To uprawnienie nie jest jednoznaczne z gwarancją zatrudnienia na tym samym stanowisku, które pracownica zajmowała przed pójściem na urlop macierzyński. Jeśli dopuszczenie do pracy na zajmowanym dotychczas stanowisku jest niemożliwe, pracodawca może zaproponować stanowisko równorzędne lub inne odpowiadające kwalifikacjom zawodowym pracownicy. Stanowisko pracy może być niższe, ale pracownica jest uprawniona do wynagrodzenia, jakie byłoby jej udziałem, gdyby nie skorzystała z urlopu macierzyńskiego.
Czasami pracodawca nie jest w stanie zaoferować pracownicy żadnego stanowiska lub kobieta po urlopie macierzyńskim odmawia wykonywania pracy na zaproponowanym jej stanowisku. Wówczas pracodawca ma prawo wypowiedzieć jej umowę o pracę.
2. Zwolnienie po urlopie macierzyńskim a prawo unijne
Prawo unijne również zakłada ochronę praw kobiet przebywających na urlopie macierzyńskim, o czym powinni pamiętać pracodawcy, którzy rozważają rozstanie się z pracownicą wracającą do pracy po urodzeniu dziecka. Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 11 października 2007 roku jednoznacznie stwierdza, że wypowiadanie umów o pracę w trakcie urlopu macierzyńskiego jest sprzeczne z prawem. Ponadto zabronione jest podejmowanie wszelkich czynności mających na celu wypowiedzenie i rozwiązanie umowy o pracę przed upływem okresu ochronnego. Dyrektywę unijną można interpretować między innymi jako zakaz przyjmowania do pracy na umowę na czas nieokreślony osób, które mają zastąpić pracownicę przebywającą na urlopie macierzyńskim. Inaczej jest w przypadku umów na zastępstwo.
Pod koniec urlopu macierzyńskiego niejedna kobieta martwi się, czy uda się jej zachować pracę na warunkach sprzed ciąży. Niestety, nie można liczyć na gwarancję zatrudnienia po urlopie macierzyńskim. Kodeks pracy chroni kobiety tylko do momentu zakończenia tego urlopu. Nie oznacza to jednak, że młode mamy nie mają żadnych praw.