Związki frazeologiczne: definicja, rodzaje i przykłady

Związki frazeologiczne występują we wszystkich odmianach polszczyzny. Frazeologizmy polskie pełnią różne funkcje, m.in. podnoszą wyrazistość i plastyczność wypowiedzi. Ukryty jest w nich również językowy obraz świata. Co to jest związek frazeologiczny? Jakie znamy popularne związki frazeologiczne i zwroty frazeologiczne? Co ponadto należy wiedzieć o frazeologizmach? Poniżej publikujemy związki frazeologiczne - przykłady i znaczenia. Oto najpopularniejsze związki frazeologiczne.

1. Związek frazeologiczny - co to jest?

Co to są związki frazeologiczne? Wyrażenia frazeologiczne to utrwalone zwyczajem połączenie dwu lub więcej wyrazów. Chociaż frazeologiczne wyrażenia składają się z kilku wyrazów, funkcjonują jako jednostka wyrazowa.

Ich znaczenia należy upatrywać w całości wypowiedzi, jednak często jest ono przenośne i nie wynika z połączenia poszczególnych składników, np. niebieski ptak to nie określenie ptaka koloru niebieskiego, tylko człowieka lekkomyślnego, który unika wykonywania obowiązków, a jeśli rzucamy na coś okiem, to nie kaleczymy się, tylko pobieżnie na coś patrzymy.

Interpretacja wiersza: jak ją poprawnie napisać?

Interpretacja wiersza może nastręczać trudności. Zadanie to jest łatwiejsze, kiedy uświadomimy sobie,

przeczytaj artykuł

2. Związki frazeologiczne i ich funkcje

Frazeologizmy ubarwiają język. Uzupełniają jego zasób słownikowy, np. nie ma żeńskiego odpowiednika czasownika ożenić się, rolę tę pełni więc związek frazeologiczny wyjść za mąż. Związek frazeologiczny ponadto wzmacnia ekspresywność tekstu, ubarwia go. Wprowadza też element humoru, a w utworach literackich związki frazeologiczne wykorzystywane do stylizacji na mowę potoczną.

Po frazeologizmy chętnie sięgają dziennikarze, bo wzmacniają komunikatywność i atrakcyjność tekstu.

3. Podział związków frazeologicznych według Stanisława Skorupki

Ze względu na postać gramatyczną wyrazów, które wchodzą w skład frazeologizmów wyróżnia się:

• wyrażenia – związki, które są odpowiednikiem rzeczownika, przymiotnika lub przysłówka, np. krecia robota (podstępne działania), nie w ciemię bity (niegłupi), niebo w gębie (coś smacznego)
• zwroty – związki czasowników lub imiesłowów przysłówkowych z innymi wyrazami, np. siedzieć na dwóch stołkach (być dwulicowym), znać się jak łyse konie (znać się bardzo dobrze)
• frazy – związki, które mają postać zdania (pojedynczego albo złożonego) lub równoważnika zdania, np. Wyszło szydło z worka. Wśród fraz są też porzekadła, przysłowia, sentencje i maksymy.

Tryby czasownika. Co trzeba wiedzieć o tej części mowy?

Tryby czasownika: orzekający, rozkazujący i przypuszczający, wyrażają jakąś czynność lub stan, które

przeczytaj artykuł

Ze względu na stopień zespolenia składników związku frazeologicznego wyróżnia się frazeologizmy:

• luźne (swobodne) – są to związki składniowe wyrazów, które łączy się doraźnie, np. słońce pali, przypieka
• łączliwe – związki, w których jeden ze składników można wymienić, ale tylko w ograniczonym zakresie, np. torować drogę, przejście, ścieżkę
• stałe – związki wielowyrazowe o skostniałej formie gramatycznej i ustabilizowanym składzie słów, np. dać się we znaki (dokuczyć)

Chłopi - streszczenie szczegółowe tomu I

Wśród lekur w szkole średniej są "Chłopi". Streszczenie powieści Władysława Reymonta może okazać się

przeczytaj artykuł

4. Źródła związków frazeologicznych

Frazeologizmy wywodzą się z wielu źródeł. Ich skarbnicą jest mitologia (pięta Achillesowa, syzyfowe prace, koń trojański) oraz Biblia (syn marnotrawny, kraina mlekiem i miodem płynąca, alfa i omega). Wiele z nich wywodzi się z historii (pyrrusowe zwycięstwo, spartańskie warunki), z dawnych obyczajów (podać czarną polewkę), wojskowości, a zwłaszcza ze średniowiecznych obyczajów rycerskich (kruszyć kopie) oraz obserwacji zachowań ludzi i zwierząt (robić wielkie oczy, chodzić na rzęsach).

5. Frazeologizmy - przykłady

Poniżej podajemy przykłady frazeologizmów, które warto znać, aby sprawnie posługiwać się językiem. Przykłady związków frazeologicznych mogą pochodzić z różnych źródeł.

Związki frazeologiczne: przykłady -10 związków frazeologicznych:

• mieć coś na końcu języka - chcieć coś powiedzieć, ale nie móc sobie przypomnieć;
• ranny ptaszek - osoba, która lubi wcześnie wstawać;
• z deszczu pod rynnę - znaleźć się w sytuacji równie złej jak poprzednio, albo nawet gorszej;
• pluć sobie w brodę - żałować straconej okazji;
• weszło mi w krew - coś stało się nawykiem;
• gołębie serce - człowiek o takim sercu jest łagodny, dobry, wyrozumiały;
• burza mózgów - sposób pracy zespołowej polegający na wymianie pomysłów;
• być na plusie - odnieść korzyść;
• deptać po piętach - być bardzo blisko, doganiać kogoś;
• diabła wart - nic nie wart, osoba nie zasługująca na zaufanie.

Związki frazeologiczne i ich znaczenie można znaleźć na wielu stronach internetowych lub w słowniku związków frazeologicznych.